İki ülke arasında gerilim yükseliyor

Savaşın ilk gününden beri komşusu Ukrayna'yı Rusya'ya karşı savunan ve destek veren Varşova ile Kiev arasında ipler kopma noktasına geldi.

Polonya, Şubat 2022'deki Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlangıcından bu yana kilit bir müttefik ve Kiev'in başlıca silah tedarikçilerinden biri durumunda bulunuyor. Ayrıca çeşitli devlet yardımlarıyla desteklenen 2 milyona yakın Ukraynalı mülteciye de ev sahipliği yapıyor.

Ancak son günlerde Ukrayna tahılı konusunda artan tartışmalar nedeniyle ilişkiler bozuldu.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, 20 Eylül'de yaptığı açıklamada ülkesinin kendi savunmasına öncelik vermeye karar verdiğini söyleyerek Ukrayna'ya silah sevkiyatının durdurulacağını söyledi.

Ukrayna'ya şimdiye kadar 300'den fazla tank, çoklu roketatarlar, karadan havaya füze sistemleri, kundağı motorlu topçu sistemleri, havadan havaya füze sistemleri, insansız keşif hava aracı, taşınabilir hava savunma sistemleri, mühimmatlar, havan topları ve 40 binden fazla kask gönderen Polonya'nın bu adımı, Volodimir Zelenskiy'nin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda yaptığı konuşmanın ardından geldi.

Zelenskiy yaptığı konuşmada, Avrupa'daki bazı kesimleri, tahıl ihracatı konusunun Rusya'ya fayda sağlamasına izin vermekle suçladı.

Savaşın başlangıcından sonra daha önce kullanılan Karadeniz nakliye yollarının kapatılmasının ardından AB toprakları Ukrayna tahılı için önemli bir geçiş yolu ve ihracat noktası haline gelmişti.

Mayısta AB, yerel pazarlarda fiyatların düşmesinden ithalatı sorumlu tutan çiftçileri korumak amacıyla Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya'ya yapılan ithalatı kısıtlama kararı aldı. Önlemler, ürünlerin bu beş ülkeden transit geçişine izin veriyor ancak yerel pazarda satılmalarını engelliyordu.

Ancak 15 Eylül'de AB Komisyonu, "Ukrayna'ya sınırı olan beş üye ülkedeki piyasa çarpıklıklarının ortadan kalktığını" savunarak ithalat yasağını sona erdirdiğini duyurmuştu.

Polonya, Macaristan ve Slovakya bu karara karşı çıkacaklarını açıklamıştı.

Zelenskiy, BM'de yaptığı konuşmada bu kararın ülkesine zarar verdiğini belirterek, "Avrupa'da bazılarının siyasi bir tiyatroda dayanışmayı nasıl oynadığını görmek endişe verici. Kendi rollerini oynuyor gibi görünseler de aslında Moskova'daki bir aktörün sahneye çıkmasına yardımcı oluyorlar." ifadelerini kullanmıştı.

Zelenskiy'nin sözleri Polonya'nın öfkeli tepkisine yol açmış, Ukrayna'nın Varşova Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrılarak protesto edilmişti.

Ukrayna'nın kendisinden tahıl almayan bu ülkeleri Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) şikayet etmesi Polonya için problem teşkil eden en önemli gelişme oldu.

Başbakan Morawiecki, 20 Eylül'de iki önemli açıklama yaptı.

Morawiecki, Polsat News televizyonuna verdiği ilk demeçte, "Ukraynalı yetkilileri uyarıyorum eğer çatışmayı bu şekilde tırmandırırlarsa, Polonya topraklarına ithalat yasağına daha fazla ürün ekleyeceğiz." değerlendirmesinde bulunmuş, akşam saatlerinde yaptığı ikinci açıklamada ise "Artık Ukrayna'ya herhangi bir silah göndermiyoruz, çünkü artık kendimizi en modern silahlarla silahlandıracağız." ifadelerini kullanmıştı.

Polonya'da 15 Ekim'de yapılacak parlamento seçimleri ve 4 soruluk referandum yaklaşırken sosyal medyada kimi çevreler bu adımları destekliyor, kimileri ise iktidarı seçim öncesi popülist yaklaşımla suçluyor.