Bolivya'da güvenlik güçlerinin müdahalesinde Morales destekçisi 3 kişi öldü

Seçimlerde hile yapıldığı iddiasındaki muhaliflerin şiddet eylemlerine dönüşen protestoları ve ordunun baskısıyla Devlet Başkanı Evo Morales'in istifa ettiği, sonrasında Çokuluslu Yasama Meclisinin (ALP) üst kanadı Senatörler Meclisi Başkan Yardımcısı Jeanine Anez'in geçici devlet başkanlığına getirildiği Bolivya'da şiddet hız kesmiyor.

Güvenlik güçleri, Anez’in istifasını isteyen ve çoğunluğu Morales destekçilerinden oluşan protestocuların El Alto kentinde barikatlarla kapattıkları akaryakıt ve doğal gaz aktarım merkezinin bulunduğu Senkata Mahallesi'ne operasyon düzenledi.

3 kişi hayatını kaybetti

İnsan hakları ihlalleri konusunda çalışan resmi denetçi Defensoria del Pueblo’dan yapılan yazılı açıklamada, başkent La Paz’a doğal gaz ve akaryakıt taşıyan tankerlerin ikmal yapabilmesi için polis ve asker tarafından gerçekleştirilen söz konusu operasyonda 3 sivilin öldüğü duyuruldu.

Açıklamada, 30 kişinin yaralandığı olayların sorumlulularının yargı karşısında çıkarılması için başsavcılıktan derhal araştırma başlatması çağrısında bulunuldu.

Askerin toplumsal olaylara müdahale etmesine son verilmesi istenen açıklamada, ülkedeki protesto gösterilerinin ancak polisin caydırıcı ya da müzakere edici yöntemleriyle çözüme kavuşturulabileceğine dikkat çekildi.

Defensoria del Pueblo’nun yanı sıra Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonunun (IACHR) güvenlik güçlerinin orantısız güç kullanmasını kınadığı Bolivya’da, 20 Ekim’deki seçimlerin ardından başlayan ve en az 765 kişinin yaralandığı şiddet dalgasında ölenlerin sayısı 27’ye yükselmiş oldu.

Ölüm, yaralanma ve tutuklanmaların çoğunun 10 Kasım’da istifa eden Morales’in destekçilerinin protesto gösterilerinde görüldüğü ülkede, geçici devlet başkanlığına getirilen Anez, ordu mensuplarının göstericilere müdahalesinde ceza gerektirecek fiillerde bulunması durumunda soruşturmadan muaf tutulmalarının önünü açan bir kararname imzalamıştı.

Gıda ve yakıt sıkıntısı

Ülkede, kırsaldaki protesto ve yol kapatmalardan ötürü başkent La Paz ve diğer vilayet merkezlerinde doğal gaz, LPG, akaryakıt ve gıda sıkıntısı yaşanıyor. 

Anez'in istifasını isteyen ve çoğunluğu Morales destekçisi köylü ve yerlilerden oluşan Bolivyalıların ülke kırsalında sürdürdükleri protesto ve yol kapatma eylemleri nedeniyle başkent La Paz'ın yanı sıra Santa Cruz ve Cochabamba gibi vilayetlerin merkezlerinde yumurta ile kırmızı ve beyaz et kıtlığı yaşanıyor.

Özellikle La Paz'da bazı market ve pazarlarda bulunması neredeyse imkansız hale gelen bu ürünleri temin edip satışa sunan seyyar satıcı ve iş yerleri önünde yüzlerce metre kuyruklar görülüyor.

Diğer kentlerde de sorun var

Kırsaldaki gösteriler ve doğal gaz boru hatlarının güvenlik nedeniyle hizmet verememeye başlaması Cochabamba ve Santa Cruz gibi vilayet merkezlerinde sanayi üretiminde durmalara yol açtı. 

Çoğunluğu Morales destekçisi yerli ve köylülerden oluşan göstericilerin şehirler arası yolları barikatlarla kapatmasından ötürü bu iki merkeze özellikle yumurta ve beyaz et temini zorlukla gerçekleşiyor. 

Parlamento devlet başkanlığı seçimleri için toplanacak

Bolivya Çokuluslu Yasama Meclisi (ALP), Evo Morales'in liderliğini yaptığı Sosyalizm Hareketi Partisi (MAS) mensuplarının da katılımıyla yeni devlet başkanlığı seçimleri düzenlenmesine yönelik bir karar alınması için toplanacak.

ALP'nin üst kanadı Senatörler Meclisi Başkanı ve MAS üyesi Eva Copa, meclisin, ülkede acil bir şekilde yeniden seçime gidilmesi için toplanacağını açıkladı.

Copa, ülkenin içinde bulunduğu durumun sakinleşmesi gerektiğini belirterek, "Meclis üyeleri devlet başkanlığı seçimlerinin düzenlenmesini istiyor, bu yüzden, en kısa sürede seçimlerin düzenlenmesini kapsayan bir tasarının oluşturulabilmesi için bütün meclis üyelerini çağırıyoruz." açıklamasında bulundu.

Ülkede geçici devlet başkanlığı görevine getirilen muhalif Jeanine Anez'in çıkardığı ve ordu mensuplarının zorunluluk ve meşru müdafaa gibi durumlarda bulundukları müdahaleden dolayı soruşturmadan muaf tutulmasını içeren kararnameyi eleştiren Copa, silahlı kuvvetlerin sokaklardan çekilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Yeni Yüksek Seçim Mahkemesi üyeleri, yeni seçimler

MAS üyesi milletvekili Henry Cabrera da, ALP'deki diğer partilerin temsilcileriyle yapılan görüşmelerin ardından, MAS üyelerinin meclisteki oturuma katılması için imzalanan belgeyi gösterdi ve bununla ilgili bazı detayları paylaştı.

Cabrera, ülkenin tarihi bir dönemden geçtiğine dikkati çekerek, "Bugün 16.30'da ALP, hiçbir partiye mensup olmayan yeni Yüksek Seçim Mahkemesi (TSE) üyelerinin belirleneceği yasa tasarısı için toplanacak. Ayrıca seçilen TSE üyelerine, yeni devlet başkanlığı seçimlerini düzenlemek için en fazla 48 saat müddet verilecek." dedi.

Öte yandan, MAS'a muhalif kesimler, Anez'in meclis kararı yerine kendi çıkaracağı bir kararnameyle ülkeyi seçime götürmesine işaret etmiş ve MAS üyelerinin, meclis kararıyla seçimlerin düzenlenmesine engel olduğunu savunmuştu.

Çokuluslu Yasama Meclisinin (ALP) üst kanadı Senatörler Meclisinde ordunun baskısı ve muhalefetin şiddet eylemleri nedeniyle istifa eden Evo Morales'in liderliğini ettiği Sosyalizm Hareketi Partisi üyeleri çoğunluğu oluşturuyor.

Bolivya'daki kriz


Bolivya'da 20 Ekim'de düzenlenen başkanlık seçimlerinin ardından muhalefet seçimlerde "hile" yapıldığını iddia etmiş ve taraflar karşılıklı olarak destekçilerini sokak gösterilerine çağırmıştı.


Sonuçları tartışmalı seçimlerin iptalini ve tekrar seçime gidilmesini isteyen muhalifler, Morales'in tekrar seçim yapılacağı duyurusunun ardından, Morales'in katılmadığı seçimler düzenlenene kadar protestoların devam edeceğini açıklamıştı.


Morales, Bolivya Genelkurmay Başkanı Williams Kaliman'ın istifa çağrısı üzerine görevi bırakmış, süreci "darbe" olarak niteleyen ve tepki gösteren Meksika'nın iltica teklifini kabul etmesinin ardından bu ülkeye gitmişti. 


Anez, Morales'in liderliğini yaptığı parti Sosyalizm Hareketi (MAS) mensuplarının katılmaması nedeniyle çoğunluğun sağlanamadığı oturumda, ülkenin geçici devlet başkanı ilan edilmişti.