Türk ihracatına gölge düşürülüyor

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ihracat aşamasında geri dönen ürünlerin geri dönüş nedenine göre resmi kontrolü yapılırken, mevzuata uygun olmayan ürünlerin de ülkeye girişine izin verilmeden imha edildiği açıklanmıştı.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı M. Hulusi Ada da son zamanlarda ülke gündeminde yer alan konuya ilişkin, “Sağlıklı ve güvenli gıdaya ulaşmak hem yurtiçinde hem de yurtdışında yaşayan herkesin hakkıdır” dedi.

Hulusi Ada, “Ülkemiz, zengin tarımsal kaynakları ve coğrafi avantajlarıyla öne çıkarken, ülkenin dört bir yanında üretilen gıda ürünleri, yurtdışında geniş bir Pazar bulmaktadır. Türkiye, tarım ve gıda ürünleri ihracatında geniş bir yelpazeye sahiptir. Örneğin, Türk fındığı dünya fındık üretiminin büyük bir kısmını karşılamakta ve Avrupa ülkeleri bu ürünün en büyük alıcıları arasında yer almaktadır. Aynı şekilde, zeytinyağı, kuru kayısı ve kuru incir gibi ürünler de yurtdışında yüksek talep görmektedir. Avrupa Birliği, gıda güvenliği konusundaki sorunları hızlı bir şekilde tespit etmek ve gerekli önlemleri almak amacıyla RASFF (RapidAlertSystemforFoodandFeed) adlı bir sistem kullanmaktadır. Bu sistem sayesinde, Avrupa pazarına giren gıda ürünlerinde tespit edilen sorunlar anında bildiriliyor ve gerekli önlemler alınmaktadır. Türkiye’den ihraç edilen ürünlerde de RASFF sistemi üzerinden sıklıkla bildirimler yapılmaktadır” diye konuştu.

İADE EDEN ÜLKE SEBEBİNİ SÖYLERSE BİLİNİYOR

Oda adına açıklamalarda bulunan Başkan Hulusi Ada, “Ne yazık ki, ihraç ettiğimiz ürünlerin çeşitli sebeplerle (pestisit, aflatoksin, haşere, uygunsuz ambalaj vb) ülkemize iade edildiği haberlerini sıklıkla okumaktayız. İhracattan dönen gıda ürünlerine ilişkin prosedür “Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği” adlı mevzuat kapsamında yürütülmektedir. Gümrüğe dönen gıda ürünleri Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlükleri tarafından kontrol edilmektedir. Fakat, ürünleri iade eden ülkeden resmi bir evrak talep edilmemektedir. İade eden ülke sebebini söylerse bilmekteyiz. Aksi durumda ihraç eden firmanın beyanı esas alınmaktadır. Bu da bir güvenlik zafiyetine ve kafalardaki o makul şüpheye neden olmaktadır. En yaygın geri dönme sebepleri olarak; pestisit kalıntıları, mikrobiyolojik bulaşmalar, yasaklı maddeler, etiketleme hataları, beyan edilmeyen içerik, yabancı madde ve ambalaj sorunları gelmektedir” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’NİN İTİBARI OLUMSUZ ETKİLENİYOR

“Çiftçilerimizin kullanacakları tarımsal ilaçları, kullanılması gereken yasal miktarlarını ve ülkelerin yasal mevzuatlarını bilmemelerinden ve bilinçlendirilmemelerinden kaynaklı ihraç ettiğimiz birçok gıda maddesi ne yazık ülkemize geri dönmektedir” ifadelerine yer veren Ada, “Bu ürünlerin geri dönüşlerinde ilgili bakanlıklar devreye girmeli, ürünler karantinaya alınmalı ve ülkemiz mevzuatına aykırı olanlar imha edilmeli ve bu bilgiler de kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Çiftçilerimize bu konularda belirli aralıklarla eğitimler verilmelidir. Gıda egemenliğine dayalı, kamucu tarım ve gıda politikaları inşa edilmelidir. Gıda ihracatında yaşanan bu sorunlar ve geri dönen ürünler, Türkiye’nin uluslararası arenadaki itibarını ne yazık ki olumsuz etkilemektedir. Üretimden ambalajlamaya, taşımadan kalite kontrolüne kadar her aşamada uluslararası standartlara uygun hareket edilmelidir” dedi.

İADE EDİLEN ÜRÜNLERE NE OLUYOR?  

İhracattan dönen ürünlerin akıbeti, tüketicilerin kafasında büyük soru işareti yarattığına dikkati çeken Başkan Ada, “Bu ürünlerin geri dönmesinin ardından ne yapılacağı konusunda elbette belirli prosedürler bulunmaktadır. Genellikle, geri dönen ürünler mevzuatına uygun olan başka ülkelere gönderilebilir, mevzuatımıza uygunsa iç pazarda değerlendirilebilir, ikisi de uygun değilse imha edilir. İade edilen ürün ile ilgili gerekçe tam olarak bilinmeli/istenmeli ve analizleri muhakkak yapılmalıdır. Burada en önemli nokta şeffaflıktır. Gümrükten dönen ürünlerin yönetimi, sadece ticari etkileri değil, aynı zamanda etik ve sağlık standartları açısından da kritik bir öneme sahiptir” diye konuştu.