Konya’nın depremselliği

Şükrü Arslan, “Ülkemiz, bulunduğu coğrafyanın jeolojik, jeomorfolojik ve tektonik yapısı gereği depremler başta olmak üzere heyelan, kaya düşmesi, sel, taşkın, çığ düşmesi, volkanik aktiviteler, oturma-çökme, obruk, tıbbi jeolojik riskler gibi jeolojik ve hidrolojik kökenli afetlerin yanı sıra kuraklık, fırtına, hortum, aşırı sıcaklık ve kar yağışı gibi meteorolojik afetler ile yüzey ve yeraltı yangınları gibi afetlerin etkisi altında yaşamaya devam ediyor” açıklamalarında bulundu. 

Riskli bulunan illerin yapı stokunun çıkarılması gerektiğine dikkat çeken Arslan, “Ülkemizde; “Bolu, Sakarya, Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Burdur, Kütahya, Eskişehir, Tokat, Aksaray, Konya, Kayseri, Kahramanmaraş, Hatay, Bingöl, Erzincan, Erzurum, Hakkari ve Osmaniye” dahil 24 kent merkezi, 110 ilçe, 500’ü aşkın mahalle veya köy yerleşim yeri ile çok sayıda baraj, gölet, atık barajı ve kritik sanayi tesisimiz doğrudan fay zonları veya hatlarının üzerinde ya da çok yakınından geçmektedir. İleriye dönük kapsamlı çalışmalar yapılarak bu illerin yapı stoku çıkarılmalı zemin parametrelerde dikkate alınarak bölgenin potansiyeli ortaya çıkarılmalı, depreme dayanıklı olmayan yapılar hızlıca kentsel dönüşüme dahil edilmelidir” dedi.

KONYA ÖZELİNDE DEĞERLENDİRME

Başkan Şükrü Arslan, Konya’da bulunan fay hatlarını değerlendirdi; “Konya’da Önemli Faylar olarak Akşehir fay zonu, Tuzgölü fay zonu, Beyşehir fayı Emirdağ fayı ayrıca İnsuyu fayı, Ilgın fayı, Eldeş fayı, Güvenç fayı ve Altınekin fayı, Konya ovasını sınırlayan faylar olarak da Konya fay zonu, Karaömerler fayı, Divanlar fayı ve Göçü fayları görülmektedir. Önemli fayların bazılarını tek tek irdeleyecek olursak;

AKŞEHİR FAY ZONU

Akşehir fay zonu genelde kuzeybatı-güneydoğu gidisli 450 km uzunluğunda 2-7 km genişliğinde verev atımlı normal faydır. Aletsel dönem içinde Kandilli Rasathanesi verilerine göre Akşehir Fay zonunun da içinde yer  bölgede 1900-2016 yılları arasında büyüklüğü M:5 den büyük 9 deprem meydana gelmiştir. Akşehir fay zonu üzerinde aletsel dönemde oluşan depremler incelendiğinde bu zon üzerinde 25-30 yılda bir 5,5-6.5 büyüklüğünde bir deprem oluşma riski vardır.

TUZ GÖLÜ FAY ZONU

Tuz Gölü Fay Zonu (TGFZ) Orta Anadolu’nun en önemli kıta-içi aktif fay zonlarından biridir. TGFZ kuzeybatıda Paşadağ ile güneydoğuda Bor ilçesi arasında uzanan yaklaşık 200-220 km uzunluğunda ve 15-25 km genişliğinde, önemli miktarda normal bileşeni olan sağ yanal atımlı bir fay zonudur. Paşadağ ile Bor arasındaki kesimi oldukça çizgisel olup 5-80 km uzunlukta birbirine koşut, yarı koşut bir çok faydan oluşur. Tuzgölü havzasının kuzeydoğu kenarını sınırlamaktadır. TGFZ, uzunlukları 9 ile 30 km arasında değişen, birbirine koşut veya yarı koşut onbir geometrik fay segmentinden oluşmaktadır. TGFZ segmentlerinin azami M=6,11–6,80 büyüklüğünde deprem üretebilecekleri varsayılmaktadır. Erken Pliyosen’den itibaren TGFZ’nin toplam normal eğim atım miktarı 200 - 268 m olarak hesaplanmıştır.

KONYA FAY ZONU

Havzayı batıdan sınırlayan Konya Fay zonu morfolojik ve sismik açıdan en aktif olan faydır. Konya Fay zonu ortalama olarak  kuzeykuzeydoğu-güneygüneybatı gidişlidir. KOFZ  güneydoğuya doğru eğimli normal bir fay olup, azda olsa sağ yönlü doğrultu atımlı bileşene de sahiptir. Konya fay zonu (KOFZ), Konya’nın hemen batısında 500 evler ile Dikmeli arasından geçmekte  ve bu kesimde yaklaşık 50 km’lik bir uzunlukta izlenmektedir.  KOFZ tek bir faydan değil, birbirine paralel olarak yönlenmiş değişik uzunluklardaki bölümlerden oluşmuştur. Fay zonu yer yer 5-6 km genişliğe sahiptir ve ana faya paralel (sintetik) veya ters eğimli (antitetik) bir çok fayı kapsamaktadır

ALTINEKİN FAY ZONU

Konya kuzeydoğusunda yer alan Altınekin fay zonu yaklaşık kuzey-güney gidişli, 50 km uzunluğunda ve 0-5 km genişliğindedir. Altınekin fay zonu güneyde Konya havzasına doğru kademeli faylarla devam ederken, kuzeyde bolluk güneyi kuzeyinde Cihanbeyli fay zonu ile kesişmektedir. Yazıbelen ile Bolluk gölü kuzeyine kadar morfolojik olarak net olarak izlenmektedir. Söz konusu kesimde, fay zonu kuzeyde kuzey-güney, güneyde ise kuzeydoğu-güneybatı gidişlidir ve batıya doğru eğimlidir. Altınekin kuzeyinde, faya paralel kaynak çıkışları, küçük göller ve traverten konileri gözlenmektedir. Fay zonu üzerindeki kinematik göstergeler, fayın egemen olarak eğim atımlı normal bir fay olduğunu göstermektedir”

DEPREM KONYA’DA DA HİSSEDİLEBİLİR!

Arslan, bilimsel veriler ışığında Konya’da ve çevresinde deprem üretebilecek faylarımızın mevcut olduğunu içlerinde potansiyeli yüksek, yüksek derecede deprem üretebilecek faylarında bulunduğunu söyledi.  Arslan, “Bu faylardan bazıları Konya’mızdan 150-200 kilometre uzaklıkta bile olsa deprem anında zemin büyütmesiyle, faylarda oluşabilecek büyük şiddetli bir depremi aynı şekilde Konya’da da hissedebileceğimiz gerçeğini unutmamalıyız. Bu yüzden hazırlığımızı bugünden bu gerçekliğe göre yapmamız gerekiyor” diye konuştu. (Emre YAVUZ- Hamide YILDIRIM)