ABD, DEAŞ'a yönelik hava saldırılarında binlerce sivili katletti

ABD'nin DEAÅž ile mücadele kapsamında koalisyon güçleriyle sürdürdüÄŸü hava saldırılarının bu yıl Irak ve Suriye'deki çatışmalarda yaÅŸanan sivil can kaybı sayısını son yılların en yüksek seviyesine çıkardığı bildirildi.

New York Times gazetesinin "Airwars" adlı, Irak, Suriye ve Libya'da hava saldırılarından kaynaklanan sivil can kayıplarının istatistiÄŸini tutan sivil toplum kuruluÅŸuna dayandırdığı bilgilere göre, DEAÅž'a yönelik hava saldırılarının baÅŸladığı AÄŸustos 2014'ten Mart 2017'ye kadar 3 bin 100 sivil ABD hava saldırılarında hayatını kaybetti.

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon bugüne dek saldırılarda 352 sivilin hayatını kaybettiÄŸini doÄŸrularken, Airwars sayının gerçekte dokuz kat fazla olduÄŸunu savundu.

Airwars, DEAÅž'ın Irak ve Suriye'deki kaleleri olan Musul ve Rakka kentlerinin koalisyon güçleri tarafından geri alınması için geçen yılın sonunda baÅŸlatılan operasyonların sivil kayıpların tavan yapmasına yol açtığını bildirdi.

KuruluÅŸ, ayrıca ABD ordusunun hava saldırılarındaki onay prosedürünü deÄŸiÅŸtirerek, Irak'ta sahada görev alan Amerikalı ve müttefik askeri danışmanlara karargahın onayına baÅŸvurmadan hava saldırısı yönlendirme konusunda inisiyatif vermesinin kayıpları artıran bir etken olduÄŸunu vurguladı.

Yeni seçilen ABD BaÅŸkanı Donald Trump'ın da operasyonların idaresinde yetkiyi daha fazla Pentagon'a kaydırmasının da benzer etki yarattığı ifade edildi.

Amerikalı yetkililer, hava saldırılarında sivillerin korunmasına yönelik prosedürlerin halen geçerli olduÄŸunu belirtirken, onay prosedüründeki deÄŸiÅŸimin sahadaki Irak birliklerini daha hızlı desteklemeyi amaçladığını ileri sürdü.

Ayrıca Airways, Irak ve Suriye'de Amerikan hava saldırılarının da "belirli bir rolü olduÄŸu" düÅŸünülen ilave 2 bin 700 sivil can kaybı olduÄŸunu belirtti.

KuruluÅŸ, Rusya'nın da Suriye'de 2015'ten bu yana isyancıların kontrolünde olan bölgelerde düzenlediÄŸi hava saldırılarında da 2 binden fazla sivili öldürdüÄŸünün tespit edildiÄŸi bildirildi.

Musul harekatı

DEAÅž'ın Irak'taki baÅŸkentini geri almak için düzenlenen harekat, geçen kasımda baÅŸladığında, Irak'ın en kalabalık ikinci ÅŸehir olan Musul'da yaklaşık bir milyon sivilin yaÅŸadığı tahmin ediliyordu. Iraklı yetkililer operasyon öncesi Musul halkına ÅŸehri terk etmemelerini telkin etmiÅŸti.

Ancak Irak güçleri ÅŸehirde nüfusun yoÄŸun olduÄŸu batı mahallelerine girdiÄŸinde büyük miktarda sivil can kaybı yaÅŸanmaya baÅŸladı. Åžehirde yalnızca mart ayında bin kadar sivil kaybın olduÄŸu bildirildi.

Irak güçlerinin ilerlemesi sahadaki Amerikan askeri danışmanlarının yönlendireceÄŸi hava saldırılarına baÄŸlıydı. Fakat DEAÅž militanları kendilerini hedef alan saldırılara sivilleri kalkan olarak kullanarak karşılık verdi. Bu da sivil kayıpları artıran bir geliÅŸme oldu.

Rakka hücumu

Öte yandan ABD destekli milis güçleri ekim ayından bu yana DEAÅž'ın Suriye'deki baÅŸkenti olan Rakka'ya doÄŸru ilerleyiÅŸini sürdürüyor. Buradaki çatışmalar nüfusun daha az yoÄŸun olduÄŸu yerlerde meydana geldiÄŸi halde sivil can kayıpları Suriye'de Amerikan ve koalisyon hava saldırılarından kaynaklanan toplam can kayıplarının yaklaşık dörtte biri düzeyinde.

Büyük can kayıplarına yol açan saldırılar

Mart 2017'de Musul'un Cedide Mahallesinde bir binaya yapılan Amerikan hava saldırısında binada bulunan 100'den fazla sivil hayatını kaybetmiÅŸti. Bu, bugüne dek ABD'nin Irak'ta gerçekleÅŸtirdiÄŸi en kanlı hava saldırısı olmuÅŸtu.

ABD yetkilileri olayla ilgili yürütülen soruÅŸturmanın sonuçlarıyla ilgili bugün yaptığı açıklamada, her ne kadar bina Amerikan uçağı tarafından vurulmuÅŸ olsa da, binanın uçağın füzesinin DEAÅž'ın tuzak olarak döÅŸediÄŸi patlayıcıları tetiklemesi sonucu çöktüÄŸünü iddia etti.

Suriye'de ise mart ayında en az üç saldırıda büyük miktarda can kayıpları yaÅŸanmıştı. Rakka'nın Mansura mahallesinde 21 Mart'ta bir binaya düzenlenen saldırıda 30'dan fazla sivil hayatını kaybetmiÅŸti. ABD'nin Irak güçlerinin komutanı Korgeneral Stephen J. Townsend, saldırıda hayatını kaybedenlerin siviller deÄŸil militanlar olduÄŸunu ileri sürmüÅŸtü.

Bir hafta sonra bu kez Halep'e baÄŸlı Cina köyündeki bir caminin vurulması sonucu en az 37 sivil hayatını kaybetmiÅŸti. ABD'li yetkililer saldırı sonrası yaptıkları açıklamada saldırının camiyi hedef almadığı, cami yakınındaki El Kaide militanlarının bulunduÄŸu bir binayı hedef aldığını iddia etmiÅŸti. Yetkililer sivil kayıpların olup olmadığını anlamak üzere soruÅŸturma yapılacağını söylemiÅŸti.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler ABD öncülüÄŸündeki koalisyonu DEAÅž'a karşı yürüttüÄŸü savaÅŸta sivil can kayıplarına yol açan taktiklerini gözden geçirmeye çağırıyor. Fakat diÄŸer yanda DEAÅž'ı hızlı bir ÅŸekilde bertaraf etme baskısı var. Irak BaÅŸbakanı Haydar Ä°badi Musul'da çatışmaların uzamasının örgütün yararına olacağı uyarısında bulunmuÅŸtu. General Townsend'in de gerek Musul'da gerek de Rakka'da önümüzdeki aylarda topyekun hücumlar gerçekleÅŸtirileceÄŸini açıklamasının ardından, ilerleyen haftalarda daha fazla sivil can kaybına yol açan çatışmaların yaÅŸanabileceÄŸi tahmin ediliyor.