Hal’de ‘trafik’ sıkıntısı

‘PARK PROBLEMİ VAR’

Mevcut Hal’in yetersiz kaldığını ve karpuzcular pazarının da Hal kapsamına alınacak olmasının yoğunluğu daha da artıracağını belirten Hal esnafı Ramazan Özçelik, 5-6 yıldan bu yana yeni bir Hal yeri belirlenemediğini, Hal içinde komisyoncuların ve ürün alan esnafların rahat hareket edemediğini söyledi. Özellikle sabahları Hal içinde aşırı derece trafik yoğunluğu olduğunu kaydeden Özçelik, “Hal içerisinde ve dışarıda aşırı park problemi var. Daha önce Adese’nin orda karpuz pazarımız vardı. İçerde fazlalık olan arabalarımızı oraya bırakıyorduk. Şimdi orada da tren garı inşaatı olduğu için orayı da kullanamıyoruz. Mecburen Hal dışına yol boyuna koyuyoruz. Yol boyu da yoldan gelip geçen herkes için sıkıntılı. Kazaya sebebiyet var. Bunu belediyelerimizde biliyor burada ki zabıta müdürlüklerimize de söylüyoruz ancak değişen bir şey yok. İşten ziyade en büyük sıkıntımız park sorunu” şeklinde konuştu. Yeni ve büyük bir hal yapılması gerektiğini, yapılacak olan Hal’in şehir merkezine yakın olmaması gerektiğini söyleyen Özçelik, “Yeni yapılacak Hal’de gıda laboratuvarının olması ve gıdaların günlük düzenli olarak denetlenmesi lazım. Bir an önce Hal’in yapılıp herkesin rahata ermesi işlerimizin düzenli gitmesini istiyoruz” dedi.

‘YENİ HÂL’DE BUZHANE ŞART’

Halci esnafından Mehmet Özel ise Hal’in mevcut durumundan memnun olmadıklarını, Hal’in bulunduğu konum açısından çok iyi olduğunu ancak birçok yönüyle ihtiyaçları karşılamada eksik kaldığını söyledi. Kasa deposunda aşırı derecede bir karmaşıklığın olduğuna ve araç park yeri sorununa dikkati çeken Özel, “Hal’in ciddi park sorunları var. Her dükkânda en az 2-3 tane kamyon var. Gitsen park yerinde 30 tane kamyona yetecek yer var. Yer olmadığı için kantarın karşısına koyuyoruz 106 TL para cezası yazıyorlar. Bu anlattıklarım sadece içerisi, dışarı çıkıp bakarsanız zaten göreceksiniz Kule’nin çevresinde kaldırımlarda araçlar var” dedi. Yağmur yağdığı zamanlarda yağmur suyu tahliye borularının da yetersiz kalarak zaman zaman yazıhanelerin su altında kaldığını söyleyen Özel, “Yeni bir hal kesinlikle yapılmalı ve ilk başta üstü kapalı olmalı. Çünkü kar veya yağmur yağdığı zaman mal yükleyecek adamlar yükleyemiyor. Biz mal satışlarımızı gerçekleştiremiyoruz. Şemsiye açıyoruz ama kar baskı yapıyor bu sefer şemsiye malların üstüne çöküyor. Birde malların sağlıklı durması açısından her dükkânda buzhane kesinlikle olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

‘SİSTEMATİK OLMASI LAZIM’

Hal’in şu an ki durumunun 10 yıl öncesine göre sıkıntıda olduğunu belirten Hal esnafından Ali Erçetin, sıkıntının en önemli sebeplerinden birinin sürekli çoğalan nüfus olduğunu söyledi. Nüfus artışının tüketimi etkilediğini bunun da üretimi arttırdığı için, üretilen ürünleri tüketiciye ulaştırmada ki aracıların arttığını belirten Erçetin, “Sebze halimiz 30 yıl öncesinde ki nüfusa hitap ediyor. Aracılar arttığı için şu anda bize bu Hal yetersiz kalıyor. Yani Hal gerek park gerekse satış alanı olarak şu anda ihtiyaçlarımızı karşılamıyor. Kasa deposuyla park iç içe olduğu için giren büyük arabaların park yapması kasa dağıtan müşteriye büyük bir sıkıntı doğuruyor. Birde yerin dar olmasından dolayı esnafın kasalarını dışarıya bırakması sonucu kasa deposunda dağınıklık oluşuyor bu durumda alanı daraltıyor” dedi. Hal’in orta kısmının açık olmasından dolayı özellikle kış aylarında kar yağdığı zamanlarda kar temizliği yapmak zorunda kaldıklarını aksi takdirde yük taşımada kullandıkları trans paletlerin kullanımının zorlaştığını söyleyen Erçetin, “Kar yağdığında Belediyeyi beklersek, geliyor ama geç geliyor. İş bittikten sonra geliyor. Paletin tekerleri ufak ve demir olduğu için kar üzerinde yürüyemiyor. Ufak araçlar bile ilerlemekte güçlük çekiyor. Yani bir Hal yapılacaksa orta kısmının üzeri kapalı olması lazım” diye konuştu. Karpuz pazarı esnafının Hal kapsamına alınmasının Hal içerisindeki yoğunluğu daha da arttıracağını belirten Erçetin, “Karpuz pazarını halin içerisine alırlarsa esnafın işi daha da zor olacak. Hal’de 10 tane karpuzcu varsa her birine 3’er 4’er araba geliyor bunu da 10 ile çarptığın zaman 30-40 araba yapar bu da büyük bir sıkıntı olur. Çünkü ürün indirecek kamyonlara yanaşacak yer kalmıyor. Biz yeni bir Meye Sebze Hali istiyoruz. Çok sistematik olması lazım. Malın satış bölümüyle mal indirme bölümünün olduğu yerlerin tamamen farklı olması gerekiyor. Yani mal yükleme peronlarıyla mal geldiği zaman gelen malın peronu ayrı ayrı olacak ki mal indirecek arabalar farklı yerde gelen müşteriler farklı yerde olacak” ifadelerini kullandı. Ürün indirme ve satış bölümlerinin ayrı olması durumunda Hal içinin rahatlayacağını söyleyen Erçetin, Avrupa Birliği sistemlerine ve Hal Kanunu’na uygun en az 50 yıl ileriye dönük kapsamlı bir Hal yapılması gerektiğini kaydetti. Her dükkânda soğuk hava deposu ve buzhane olması gerektiğini vurgulayan Erçetin, “Mesela biber satıyorsunuz bir gün ömrü var. Yaz günü satılan biberin ertesi gün kırmızıya dönüyor. Yeşilliklerin, domatesin aynı şekilde yani bir gün ömrü var. Salı günü iş yoksa çarşamba günü iş varsa esnaf salı günü gelen malı satamıyor Çarşamba günü zararına vermek zorunda kalıyor veya çöpe döküyor. Bu israf olan boşa giden bir üretim malıdır, ülke çapında bir zarardır aslında” şeklinde konuştu.

‘MAL İNDİRME BİNDİRME AYRI OLMALI’

Mevcut Hal’in 1978 yılından beri hizmet verdiğini kaydeden Hal esnafından Mehmet Koru ise, şu an için dükkânların yeterli olduğunu ancak Hal içinde ve dışında park sorununun yanında kasa deposunda sorun olduğunu söyledi. Tuvaletlerin yetersiz ve hijyenden uzak olduğunu söyleyen Koru, “Konya’ya yakışır bir hal gerekli ama bu ulaşılabilir bir yerde olması lazım, yani dağın başına veya şehir merkezine 40-50 kilometre uzakta olmaz. Öyle olursa çalışacak işçi bulamayız. İşçi 20-30 kilometreyi sabahın 4’ünde 5’inde bisikletle nasıl gelecek. Hal şehre uzak olunca hem korsan da artar” şeklinde konuştu. Hal’in şehir merkezine uzak yapılması durumunda taşıma maliyetinin artacağına dikkati çeken Koru, ulaşılabilir bir mekân olması kaydıyla yeni bir Hal’in yapılması gerektiğini belirtti. Mal kamyonları ile meyve sebze alacak müşterilerin araçlarının farklı giriş kapılarından girmesi gerektiğini kaydeden Koru, “Ankara halinde olduğu gibi arkadan bir giriş olur mal kamyonu oradan girer, satışlar ön tarafta olur. Yani orta kısımda trafik yoğunluğu olmaz. Mevcut durumda mal indiren de ortadan geliyor buraya yanaşıyor, mal alanda buradan çıkıyor bundan dolayı da sabahları aşırı sıkışma oluyor. Arkadan bir giriş olacak mal dükkâna girecek önde tarafta tezgâhlanacak şekilde olması lazım” ifadelerini kullandı.

‘MERKEZDEN UZAK OLMALI’

Trafik yoğunluğu olmaması için yeni yapılacak Hal’in şehir merkezine uzak bir noktaya yapılmasının doğru olacağını kaydeden Mücahit Altay, “Karpuzcuların da buraya gelmesi yoğunluk açısından sıkıntı yaratacak. Bir başka konu ise çürüyen sebze meyvelere çöpün yetmemesi, bunu defalarca belediyeye söyledik hiç bakmadılar. Yani çöp yerleri ve çöpün toplanmasıyla alakalı sıkıntılar var. Çünkü özellikle yaz ayılarında sebze meyve daha hızlı çürür ve kokar, mesela Ramazan ayında burada aşırı kötü kokuya maruz kaldık” şeklinde konuştu. (Özlem YILDIRIM)