Tiryakilerin vazgeçilmezi

Konya İnsanlar ilk tütünü ibadet amacıyla kullanıyordu. Daha sonra tütün yapraklarının verdiği keyfi fark ederek o günden bu güne hayatların da zevk alma aracı olarak tütün vazgeçilmez kıldılar. Tütün tarihi boyunca çeşitli şekillendirmeler yaşadı. Ancak hiçbir şekil, tütünle “nargile” kadar birleşemedi.   Kültürün önemli bir parçası olan nargile ilk olarak Hindistan’da ortaya çıkmış. Farsça’da, Hindistancevizi anlamına gelen ‘nargil’ kelimesi ile kullanılmıştır. Yıllardır devam eden nargile kültürüyle Osmanlı Devleti, 16. yüzyıl da tanışmıştır. O dönem de nargile Osmanlı’ya, İran’dan getirilir, muhabbet erbaplarının, sulatanların vazgeçilmezi olur.    “NARGİLE OSMANLIDA SARAYLARDA, SOKAK ARALARINDA TÜKETİLİYORDU”   Osmanlıda asıl nargilenin ‘tömbeki’ adında olan nargile ile başladığını belirten Bilici, “Osmanlı da asıl nargilenin kullanılması tömbekiyle başlamıştır. Yaprak şeklinde olan nargilede yaklaşık içim süresi altı saate dayanır. Tömbeki dediğimiz nargilede her hangi bir aroma olmaz. İçim süresinin bu kadar uzun olması da Osmanlı sultanlarının gerçekten uzun vadeli nargile sevmeleridir. Muhabbet ve sohbetlerin vazgeçilmezi olan nargile Osmanlı da uzun süre zevk alarak tüketildi. Nargile saraylar da tüketildiği gibi sokak aralarında ki işyerlerinde de tüketiliyordu” dedi.   “TÖMBEKİ İÇİCİLERİ AROMALI NARGİLE İÇMEZ”   Aromalı nargileleri genellikle gençlerin tükettiğini söyleyen Bilici, “Aromalı nargile genellikle genç kesime hitap eden bir nargile türüdür. Asıl nargile müptelası olan insanlar aromalı nargile değil de tömbeki olan nargileyi içerler. Tömbeki içen insanların yaş grupları da kırk beşin üzerindedir çünkü bu tür insanlar hem yaş gereği hem de alışkanlık gereği bunları kullanırlar. Normal bir nargile getirildiğin de ağızlarına bile sürmezler tömbeki içicileri” dedi.   “NARGİLE ÇEŞİTLERİ DAMAK TADINA İTHAF EDİYOR”   Nargilelerin çeşitleri olduğunu belirten Bilici,“Tömbeki dışında zellum ve aromalı nargiller vardır. Tabi bu nargilelerin içicileri de farklıdır. Nargileler bölgelere göre faklılık gösterir. Arap müşterimiz zellum içer, Türk ve iyi içicilerimiz tömbeki, genç olan müşterilerimiz de normal aromalı içerler. Aromalı olan nargilelerimiz son yirmi yıldır gündemde gençlerimizin damak tadına ithaf ediyor. Ancak genç olmayan ve nargilenin gerçek içicisi dediğimiz insanlar da daha çok tömbekiyi tercih ediyorlar” dedi.”   “NARGİLE İÇİCİSİ ZAMANINA GÖRE NARGİLE ALIR”   İçim sürelerine göre farklılık gösteren nargilelerin olduğunu söyleyen  Bilici,“Nargile  uzun yada kısa sürelik içimler için farklılık gösteriyor. Nargile çeşitleri derken kahvehanelerde kullanılan nargilelerin içim süreleri kısadır. Ancak bazı insanlar yaklaşık altı, yedi saat nargilenin etrafında vakit geçirebiliyor. Nargile ya da tiryakileri uzun olan nargilleri tercih ediyorlar genelde. Nargile paşa, Osmanlı ve standart nargile olarak nargile boy boy devam eder” şeklinde konuştu.   NARGİLE KÖZÜ ÇANAKKALE’DEN   Nargile közünün heryerde yetişmediğini söyleyen Bilici; “Nargilenin üzerine konulan köz Çanakkale’de yetişiyor. Pirinar olarak bilinen bir meşe kömüründen yapılır. İşleyiş tarzı normal kömürlerden çok farklıdır, bitkisi her yerde bulunmaz Çanakkale ve çevresinde daha çok ekilir ve ülke içi ve dışı olarak ihracatta bulunulur. Pirinar kömürü nargile içimine bağlı ve uzunluğuyla alakalıdır” dedi.   EN AĞIR NARGİLE TÖMBEKİ   Nargile hazırlanırken tütünün gevşek bırakılması gerektiğini söyleyen Bilici;  “Tütünler genelde Mısır’dan geliyor. Tütünleri yasal olarak üreten, satan yerlerden almak lazım. En ağır nargile tömbekidir ancak aromalı olanlardan cappuccino olarak bilinir. Tömbekiden sonra meyan kökü gelir,meyandan sonra cappuccino ondan sonrada ağır olarak anason gelir. Nargile hazırlanırken gevşek bırakılmalı, tütün ile folyo araların da yarım santim kadar mesafe olması lazım ki tütün yanıp zarar vermesin” dedi. (Aysun KARABAYIR)