'Hava kirliliği trafik kazalarından daha çok öldürüyor'

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bilal Boztosun, kritik seviyeyi geçen hava kirliliğinin kalp damar hastalıklarına neden olduğunu ifade etti. Boztosun, yaptığı açıklama, hava kirliliği ile insan sağlığı arasındaki ciddi ilişkiyi vurguladı. Hava kirliliğinin özellikle havadaki katı parçacıklar ve kükürt dioksit miktarı ile ilişkisine dikkati çeken Boztosun "Hava kirliliği kritik seviyeyi geçtiğinde özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar gibi hassas kişilerde solunum yolları, kalp damar sistemi başta olmak üzere birçok organ bu zararlı etkilere maruz kalıyor" ifadelerini kullandı.

Orman yangınları felci tetikliyor
Boztosun, son yıllarda Amerikan Kalp Cemiyeti'nin hava kirliliğinin kalp damar hastalıklarına yol açtığını gösteren birçok çalışmayı yayınladığını belirterek şu bilgileri verdi: "Egzoz gazları, orman yangınları, sigara dumanı, yol tozları, rüzgarla taşınan toprak ile taşınan küçük parçacıkların kalp krizi, ritim bozukluğu, kalp yetmezliğinin ilerlemesi ve felç gibi kalp damar hastalıklarını tetiklediği ortaya çıktı. Çok küçük parçacıklar kan dolaşımına karışarak damar duvarına yapışıyor, beyin ve diğer organlara dolaşım yoluyla ulaşabiliyor. Bu parçacıklar dokularda iltihabi süreci başlatan ‘serbest radikal'ler oluşturuyor. Bu da hücrelerimiz üzerinde zararlı etkiler oluşturarak ‘oksidatif stres'e yani hücresel zedelenmeye yol açıyor".

Ölüm nedenlerinde 5'inci sırada
Küresel Hastalık Yükü Çalışması'nın sonuçlarına bakıldığında en çok ölüme yol açan nedenler arasında hava kirliliğinin yol açtığı hastalıkların 5'inci sırada yer aldığına işaret eden Boztosun "Ancak Avrupa'da ve Türkiye'de çevre kaynaklı hastalık nedenlerinde ilk sırada. Diğer başlıca nedenler yüksek tansiyon, sigara, şeker hastalığı, yüksek kolesterol hep göz önünde tutulmakla beraber hava kirliliğine bağlı ölümler bu hastalıklardan sonra geliyor fakat yeterince gündemde tutulmuyor. Bir çok kişi sigarayı bırakarak, diyetine dikkat ederek bu hastalıkları bireysel olarak kontrol altına alma imkanına sahipken hava kirliliği ile mücadele açıkçası büyük oranda bu konuda ciddi politikalar üretmeleri gereken politikacıların elinde" ifadelerini kullandı.

8.8 milyon cana mal oldu
Boztosun, kirli havanın sigaradan daha fazla ölüme neden olduğuna dikkati çekerek şu değerlendirmede bulundu: "Dünya Sağlık Örgütü'nün bildirdiği rakamlara göre sigaraya bağlı yılda fazladan 7.2 milyon ölüm olarak ifade edilirken, 2015'te hava kirliliğine bağlı can kayıpları 8.8 milyon ile aslında daha fazla öldürüyor. Eylül ayının ilk haftasında Paris'te düzenlenen Avrupa Kardiyoloji Kongresi'nde de bu konuya dikkat çekildi, Avrupa'da yıllık öngörülenden fazla 800 bin ölümün sebebinin kalp damar hastalıkları ve felç ile doğrudan ilişkili hava kirliğine bağlı olduğu ifade edildi. 2018'de ülkemizde hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle en fazla ölüm İstanbul, Bursa, Ankara'da görüldü. Ülkemizde hava kirliliğinin neden olduğu hastalıklar sebebiyle 2017'deki ölüm sayısı, trafik kazalarında kaybettiğimiz kişi sayısından 7 kat daha fazla. Bu konuda özellikle politikacıları bilinçlendirmeli fosil yakıtlardan daha temiz enerji kaynaklarına geçiş sağlamalıyız".