2020 yılı merkezi yönetim bütçesi belli oldu

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'ne ilişkin basını bilgilendirme toplantısı gerçekleştirdi. 

2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nin AK Parti hükümetleri tarafından hazırlanan 18'inci bütçe olduğunu anımsatan Ağbal, bunun Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içinde hazırlanan ikinci bütçe olma özelliği taşıdığını söyledi.

Ağbal, bütçenin son yapılan çalışmalar, IMF'nin Küresel Görünüm Raporu'nda da ifade edilen küresel düzeyde büyüme ve ticarette ılımlı toparlanmanın sağlanacağı ortamda Meclise sunulacağını dile getirdi. 

Bu yıl küresel büyümede aşağı yönlü gerçekleşme olduğuna işaret eden Ağbal, gelecek yıl beklentilerin özellikle küresel büyüme anlamında gelişmekte olan ülkelerin sürükleyici ılımlı büyüme trendine gireceğini işaret ettiğini bildirdi.

Ağbal, özellikle son dönemde ortaya çıkan küresel düzeydeki üretime ilişkin yukarı yönlü açıklamaların, ABD ve Avrupa başta olmak üzere global düzeyde faiz oranlarının aşağı gelmesi, gelişmekte olan ülkelere yönelik finansman koşullarının olumlu gerçekleşeceği beklentisinin 2020 yılı bütçesi açısından olumlu gelişmeler olarak ortaya çıktığını ifade ederek, "Devam eden küresel ticaret savaşları, küresel alanda ve bölgede yaşanan jeopolitik riskler ile finansal piyasalara ve petrol fiyatlarına ilişkin belirsizliklerle 2020'de hem küresel ve ülkemiz açısından belirsizlikleri oluşturan temel faktör olarak ön plana çıkıyor." diye konuştu.

2020 yılı bütçesi hazırlıklarının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın emir ve talimatlarıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı eş güdümünde, bütün bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşların katkılarıyla hazırlandığını vurgulayan Ağbal, 2020-2022 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı, bununla uyumlu Orta Vadeli Mali Plan'ın kamuoyuyla paylaşıldığını, söz konusu planda bakanlık ve kurumların 2020-2022 yıllarına ilişkin kurum harcama tavanlarının belirlendiğini kaydetti.

"Bütçe belirlenen amaçlarla uyumlu hazırlandı"

Bütçenin hem Yeni Ekonomi Programı hem de Orta Vadeli Mali Plan'da belirlenen amaçlar, hedefler ve çerçeveyle uyumlu şekilde hazırlandığına dikkati çeken Ağbal, şöyle devam etti:

"2020'de ekonomide yüzde 5 büyüme öngörülmektedir. İstihdamda ise 1 milyon 52 bin artış beklenmektedir. Yine 2020'de ihracatın 190 milyar dolara çıkması, cari işlemler dengesine verdiği katkı her geçen yıl artan seyahat gelirlerimizin 34,3 milyar dolara yükselmesi, ihracat ve ithalatla büyüme gelişmelerine bağlı olarak cari işlemler dengesinin yüzde 1,2 düzeyinde açık vermesi beklenmektedir. 2020'de enflasyonun tekrar tek haneli rakamlara inmesini ve yıl sonunda yüzde 8,5 düzeyinde gerçekleşmesini bekliyoruz."

Ağbal, 2020-2022 yıllarında bugüne kadar olduğu gibi mali disipline kararlı şekilde devam edileceğini belirterek, gelecek yıl bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 3'ün altına kalması, faiz dışı dengede ve kamu borç stokunun milli gelire oranında kademeli bir iyileşme olmasını öngördüklerini, bu kapsamda her türlü tedbiri alacaklarını, kararlılığı göstereceklerini söyledi.

 

Mali disiplinin, ekonomi politikalarının en önemli bileşenlerinden biri olduğunu aktaran Ağbal, zaman içinde ekonomik konjonktüre göre genişleyici, zaman zaman sıkı maliye politikalarını bugüne kadar uyguladıklarını, 2020'de de yüzde 5 büyüme, yüzde 8,5 enflasyon hedefleriyle uyumlu bütçe politikası uygulayacaklarını bildirdi.

Ağbal, 2020'de uygulayacakları maliye politikası çerçevesinde, mali disiplini kararlılıkla sürdürmenin yanında özellikle bütçe dengesinin hedefler içinde kalmasının temel amaç olacağına işaret ederek, enflasyonda ortaya konulan kazanımları daha da güçlendireceklerini ve tek haneli enflasyon seviyesini koruma noktasında da maliye politikasının para politikasına tam bir eş güdüm ve uyum içinde çerçeve ve politikasını geliştireceklerini dile getirdi.

"İç tasarrufların artırılması önemli önceliklerden"

Ağbal, 2020 yılı bütçe politikasının en önemli hedeflerinden birinin enflasyonla mücadele ve fiyat istikrarının kalıcı şekilde tesisi olacağını ifade ederek, gelecek yıl maliye ve bütçe politikalarının, verimlilik odaklı ekonomik büyümeye, ekonomide öngörülen yapısal değişim ve dönüşüme destek olacak şekilde tasarlandığını ve uygulanacağını bildirdi.

Maliye politikası çerçevesinde iç tasarrufların artırılması, finansal istikrarın güçlendirilmesinin önemli önceliklerden olacağını vurgulayan Ağbal, cari işlemler dengesini, uzun dönemde kalıcı şekilde sürdürebilir ve yönetilebilir kılmanın yegane yolunun iç tasarrufların artırılması olduğunu kaydetti.

Ağbal, maliye politikasının iç tasarrufların artırılmasına ve finansal istikrarın tesisine katkı vermeye devam edeceğini belirterek, 2020 bütçesinin 11'inci Kalkınma Planı'nda ortaya konulan, daha fazla değer üreten, daha adil paylaşan, daha güçlü ve müreffeh Türkiye vizyonuna hizmet edecek önemli adımların atılacağı, önemli inisiyatiflerin alınacağı bütçe olacağını söyledi.

Meclisten geçen 11'inci Kalkınma Planı'nda rekabetçi üretim ve verimlilik merkezinde, sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme hedefinin ortaya konulduğuna işaret eden Ağbal, bu çerçevede özellikle imalat sanayisi başta olmak üzere sanayide köklü dönüşümün, bu dönüşümü sağlayacak bütün yapısal adımların atılmasının, kamu yatırım bütçesinin bu öncelikler çerçevesinde oluşturulmasının hedeflendiğini anlattı.

Ağbal, 11'inci Kalkınma Planı'nda ortaya koyulan hedeflerin realize edilmesi noktasında 2020 bütçesinin önemli katkı sağlayacağını vurgulayarak, bu kapsamda eğitimden sağlığa sanayide dönüşümü sağlayacak Ar-Ge ve inovasyon, yüksek teknolojiye dayalı yerli üretimde sıçrama yapılmasını sağlayacak hamlelerden lojistik ve finansmana kadar birçok alanda yeni programların başlatıldığı bütçenin hazırlandığını dile getirdi. 

11'inci Kalkınma Planı'ndan sonra bakanların kendi sektörleriyle ilgili strateji ve uygulama planlarını açıkladıklarını hatırlatan Ağbal, 2020 bütçesi çerçevesinde yatırım programı hazırlıklarının devam ettiğini, özellikle ekonomide yapısal dönüşümü sağlayacak yatırımlar başta olmak üzere bütçeden gerekli kaynakların bu alanlara tahsisinin önceliklerden biri olduğunu kaydetti.

Gelecek yıla ilişkin bütçe verilerine dair bilgi veren Ağbal, "2020 yılında bütçe giderleri 1 trilyon 95,5 milyar lira, faiz hariç giderler 956,5 milyar lira, bütçe gelirleri 956,6 milyar lira, vergi gelirleri 784,6 milyar lira, bütçe açığı 138,9 milyar lira olarak öngörüldü." diye konuştu. 

Ağbal, bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımına değinirken, 2020 bütçesinden personel giderleri için 282,5 milyar lira, sosyal güvenlik prim ödemeleri için 48,1 milyar lira, kamu kurum ve kuruluşlarının mal ve hizmet alım giderleri için 75,6 milyar lira, cari transferler için 451,1 milyar lira, sermaye giderleri için 56,6 milyar lira, sermaye transferleri için 6,8 milyar lira, borç verme giderleri için 27,1 milyar lira, yedek ödenekler için 8,8 milyar lira, faiz giderleri için de 138,9 milyar lira ayrıldığını söyledi.

"Vatandaşa hizmeti esas alan bütçe" 

Ağbal, 2020 yılı vergi gelirlerinin alt kalemlerine ilişkin, "Gelir vergisi 182,1 milyar lira, kurumlar vergisi 89,4 milyar lira, özel tüketim vergisi 175,2 milyar lira, dahilde alınan KDV 57,8 milyar lira, ithalatta alınan KDV 158,1 milyar lira olarak öngörülmüştür." ifadesini kullandı.

2020 yılı bütçesinin "ekonomide dengelenme, disiplin ve değişim" yaklaşımına uygun olarak hazırlandığına işaret eden Ağbal, dengelenme çerçevesinde elde edilen kazanımların korunması ve geliştirilmesinin, üretim ve verimlilik odaklı sürdürülebilir büyümeyle adaletli paylaşımın kalıcı olarak tesisinin 2020 yılı bütçesinin temel amacını oluşturduğunu bildirdi. 

Ağbal, bütçenin sağlam ve sürdürülebilir gelirlere dayanması, toplanan gelirlerin ise vatandaşlara hizmeti esas alan bir anlayışla kullanılmasının en temel öncelikleri olacağını vurgulayarak, 2020 bütçesinin geçmiş yıllarda olduğu gibi vatandaşlara hizmeti esas alan bir bütçe olma özelliği taşıdığını dile getirdi. 

Naci Ağbal, "2002'de faiz harcamalarının bütçe giderleri içindeki payı yüzde 43,2 iken, AK Parti hükümetleri döneminde bu konuda önemli olumlu gelişmeler sağlanmıştır. Bu çerçevede, 2020 yılı bütçesinde bu oran yüzde 12 civarında kalacaktır. Yani bütçedeki giderlerin yüzde 88'i doğrudan doğruya vatandaşlarımıza hizmet olarak, ülkemizin kalkınmasına destek olacak alanlarda harcanacaktır." dedi.

Bütçenin yüzde 16,1'i eğitime ayrıldı 

Bütçeden eğitime ayrılan kaynağın her zaman olduğu gibi 2020 yılı bütçesinde de çeşitlendirilerek artırıldığına dikkati çeken Ağbal, "Bütçeden eğitime ayrılan kaynağı artırıyoruz. 2020'de 176,1 milyar lirayı eğitime ayırıyoruz. Bütçenin yüzde 16,1'i eğitime gitmiş olacak." diye konuştu. 

Ağbal, derslik başına düşen öğrenci sayısının önemli ölçüde azaltıldığını belirterek, okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması, mesleki ve teknik eğitim atölye ve laboratuvarların modernizasyonu tasarım ve beceri atölyelerinin kurulması, öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesine yönelik yapılacak yatırımlara yönelik harcamaların bütçede önemli bir yer tutacağını kaydetti.

Öğrencilere doğrudan nakdi ve ayni destekler sağlamaya devam edeceklerine dikkati çeken Ağbal, "Öğrencilerimize eğitim desteği olarak toplam 26,4 milyar lira ayrıldı. Bunun 12,5 milyar lirası burs ve öğrenim kredisi olacak." ifadesini kullandı. 

Sağlığa ayrılan kaynağın oranı yüzde 17,2 

Ağbal, taşımalı eğitim ve yemek yardımı için 4,5 milyar lira, engelli bireylerin eğitimi için 3,7 milyar lira, destekleme ve yetiştirme kursları için 1,8 milyar lira, özel okul eğitim ve öğretim desteği için 804 milyon lira, pansiyon desteği için 1,2 milyar lira, birinci öğretim ve açık öğretim harç desteği için 600 milyon lira ve ücretsiz kitap desteği için 1,3 milyar lira kaynak ayrıldığını bildirdi. 

Yüksek öğretime erişim ve kurumsal kapasitenin artırılmasına yönelik önemli bir atılım sağlandığını vurgulayan Ağbal, yükseköğretim sisteminin geliştirilmesinin en önemli önceliklerinden biri olduğunu ve bu çerçevede üniversitelere 50,7 milyar lira kaynak ayrıldığını dile getirdi. 

Ağbal, sağlık hizmetleri için de her yıl artan oranda kaynak ayırdıklarını belirterek şunları kaydetti:

"2020 yılı bütçesinde sağlığa 188,6 milyar lira kaynak ayırdık. 2002 yılında bütçeden sağlığa ayrılan kaynağın oranı yüzde 11,3'tü, 2020 yılında biz bu oranı yüzde 17,2 olarak öngörüyoruz. Dolayısıyla eğitim ve sağlık bundan önceki yıllarda olduğu gibi 2020 yılı bütçesinin de en önemli sacayağını oluşturuyor." 

Kamuya 60 bin personel alımı

Ağbal, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'ne ilişkin bilgilendirme toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Kamuya yeni alınacak personel sayısının önemli bir bileşen olarak belirlendiğini dile getiren Ağbal, "2020'de kamuya 60 bin yeni personel alınması öngörüsü yapıldı ama ihtiyaçlar çerçevesinde yıl içinde bu hususta gerekli çalışmalar ayrıca yapılacaktır." diye konuştu. 

Ağbal, Barış Pınarı Harekatı için gereken kaynağa dair bir soruya şu yanıtı verdi:

"Savunma ve güvenlik bütçesi noktasında her zaman hassas olduk. Savunma ve güvenlik harcamalarımızın gerektirdiği kaynağın temini, yıl içinde ortaya çıkan ilave ihtiyaçların süratle etkin şekilde karşılanması noktasında her zaman hassas davranıldı. Türkiye olarak şu anda yürütülen operasyon da dahil olmak üzere savunma ve güvenlik birimlerimizin ihtiyacı olan her türlü bütçe kaynağı hem bütçede öngörüldü, hem ilave ihtiyaç gerekirse bu ihtiyacı karşılayacak ekonomik ve bütçe gücümüz var." 

"İmkanlarımız operasyonların ihtiyaçlarını karşılayacak güçte"

Türkiye'nin ekonomisiyle büyük bir ülke olduğunu ifade eden Ağbal, bütçenin, büyüklüğü ve yapılacak ayarlamalarla savunma ve güvenlik birimlerinin ihtiyacı olan her türlü kaynağı süratle karşılayacak esneklik ve gücü bulunduğunu vurguladı.

Bu konuda savunma ve güvenlik ile ekonomiyle ilgili birimlerin tam bir koordinasyon halinde çalıştıklarını dile getiren Ağbal, şu ifadeleri kullandı:

"Bugün Türkiye, sadece Suriye'de yürütülen operasyon itibariyle değil, küresel barış ve istikrarı sağlamak için de dünyanın başka bölgelerinde operasyonlar yürütüyor. Afganistan'da, Sudan'da, Bosna Hersek'te, birçok yerde barışı desteklemek için çalışmalar yapılıyor. Allah'a şükürler olsun ekonomimiz ve bütçemizin gücü, imkanları, Mehmetçiğimizin askerimizin silahlı kuvvetlerimizin ihtiyacı olan her türlü kaynağı sağlamamıza imkan verecek ölçüde. Bu millet, Kurtuluş Savaşı'nda dahi dişinden tırnağından artırarak ordusuna, Mehmetçiğine kaynak aktarmış ve bu konuda hiçbir zaman için ihtiyaçlar noktasında geri duruş olmamıştır. Bugün de imkanlarımız, yürütülen bütün operasyonların gerektirdiği ihtiyaçları karşılayacak güçtedir."

Emeklilikte yaşa takılanlar

Ağbal, emeklilikte yaşa takılanlar için bütçeden kaynak ayrılıp ayrılmadığına dair bir soru üzerine ise "2020 yılı bütçesi yapılırken mevcut belirlenmiş Kalkınma Planı, Yeni Ekonomi Programı ve mevzuatta tanımlanmış görevler kapsamında giderler oluşturuldu. Dolayısıyla mevzuatta öngörülmeyen herhangi bir konuda bütçeden yeni bir kaynak öngörülmedi." dedi. 

Önümüzdeki yılın dış borçlanma hedefine ilişkin soruyu da yanıtlayan Ağbal, Hazine ve Maliye Bakanlığının, 2020 yılı borç yönetim planına ilişkin gerekli açıklamaları yapacağını bildirdi.