30 bin kişi Sahte Sigorta'dan Yakalandı

Emeklilik veya ağır hastalıkların tedavisi gibi amaçlarla sahte sigortalılık yaptıran kiÅŸiler ile bunları sigortalı gösteren iÅŸyerlerini ağır cezalar bekliyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sahte sigorta yaptırdığı tespit edilenlere ödenen emekli aylıkları ve saÄŸlık giderleri faiziyle geri alınıyor. Ä°ÅŸverene para cezası uygulanıyor. Hem sigortalı, hem de iÅŸveren 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabiliyor. SGK 2014 yılında 30 bin 275 kiÅŸinin sahte sigorta yaptırdığını tespit ederek haklarında iÅŸlem yaptı.

Sigortalı olarak çalışmadıkları halde tanıdıklara ait iÅŸyerlerinden veya bu amaçla kâğıt üzerinde kurulmuÅŸ naylon ÅŸirketler üzerinden sahte sigorta yaptıranları ağır yaptırımlar bekliyor. SGK, özellikle 2013 yılından bu yana sahte sigortalılığa iliÅŸkin denetimlerini yoÄŸunlaÅŸtırdı. Denetimlerde sahte sigorta yaptırdığı tespit edilen kiÅŸiler, çok ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalıyorlar.

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, bir kiÅŸinin sigortalı olarak gösterilebilmesi için bir iÅŸverene baÄŸlı olarak ‘fiilen’ çalışması gerekiyor. Gerçekte çalışmadığı halde, bir iÅŸyerinde sigortalı çalışıyor gösterilmesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel SaÄŸlık Sigortası Kanunu, Borçlar Kanunu ve Türk Ceza Kanunu açısından suç teÅŸkil ediyor.

HAKSIZ ÖDEME FAÄ°ZÄ°YLE ALINIYOR

Bir kiÅŸinin sahte sigortalı olduÄŸu tespit edilirse, 5510 sayılı kanun uyarınca öncelikle o kiÅŸinin sigortalılığı iptal ediliyor. Bu iÅŸlem, Borçlar Kanunu uyarınca ‘mutlak muvazaa’ kabul ediliyor ve ‘yok’ sayılıyor. Sahte sigortalılar adına yapılmış prim ödemeleri SGK’ya gelir kaydediliyor.

5510 sayılı kanunun 96. maddesi, SGK tarafından sigortalılara ve emeklilere ‘fazla veya yersiz’ olarak yapıldığı tespit edilen her türlü ödemenin kanuni faizi ile birlikte geri alınacağını öngörüyor. SGK’nın bu tür alacaklarında zamanaşımı süresi, sigortalı ve emeklilerin kasıtlı veya kusurlu davranışından doÄŸmuÅŸsa 10 yıl, kurumun hatasından kaynaklanmışsa 5 yıl olarak uygulanıyor.

Sahte sigorta yaptıran kiÅŸi eÄŸer saÄŸlık hizmetlerinden yararlanmışsa, SGK üzerinden tedavi görmüÅŸse bu giderlerin tamamı faiziyle birlikte geri alınıyor. Sahte sigorta yaptırarak emekli olan kiÅŸilerin ise emekli aylıkları iptal edildiÄŸi gibi ödenmiÅŸ olan tüm emekli aylıkları da geriye dönük olarak tahsil ediliyor.

BEÅž YILA KADAR HAPÄ°S CEZASI

ÖrneÄŸin, bin lira emekli aylığı baÄŸlatmak için iki yıl sahte sigorta yaptıran kiÅŸi hem yatırdığı primleri kaybediyor, hem de, diyelim 3 yıl emekli aylığı aldıysa, 3 yılda ödenen tüm aylıklar faiziyle birlikte geri alınıyor. Sahte sigorta yaptıran kiÅŸiler ile bunları sigortalı gösteren iÅŸverenler hapis cezasıyla da karşı karşıya kalıyorlar. SGK, sahte sigorta yaptıranlar hakkında, Türk Ceza Kanunu’nun ‘resmi belgede sahtecilik’, ‘resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan’ ve ‘özel belgede sahtecilik’ baÅŸlıklı maddeleri kapsamında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunuyor. Resmi belgede sahtecilik suçunun cezası ise 2 yıl ila 5 yıl hapis cezasını gerektiriyor. DiÄŸer iki suçun cezası ise sırasıyla 3 ay-2 yıl ve 1-3 yıl arasında deÄŸiÅŸiyor.

Sahte sigortalı gösteren iÅŸverenlerin, her ay SGK’ya verdiÄŸi bildirgenin ve maaÅŸ bordrosunun da sahte olduÄŸu kabul ediliyor. Bu nedenle, sahte sigortalı gösterdikleri ‘her ay’ için, toplam bir asgari ücret tutarında idari para cezasına çarptırılıyorlar.

Ä°ÅžVERENDEN VERGÄ° CEZASI DA ALINIYOR

Sahte sigorta yapan iÅŸverenler, gerçekte ücret ödemedikleri halde ödemiÅŸ gösterdikleri için daha az vergi ödüyorlar. Maliye ile koordineli çalışan SGK, vergi dairesine bildirdiÄŸinde vergi kaybı cezası da geliyor.

HEM 3.500 GÜN ÇOK PÄ°RÄ°M HEM DE 151 LÄ°RA MAAÅž AZ

SSK iÅŸçi emeklisi 1.122 lira (Ekim 2008’den önce emekli olanlar) SSK iÅŸçi emeklisi 839 lira (Ekim 2008’den sonra emekli olanlar) BaÄŸ-Kur emeklisi 971 lira BaÄŸ-Kur tarım 745 lira Memur emeklisi 1.361 lira (BaÄŸ-Kur emeklisi olmak için en az 9 bin gün prim gerekli. Ancak SSK iÅŸçi emeklisi olmak için ortalama 3.500 gün daha az yani 5.500 gün gerekiyor)

KENDÄ°NÄ° Ä°ÅžÇÄ° GÄ°BÄ° GÖSTEREN PATRON 1 YILDA ARTTI

BaÄŸ-Kur (4/1-b) kapsamında sigortalı sayılanlar, kendi iÅŸyerlerinden dolayı SSK (4/1-a) kapsamında sigortalı bildirilemiyor. SGK BaÅŸmüfettiÅŸi Ä°sa KarakaÅŸ, “SGK, özellikle 12 Kasım 2014’ten itibaren SGK iÅŸyeri bildirgesi kayıtları ve Vergi Dairesi Otomasyon Projesi (VEDOP) kayıtlarını sorgulayarak gerçek kiÅŸi vergi mükelleflerinin iÅŸyerinden bildirim yapmalarına imkân vermiyor. Bu kiÅŸiler ortak oldukları iÅŸyerlerinden SSK (4/1-a) kapsamında sigortalı olarak bildirilenlerin sigortası (4/1-b)’ye aktarılıyor. Ayrıca cumhuriyet savcılıklarında suç duyurusunda da bulunulması söz konusu” dedi.

Ä°ÅžÇÄ° GÄ°BÄ° SÄ°GORTALI GÖSTERMEK Ä°ÇÄ°N 6 FARKLI NEDEN VAR

En çok sahte sigorta yaptırma nedenleri ÅŸöyle sıralanabilir:

SSK STATÜSÜNDE EMEKLÄ°LÄ°K: BaÄŸ- Kur (4/b) statüsünde emekli olmak için en az 25 yıl sigortalılık ve 9 bin gün prim ödemek gerekiyor. SSK (4/a) statüsünde emekli olmak için ise en fazla 7 bin gün prim ödemek yeterli. Bazı iÅŸverenler dahi, daha erken emekli olabilmek için kendi ÅŸirketlerinde 4/a statüsünde, yani iÅŸçi olarak çalışıyor gibi sigortalı gösterebiliyorlar.

EMEKLÄ°LÄ°K IÇIN EKSIK SÜREYÄ° TAMAMLAMA: Emekli olmak için gerekli prim gün koÅŸulunu doldurmadan iÅŸsiz kalanlar, eksik günlerini tamamlamak amacıyla sahte sigorta yaptırabiliyorlar.

ANALIK SÄ°GORTASI HAKLARI: Hamile iken saÄŸlık hizmetlerinden yararlanmak, doÄŸum masraflarından kurtulmak, doÄŸum öncesi ve sonrasında 4 ay iÅŸ göremezlik ödeneÄŸi almak için kısa süreli olarak kendilerini sigortalı gösterebiliyorlar.

AÄžIR HASTALIK TEDAVÄ°SÄ°: Kanser, kalp, böbrek yetmezliÄŸi gibi büyük masraf gerektiren hastalığa yakalanan kiÅŸiler tanıdık bir yerden sigortalı gösterilerek SGK üzerinden saÄŸlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar.

EÅž DURUMU TAYINI: EÅŸi memur olan kiÅŸiler, eÅŸ durumu tayininden yararlanmak amacıyla fiilen çalışmadıkları halde sigortalı gösterebiliyorlar.

ASGARÄ° Ä°ÅžÇÄ°LÄ°K UYGULAMASI: Ä°nÅŸaat sektöründe her bir bina için belli sayıda sigortalı iÅŸçi çalıştırılması gerekiyor. Bu sayıya ulaÅŸamayan iÅŸverenler çevrelerinde bulunan kiÅŸileri sahte sigortalı göstermek suretiyle yasal zorunluluktan kurtuluyorlar.

ÇÖZÜM, Ä°STEÄžE BAÄžLI SÄ°GORTA

Özellikle emeklilik ya da saÄŸlık hizmetlerinden yararlanmak amacıyla sahte sigorta yaptırmak yerine isteÄŸe baÄŸlı sigorta yaptırmak mümkün. 5510 sayılı kanun uyarınca, isteÄŸe baÄŸlı sigortalılar hem emeklilik için gerekli prim gününü dolduruyor, hem de her türlü saÄŸlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. Ancak, eÅŸ durumu tayini veya analık sigortasından yararlanmak isteyenler için isteÄŸe baÄŸlı sigortalılık avantaj saÄŸlamıyor.