‘KARARSIZ SEÇMEN ETKİLİ OLDU’

16 Nisan 2017 Anayasa Değişikliği Referandumu'nda yapmış olduğu anket ile en yakın sonuçlardan birine ulaşan ASARDA Araştırma ve Danışmanlık Şirketi'nin Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Öztürk ile seçim sonuçlarını konuştuk. ASARDA, Türkiye genelinde yüzde 51-52 aralığında 'evet', yüzde 48 oranında 'hayır', Konya'da ise yüzde 76 'evet', yüzde 24 'hayır' sonuçları ile en yakın sonuçlardan birine ulaştı. Sistematik olarak çalıştıklarını söyleyen ASARDA Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Öztürk, yapmış oldukları anket sonucunda neredeyse Türkiye ve Konya'da aynı olduğunu belirtti. Referandum sonuçlarında kamuoyunun değerlendirmesinde  'evet' yönünde destekleyen partilerin oy vermediği söylentisine karşın, AK Parti seçmeninde 'hayır' yönünde kaymalar olduğunu belirtti.

“EVET ASLA YÜZDE 53'Ü GEÇMEDİ”

Referandum sonuçları kamuoyu tarafından sürpriz olarak karşılandığını belirten Sosyolog Öztürk, " Kamuoyu daha yüksek bir 'evet ' sonucu bekliyordu. Ancak bu süreçte çıkan sonuçlar bizim için beklenen bir sonuçtu. Yani biz anket şirketi olarak Türkiye genlinde yüzde 51-52 aralığında bir sonuç bekliyorduk ki öylede oldu. Burada aslında beklemenin dışında araştırmalarımız da öyle gösteriyordu" dedi. Bazı araştırma şirketlerinin 'evet'i yüzde 55-60 aralığında gösterdiğini söyleyen Öztürk, " Tahminler dışarısında aslında matematiksel rakamlar ile açıklamak gerekiyor. Rakamlar ile bakıldığı zamanda 'evet' asla yüzde 53'ü geçmedi. Yani yüzde 51'in altı gözüke bilirdi çünkü kararsız seçmen vardı bu süreçte. Ancak bu rakamın üstünde bir düşünce olamazdı" şeklinde konuştu.

SEÇİM BIÇAK SIRTIYDI

Öztürk, "Referandum sürecini doğru okumak gerekiyor. Bu süreçte kararsız olan bir seçmen vardı. Kararsızları dağıtıp en negatif halde düşündüğünüzde ‘evet’in yüzde 50'nin altına düşme ihtimali çok yüksekti. Bazı dönemler oldu bu, süreç içerisinde tam bıçak sırtı dönemlerdi. Son dönem yaşanan hareketlilikler ile bu durum biraz da olsa yüzde 51-52 aralığında 'evet', yüzde 48-49 aralığında ise ‘hayır’ şeklinde oldu. Biz karalarımız verirken kamuoyunun üzerinde matematiksel açıklamaların yanında sosyolojik yani duygusal alana da baktık. Sonuçlara bakarken tabloyu çok iyi okumak gerekiyor. Tabloyu okurken de rakamlar ile hareket etmek gerekiyor " dedi.

EMANET OYLAR HAYIRA GİTTİ

Bu referandum sürecinde AK Parti'nin kendi oylarından kayıplar yaşadığını söyleyen Öztürk, "AK Parti'nin içerisinde yüzde 5 veya 6 puanlık bir kayıp görüyorum. Burada iyi bir araştırma yapmak gerekiyor.Çünkü burada 1 Kasım seçimlerinde ve 7 Haziran seçimlerinde oy verenlere bakmak gerekiyor. 1 Kasım ve 7 Haziran sürecinde emanet olarak gelen oyların mı gittiği yoksa kendi seçmenin mi gittiğini iyi bir çözümlemek gerekiyor. Tabi kendisinden giden oyların olduğu gibi farklı partiden oylarda geldi" ifadelerini kullandı.

‘MHP’DEN OY GELMEDİĞİ SÖYLENTİSİ DOĞRU DEĞİL’

MHP'den hiç oy gelmediği yönünde söylentiler olduğunu belirten Öztürk," MHP'den gelen oylar var. Seçim sonuçları açıklandığından şimdiye kadar ki süreçte insanlar MHP'nin hiç bir katkısının olmadığı yönünde bir hava estiriliyor. Cumhurbaşkanı  akşam yapmış olduğu konuşmada  diğer partilerden oylar geldiğinin altını çizdi.Diğer partilerden gelen oylar ile özellikle Güneydoğu halkının bu sistemi benimsediğini vermiş olduğu  oylarla  gördük.Sistemi genel anlamıyla değerlendirdiğimizde AK Parti'nin içerisinde ki kayıplardan daha fazla, diğer partilerden oy geldiğini söyleye biliriz" dedi.

‘KARARSIZ SEÇMENLER VARDI’

Konya konusunda yüzde 76'nın şirket olarak maksimum değerlendirmeleri olduğunu söyleyen Öztürk," Yüzde 76 şirket olarak maksimum oyumuzdu. Kararlı olan insanların yanında bir de kararsız seçmenler vardı. Bizim anket sorularımız içerisinde kararsız seçmenlere bir sorumuz da oldu.Bu soru 'Kendinizi 'evet'e mi, 'hayır'a mı  yakın hissediyorsunuz?' diye. Konya'da bu sorudan sonra yüzde 74 gözüküyordu 'evetlerin' dağlımı " dedi.

DAVUTOĞLU ETKİSİ

Konya'da AK Parti'nin oylarında düşüsün bir sebebinin de eski Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun sahada olmamasının etkisi olduğunu söyleyen Öztürk, "Benim düşüncelerimde Ahmet Davutoğlu daha önce farklı bir alanda yapmış olduğumuz ankette en beğenilen siyasetçi olarak Konya'da seçilmişti. Eğer  Davutoğlu sahaya inmiş ve çalışma yapmış olsaydı daha iyi bir sonuç elde edilebilirdi. Bu durumları hesapladığımız da Konya'da yaşanan düşüş kaçınılmaz oluyor " şeklinde ifadelerde bulundu.

AK Partinin Konya'da kendi içerisinde sorgulama yapması gerektiğini düşündüğünü söyleyen Öztürk, "Konya'da yaşanılan bir puanlık oy düşümünü çok fazla bir düşüş olarak görmüyorum. 'Evet' kanadında biraz daha pozitif bakmak gerekiyor.Kendi içlerinde kayan oyların diğer partilerden gelenler ile tamamlandığı gözlemleniyor. Yani burada ki  'evet' noktasında ki ciddi propagandalarıyla AK Parti'nin kendi içerisinde sorgulamalar yapması gerekiyor" dedi.

“KARARSIZ SEÇMEN HAYIR’A YAKINDI”

Kararsız seçmenin duygusal davrandığını ifade eden Öztürk, "Kararsız seçmen dediğimiz kesim daha çok 'hayır'a yakındı. Yaşanan siyasal süreçler bu seçmenleri ciddi manada etkilemişti. 15 Temmuz süreci, siyasal politikalar gerçek manada insanları korkutuyordu. Tabi burada birde şu taraf var; kararsız  seçmenlerin aslında kararsız olmadığı, anketlerde 'hayır'ı ifade edemediklerini, bunun nedenin de korku ve fişlenme olarak görmelerinden kaynaklandı.Özellikle bazı şirketlerin bu kısmını görmeden yapmış oldukları anketler de yanılmalara neden oldu. Fikrini net olarak söylemekten kaçınan seçmenin sandıkta 'hayır' dediklerini düşünüyorum" diye konuştu.

MHP VE BBP’NİN ETKİSİ

AK Parti'nin yanı sıra Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Büyük Birlik Partisi (BBP)'nin de referandumda 'evet'i desteklediğini hatırlatan Öztürk, "Partileri teker teker ele aldığımız da MHP'nin kendi içerisinde ciddi bir muhalif kanat vardı. Nereden baksanız yüzde 50'si muhalefet oldu. BBP'nin tabanın 'evet'i' etkilediğini düşünmüyorum.Taban da  çok fazla kesinlikle evet diyen bir kesim yoktu.Çalışma ve anketlerimizde biz  bu durumu gördük" dedi.MHP Genel Başkanı Devlet Bahçelinin eyalet açıklamasının etkisini anlatan Öztürk,"Referanduma iki gün kala eyalet tartışmaları ile yapılan açıklamalar  üzerine bazı seçmenlerin 'hayır’ yönünde kaymaları oldu. Özelikle medyayı takip edip, okuyanlar MHP'nin içerisinde lideri 'evet' dediği için 'evet' diyen kesimden, o sözünden sonra tamamı olmasa da bir kısmı 'hayır' demeyi tercih etti. Ertesi gün bu durumla ilgili Sayın Devlet Bahçeli'nin bir açıklaması olsa da tahmini olarak yarım puanlık bir etkileme yaşandı” diye konuştu. (Aysun KARABAYIR)