Ölülerin kimlik taşı

İnsanoğlu, yaşamı boyunca taşıdığı kimlik kartları, ölümden sonraki hayatta kimlik taşı olarak karşımıza çıkıyor. Mezar taşları, ölülerin kimlikleri hakkında bilgi verirken, topluma da ayna görevi yapmaya devam ediyor. İsim Soyisim, doğum tarihi, ölüm yıldönümü ve baba adı gibi bilgilerin bulunduğu mezar taşları, asırlar öncesinde göç edenlerin bile nerede oldukları ve hangi bilgiye sahip oldukları hakkında bilgi veriyor. Bir yakının mezarını bulmada önemli bir rol oynayan mezar taşları, gösterişli ve sade şekilleri ile ölenlerin yakınları tarafından yaptırılıyor. Konya’da uzun yıllardır mezar ve mezar taşı üretimi yapan Ahmet Eray Daş, eskiden mezar taşlarının tamamen el işçiliği ile yapıldığına dikkat çekerek, teknoloji ile birlikte el işçiliğinin de bittiğini söyledi. Zor bir meslek yaptıklarını ifade eden Daş, “Bir insan hayatını kaybettikten sonra konulduğu mezara en az 3 ay mezar taşı yapılması yasak. Bu üç ay süresinde vefat edenin yakınları neredeyse her hafta gelir ve mezar taşlarını inceler. Süre dolunca hangi mezar taşını yaptıracağına karar verir. Ölünün hemen ardından taşını yaptırıp üç bekletenler bile oluyor” diye konuştu.

DAHA ÇOK AYET YAZDIRIYORLAR

Mezar taşlarına besmele ile başlanan yazıların yazıldığını dile getiren Daş, “Kimi vatandaş ayet yazdırıyor kimi ise Mevlana’nın yada Yunus Emre’nin sözlerini yazdırıyor. Gösterişten uzak olunması gerektiğini bilmemize rağmen, abartanda oluyor sade bir taş yaptıran da oluyor” dedi. Mermer üzerine yazı yazdıranların da olduğunu ifade eden Daş, “Kimi vatandaşlarımız mozaik dediğimiz sıradan taş yaptıranlar oluyor. Beni en çok etkileyen bebek ve genç yaşta vefat edenlerin taşını yazmak mezarını hazırlamak oluyor” dedi.

ÜÇ AY KABİR YAPTIRILAMAZ

Yeni yapılan bir mezarın üç ay içerisinde çöktüğünü söyleyen Daş, “Bu nedenle üç ay içerisinde mezar ve taşı yapılması aslında yasak. Halkımızda bu yasağa uyuyor. Uymak istemeyenleri uyarıyoruz. Üç ay sonra yeniden mezar yaptırmak zorunda kalabileceklerini söylüyoruz. Genel olarak üç ay sonra yaptırılıyor” şeklinde konuştu.

ELİF VEYA VAV YAZDIRILIYOR

Mezar taşlarının bir İslam geleneği olduğuna dikkat çeken Daş, “Mezar taşları günümüzde önemli bilgileri aktarıyor. Yüzyıllar önce vefat edenlerde sadece taş konulurmuş. Bugün birçok eski mezarların kime ait olduklarını yakınları haricinde bilmiyoruz. Fakat bugünlerde yapılan taşlar, gelecek yüz yıllarda önemli bir bilgi kaynağı olmaya devam edecek” dedi. Mezar taşlarının önemli bilgi kaynakları olduğunu söyleyen Daş, “Vefat eden her kim olursa olsun, isim, soyisim, doğum ve ölüm yıldönümü, baba isimleri mutlaka bulunuyor. Bunun yanında şimdilerde elif veya vav yazdıranlar da bulunuyor. Tüm inanışlarda olan mezar taşları aynı zamanda inançları da gösteren bilgi kaynağıdır” ifadelerini kullandı. (Fatih ERSOY)