Pankobirlik'ten "kota" açıklaması

Son günlerin önemli gündem maddelerinden birisi olan Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) Kotaları ile ilgili Pankobirlik’ten açıklama geldi. Pankobirlik Genel Müdürü Taner Taşpınar’ın imzasını taşıyan açıklamada “2001/2002 pazarlama yılından itibaren uygulanmaya konulan yeni şeker rejimi kapsamında Nişasta Bazlı Şeker üreticilerine toplam A kotası şeker üretim miktarının yüzde 10’u oranında kota tahsis edilerek, AB normlarının üzerinde üretim izni verilmektedir. Bununla da yetinilmeyip Bakanlar kuruluna tanınan yetkiyle bu grubun kotaları son on dört pazarlama yılında ortalama olarak yüzde 30 -50 oranında arttırılmaktadır. Bunun neticesinde ise üreticilerimizden alınan pancar miktarı ortalaması 22 Milyon tonlar seviyesinden 2015/2016 yılında yüzde 40 oranında azalarak 13-14 milyon tonlar seviyesine düşmüştür” denildi.

Bu durumu pancar üreticilerinin kabul etmesinin asla mümkün olmayacağı belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Bu husus gerek Yönetim Kurulu Başkanımız, gerekse Genel Müdürlüğümüzce ilgili kurum ve kuruluşlara ve hükümet yetkililerine sürekli olarak intikal ettirilmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırladığı Üretim Reform Paketi Yasa Taslağı’nda Yeni düzenleme ile; tüm glikoz formları (likit yada kurutulmuş halde glikoz şurupları) şeker tanımı içinden çıkarılarak, hem kota kapsamından, hem de Şeker Kurumu’nun tüm glikoz ürünleri üzerindeki düzenleme ve denetleme yetkisi ortadan kaldırılmak istenmektedir.

Bakanlıkça hazırlanan torba yasa taslağında ikinci kritik değişiklik ise kota hesabında kuru madde bazında ve sadece izoglikoz için kotanın belirlenmesidir. Böylece NBŞ kotaları otomatik olarak %33 oranında artacaktır. Bu artışla kotaları 352 bin tona çıkacaktır.  Bakanlar kurulunun bu oranı her yıl olduğu gibi yine yüzde 50 artırması durumunda ise üretimleri neredeyse iki kat artışla ticari bazda 528 bin tona yükselecektir. Bu da NBŞ kotalarının toplam şeker üretimi içindeki kotasının yüzde 100 artırılması (%21,9) anlamına gelmektedir. Oysa AB normlarında Kuru Madde Bazında hesaplanan İzoglikoz kotası hali hazırda kuru madde bazında toplam AB şeker kotasının yüzde 5,1’i seviyesindedir.

NBŞ kotalarının yüzde 50 oranında arttırılması durumunda pancar çiftçisine olan yansıması ise şu şekilde olacaktır;

-              263 bin ton daha az pancar şekeri üretilmesi,

-              63 milyon TL’lik vergi kaybı

-              Bu oranda şekeri üretmek için 1,8 milyon ton pancarın yetiştirilememesi,

-              32,727 Ha alanda Pancar ekilememesi,

-              6,500 çiftçinin (aileleri ile birlikte 35 bin çiftçinin) pancar ekememesi

-              Yan ve alt sektörleri ile birlikte 30 yakın sektörde iş ve katma değer kaybı,

-              Doğu bölgelerimizdeki 5 fabrikanın kapanması ile geçici tam zamanlı olarak çalışan yaklaşık 5 bin kişinin işsiz kalması şeklinde olacaktır.

KOTA ARTTIRILMALI

Dünya NBŞ fiyatlarını ülkemizle kıyasladığımızda dâhilde tüketilen NBŞ fiyatlarının dünya fiyatlarının üzerinde olduğu görülmektedir. Fiyat satış farkı ABD fiyatlarına göre ülkemizdeki NBŞ satış fiyatından yüzde 70 daha pahalıdır. Dünya borsa fiyatına göre ürünlerini dünya fiyatlarının %90 yaklaşık 1/2 oranında Türkiye de daha pahalıya satmakta, bir diğer ifadeyle neredeyse Dünya fiyatlarının iki katı fiyatla Türk halkına şeker muadili NBŞ yedirmektedirler. Bu nedenle dış pazarlara yönelmek yerine, dâhilde kota artışına yönelik gayret gösterip, pazar paylarını ve karlarını artırmayı hedeflediklerini göstermektedir.

Üretim ve yatırımın önündeki engelleri kaldırma hedefiyle hazırlanan tasarı taslağında amaçlanan hedef gerçekleşirse, pancar üretiminde Avrupa'da 3’cü olan Türkiye, üretimden vaz geçerek, ABD'nin küresel şirketi Cargill ile birlikte 5 NBŞ firması, şeker piyasasını tamamen ele geçirecektir. Kar marjların katlayarak sürdürmeye devam edecek olan bu şirketlerin ürettikleri Nişasta Bazlı Şekerlere Dünya da önemli ölçüde kısıtlamalar ve yaptırımlar getirilirken, ülkemizde ise halkımız bu ürünleri tüketmeye mahkum edilecektir.

Sonuç olarak; Geniş üretici kitlelerine hitap eden, faaliyette bulunduğu yörelerde ve ülkemizin ekonomik kalkınması açısından önemli bir görevleri yerine getirmekte olan şeker pancar üretimi ve üreticilerinin hak ve menfaatleri, kişisel tercihlerle kurulmuş NBŞ fabrikaları ve üretimi ile beraber değerlendirilmemelidir. Kanunun ilgili maddelerin yukarıdaki şekilde değiştirilmesin Ülkemiz milli menfaatleri açısından ve temsil ettiğimizi 1.400.000 ortağımız adına haksız ve adaletsiz rekabete neden olacağını, ülke milli menfaatleri de göz önüne alındığında, NBŞ kotalarının tamamı için ve ticari (sıvı) baz da kota uygulamasının mevcut haliyle devam ettirilmesi hususunu bir kez daha birinci ağızdan kamuoyumuzun ve hükümetimizin dikkatine arz ederiz. (Haber Merkezi)