Başbakan Davutoğlu: 'İslam dünyası, IŞİD ile anılamaz'

BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) kapsamında düzenlenen Ä°stanbul programında katılımcılara hitaben bir konuÅŸma yaptı. Sözlerine terör örgütü IŞİD’e deÄŸinerek baÅŸlayan DavutoÄŸlu, "Dünyada her millet, her dinden insan nasıl demokrasiyle idare edilebilme kapasitesine sahipse çok köklü siyasal kültüre sahip Ä°slam toplumları da demokrasiyi hem yaÅŸatırlar, hem geliÅŸtirirler. Ä°slam dünyası, IŞİD ile anılamaz. Ä°slam da IŞİD veya benzer yapılarla anılamaz" dedi.

Foruma ev sahipliÄŸi yapmaktan dolayı mutluluÄŸunu ifade eden DavutoÄŸlu, "Ä°stanbul öylesine çok bölgenin ortak ÅŸehri ki eÄŸer 'bölgesel kalkınma' diye bir konuyu tartışacaksanız, en doÄŸru yer Ä°stanbul'dur, Türkiye'dir. EÄŸer dünya tek bir devletten idare edilseydi baÅŸÅŸehri Ä°stanbul olurdu" diye konuÅŸtu.

YaÅŸanabilecek ekonomik krizlere karşı finansal sistemin güçlendirilmesi gerektiÄŸine dikkat çeken BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, "Dünya finansal sisteminin dayanıklılığını güçlendirmek ve bu finansal sistemin muhtemel ÅŸoklara karşı tez kriterlerini ortaya açık bir ÅŸekilde koymak sorumluluÄŸumuz var. Aynı ÅŸekilde yine bu ekonomi politik gösterdi ki dünyada artık herhangi bir kriz olduÄŸunda, 1929'da yaÅŸadığımız ilk büyük küresel krizden daha da farklı olarak onu öyle anmakla birlikte, artık bundan etkilenmeyecek hiçbir topluluk yoktur" dedi.

“TÜRKÄ°YE BÄ°R AVRUPA ÜLKESÄ°DÄ°R”

DavutoÄŸlu sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:"DışiÅŸleri Bakanı olarak yaptığım ilk konuÅŸmalarda, verdiÄŸim talimatlarda dış politika stratejisiyle küresel ekonomi politiÄŸinin getirdiÄŸi ekonomik gereklilikler arasında bir irtibat kurulmasına özel çaba sarf ettim. Åžimdi geriye dönüp baktığımızda, 5 yıl içerisinde eÄŸer Türkiye, Avrupa'daki ekonomik daralmaya ve finansal sistemlerdeki sarsıntılara dayanabilmiÅŸse, finansal sistemimizin çok saÄŸlıklı yapısı kadar onunla birlikte geliÅŸtirdiÄŸi alternatif bölgesel politikalar bunda etkili olmuÅŸtur. Neler yaptık? 2009'dan itibaren gerek Balkanlar'da, gerek Kafkaslar'da, gerek OrtadoÄŸu ve Orta Asya'da yeni bir bölgesel strateji, vizyon ilan ettik. Ve dedik ki; ÅŸu anda aslında çok çarpıcı biçimde IŞİD ve onun etrafında gelen terörist meydan okumalara bir cevap mahiyetinde yorumlanması dileÄŸiyle, 2009'da birçok OrtadoÄŸu, Balkan platformunda yaptığımız konuÅŸmalarda gerek benim DışiÅŸleri Bakanı olarak 4 ilkeyi öne çıkardık. 'OrtadoÄŸu, Balkanlar, Orta Asya ve Kafkaslar'da yeni bir üst düzey siyasal diyaloÄŸa ihtiyaç var' dedik. Ä°kincisi yeni bir güvenlik sistemine ihtiyaç var. Üçüncüsü ekonomik karşıtlı bağımlılığa ihtiyaç var. Dördüncüsü de kültürel bakımdan içselleÅŸtirici yeni bir siyasi kültüre ihtiyaç var. O yıllarda yaptığımız onlarca konuÅŸmayı açanlar, bunu görebilirler."

Türkiye’nin bir Avrupa ülkesi olduÄŸunu ifade eden DavutoÄŸlu, "Çünkü Türkiye'nin kaderi de Avrupa'nın, Avrupa BirliÄŸi'nin, Avrupa kıtasının kaderinden ayrıştırılamaz. Türkiye bir Avrupa ülkesidir. Avrupa tarihi, Türk tarihi ve arÅŸivleri kullanılmadan anlaşılamaz. Türk tarihi de Avrupa geçmiÅŸi okunmadan doÄŸru bir ÅŸekilde gelecek nesillere aktarılamaz" ÅŸeklinde konuÅŸtu. 

“BÄ°ZE GEÇMÄ°ÅžTE DEMOKRASÄ° DERSÄ° VERMEYE KALKANLAR ORTADOÄžU'DA DEMOKRASÄ°YÄ° VE DEMOKRATÄ°K GÜÇLERÄ° TERK ETTÄ°LER"

BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu, “Bize geçmiÅŸte demokrasi dersi vermeye kalkanlar OrtadoÄŸu'da demokrasiyi ve demokratik güçleri terk ettiler ama biz terk etmeyeceÄŸiz" dedi.

BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) kapsamında düzenlenen Ä°stanbul programında katılımcılara hitaben yaptığı konuÅŸmasında, "Türkiye gerçek depremlerin fay hatları üzerinde, Ä°stanbul depremini hepimiz acıyla anarız, ekonomi politik ve jeopolitik depremlerin de fay hattı üzerinde. Hem Avrupa'daki ekonomik depremden etkilendik hem de 2011'de tam bu depremi bölgesel kalkınma projeleriyle aÅŸarken Arap Baharı ile yüzleÅŸmek durumunda kaldık. Aslında Arap Baharı'na verdiÄŸimiz ilk tepki, açık söyleyeyim, bir insan olarak, bir akademisyen olarak, özgürlüklere insan onurunun temel deÄŸerleri olarak bakan birisi olarak da büyük bir ümit tepkisiydi. Çünkü soÄŸuk savaÅŸ DoÄŸu Avrupa'da bitmiÅŸti ama OrtadoÄŸu'da hala devam ediyordu. Rejimlerin otoriter karakteri devam ediyordu. Halkına hesap vermeyen, hiçbir ÅŸekilde halkıyla hesap iliÅŸkisi içerisine girmemiÅŸ rejimler, sadece Filistin-Ä°srail meselesi üzerinden kendilerini meÅŸru kılmaya çalışıyorlardı” dedi.

Arap Baharı’nı demokrasi adına bir kazanım olarak gördüklerini ifade eden BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, “Dünya küresel ekonomi politikle uÄŸraşırken ve büyük bir yeni canlanma, bireyler öne çıkarken Arap Baharı hepimiz için ilk tepki olarak soÄŸuk savaşın sona ereceÄŸi, özgürlüklerin yayılacağı, demokrasinin nihayet bu bölgede de geliÅŸeceÄŸi bir ortam olarak gördük ve sahiplendik. Hala da sahipleniyoruz. Bize geçmiÅŸte demokrasi dersi vermeye kalkanlar OrtadoÄŸu'da demokrasiyi ve demokratik güçleri terk ettiler ama biz terk etmeyeceÄŸiz" diye konuÅŸtu.

“BÄ°R ÜLKEDE ESKÄ° VE CUMHURBAÅžKANI VE BAÅžBAKAN VARSA, O ÜLKEDE DEMOKRASÄ° VARDIR”

Suriye’de yaÅŸanılan süreçten örnek vererek sözlerini sürdüren BaÅŸbakan DavutoÄŸlu, ''Çok ilginç bir diyaloÄŸu burada yansıtmak istiyorum. BeÅŸar Esad'ı 2011 yılı AÄŸustos ayında halkına karşı zulmetmemesi yönünde yoÄŸun çaba sarf ettiÄŸimiz dönemde, 7 saatlik bir görüÅŸmem olmuÅŸtur. GörüÅŸmenin bir aÅŸamasında 'peki biz ne olacağız?’ sorusuna muhatap olmuÅŸtum. Yani siyasi liderler, uzun yıllar ülkeyi idare edenler, ÅŸöyle bir ÅŸey söyledim ve buna da inanıyorum. Demokrasi için bir tek kriter konulsa, ben bu kriterin pratik karşılığı ÅŸudur demiÅŸtim kendisine 'Bir ülkede eÄŸer eski cumhurbaÅŸkanı ve baÅŸbakan barış içinde yaşıyorsa, eski ve cumhurbaÅŸkanı ve baÅŸbakan varsa, o ülkede demokrasi vardır. BaÅŸka bir ÅŸey aramayın. Ama bir ülkede eski cumhurbaÅŸkanı ve baÅŸbakanlar ya hapiste, ya mezarda, ya sürgünde ise demokrasi yoktur. Sizin Arap dünyasında eski liderlerin bir kısmı sürgünde demiÅŸtim, Bin Ali. Bir kısmı mezarda, Kaddafi. Bir kısmı da hapiste, Mübarek. Demokrasi ile seçime gidin, kazanırsanız cumhurbaÅŸkanlığınız devam eder. Kaybederseniz kendi ülkesinde huzurla yaÅŸayan bir eski cumhurbaÅŸkanı olmuÅŸsunuz ve yeni bir seçime hazırlanırsınız. Demokrasinin olmadığı yerde, liderler kendilerini güvende hissetmez ve iktidarı varoluÅŸ makamı olarak görürler. DüÅŸtüklerinde öleceklerini düÅŸünürler. Sovyetler döneminde de soÄŸuk savaÅŸ döneminde de DoÄŸu Avrupa’da da ÇavuÅŸesku için de böyleydi, Kaddafi ya da Mübarek için de böyleydi, Esad için de böyle'' ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“BÄ°Z TÜRKÄ°YE'DE DEMOKRATÄ°KLEÅžMEYÄ° TEMÄ°N EDEBÄ°LDÄ°K”

“Biz Türkiye'de demokratikleÅŸmeyi temin edebildik” diyen DavutoÄŸlu, “Yani bir ülkede bir demokratik deÄŸiÅŸim süreci varsa o bir tek ÅŸeyle garanti altına alınabilir. Ekonomik kalkınma ile finanse edilmeyen, desteklenmeyen bir demokratik deÄŸiÅŸim süreci ayakta duramaz. Biz Türkiye'de demokratikleÅŸmeyi temin edebildik. Çünkü kendi ekonomimiz 12 yılda 4 misli büyüdü. Türk ekonomisi küçülseydi bizim demokrasiyi yaÅŸatmamız çok zor olurdu. Bugün Balkanlar'da demokrasi var, Polonya'da, Romanya'da. Çünkü AB fonları ile o demokrasi finanse edildi. OrtadoÄŸu’da demokrasiyi finanse edecek hiç kimse çıkmadı. Bizim, demokrasi döneminde seçilmiÅŸ çoÄŸu baÅŸkanlara, Mısır’a verdiÄŸimiz 2 milyar dolarlık yardım, Tunus’a yaptığımız 500 milyon dolarlık yardımların dışında ciddi bir demokrasi finansmanıyla ilgili birÅŸey saÄŸlanmadı. Açık söyleyeyim, burada oryantalist bir tavır hemen kendini ortaya koydu. Gerek Irak’ta, gerek bölgede bir müddet sonra ÅŸöyle düÅŸünmeye baÅŸladı insanlar. Bu Müslümanlar ancak sopalı bir lider ya da otoriter bir lider tarafından idare edilebilirler. Bütün dünya ekonomik forumuna katılan küresel entelektüellere hitaben diyorum. Bu gizli bir ırkçılıktır'' diye konuÅŸtu.

KonuÅŸmasını terör örgütü IŞİD’i örnek göstererek sürdüren DavutoÄŸlu, dünyada her milletin, her dinden insanın nasıl demokrasi ile idare edilebilme kapasitesine sahipse, çok köklü siyasal bir kültüre sahip olan Ä°slam toplumlarının da demokrasiyi yaÅŸatıp geliÅŸtirebileceÄŸini dile getirdi. DavutoÄŸlu, "Ä°slam dünyası, IŞİD ile anılamaz, Ä°slam da IŞİD veya benzer yapılarla anılamaz" dedi.

2011 yılını Arap dünyasında hissi devrim olarak nitelendiren DavutoÄŸlu, “Dört yılın kısa kısa muhasebesini zikredeyim. Çünkü bir depremin içindeyiz. Åžimdi bu deprem Avrupa ülkelerini, ABD ve dünyayı vurmaya baÅŸladığı için tedbir alma ihtiyacı hissediliyor. Biz 4 yıldır bunu anlatmaya çalıştık. 2011 yılı her devrimlerde olduÄŸu gibi bir hissi devrim yılıydı. Arap dünyasında, Tahrir Meydanı'nda, diÄŸer meydanlarda gençler sokaÄŸa çıktı, aynen Avrupalılar gibi, aynen bizler gibi demokrasiyi tatmak istediler. VatandaÅŸ olarak seslerini yükseltmek istediler. Özgürce her ÅŸeyi tartışmak istediler” diye konuÅŸtu.

“BÄ°Z BURADA IŞİD’Ä° TARTIÅžIYORSAK, 2012 YILINDAKÄ° DEMOKRATÄ°K GEÇÄ°Åž SÜREÇLERÄ°NE DESTEK VERMEDİĞİMÄ°Z Ä°ÇÄ°N TARTIÅžIYORUZ”

Mevcut rejimlerin duruma dayanamadığını belirten DavutoÄŸlu, “Rejimler buna dayanamadı. Hatta o dönemde Mısır'a gittiÄŸimde bana ‘bu olayı nasıl yorumladığım sorulduÄŸunda’ dedim ki; Ben Mısır’a 1988’de doktora tezi için geldiÄŸimde 5-6 ay kalmıştım, Mübarek iktidardaydı. Geçenlerde benim küçük kızım kütüphaneme gitmiÅŸ, Ä°stanbul’daki evimde ve üst katta çatıdaki kütüphaneme. Benim eski daktilomu, doktora tezimi yazdığım daktiloyu koymuÅŸtum. Yukarıdan hayretle seslendi. 'Baba bu ne?' diye. Ben de korktum, herhalde korktu, bir ÅŸey oldu diye. Daha 8-9 yaşında. 'Bu ne?' diye daktiloyu gösteriyor. Sanki arkeolojik bir keÅŸif yapmış gibi. Çünkü hiç daktilo görmemiÅŸ benim kızım ve oynamaya baÅŸladı onunla. Dedim ki, Mısır’da ben 88'de doktoramı yazarken o daktiloyu kullanıyordum. Ve Mübarek iktidardaydı. Sonra bilgisayar keÅŸfedildi, Mübarek iktidardaydı. Sonra internet keÅŸfedildi, Mübarek iktidardaydı. Mobil telefon keÅŸfedildi, Mübarek iktidardaydı. Twitter, facebook gelince dayanamadı. Åžimdi nesiller deÄŸiÅŸiyor ve gençler hep aynı liderleri görüyor. Cevap vermeyen liderleri, hesap sorulamayan liderleri. Bunun getirdiÄŸi bir heyecanla devrim rüzgarıydı, 2011 yılı. 2012 yılı ümit yılıydı. Açık söylüyorum. EÄŸer bugün biz burada IŞİD’i tartışıyorsak, 2012 yılındaki demokratik geçiÅŸ süreçlerine destek vermediÄŸimiz için tartışıyoruz. IŞİD çok güçlü olduÄŸu için ya da Suriye ve Irak halkı IŞİD tür radikal eylemlere eÄŸilimli olduÄŸu için deÄŸil'' diye konuÅŸtu.

“DEMOKRASÄ°NÄ°N KIYMETÄ°NÄ° EN ÇOK BÄ°Z BÄ°LÄ°RÄ°Z''

Arap dünyasında insanların demokrasi için ilk kez sandık başına gittiÄŸini hatırlatan DavutoÄŸlu, ''Ä°lk defa insanlar sandıklara gittiler. Mısır’da seçim yapıldı, bir deÄŸiÅŸim oldu. Libya’da yeni bir kongre oluÅŸtu. Tunus’ta yepyeni bir dönem baÅŸladı. Fas’ta bir geçiÅŸ süreci yaÅŸanıyordu. Her yerde, Cezayir de dahil gayet doÄŸallık içinde bir geçiÅŸ süreci baÅŸladı ve bir emek vardı kitlelerde, insanlarda. Åžimdi soralım, biz bu ümidi besleyecek ne yaptık? Biz bu ümitle yola çıkmış Yemen’de insanlara ne verdik? Balkanlar'a ve DoÄŸu Avrupa’ya saÄŸladığımız imkanları, demokrasiye geçiÅŸ sürecinde OrtadoÄŸu halklarına saÄŸladık mı? Bölgesel kalkınmadan bahsederken demokrasiyle kalkınma arasındaki irtibatı kurabildik mi? Biz Türkiye, ÅŸimdi bütün bu meydan okumalara karşı karşıya kalan bir ülke olarak gururla ve iftiharla söylüyorum. O günden bugüne ilkeli bir ÅŸekilde aynı yerde durduk. Herkes pozisyon deÄŸiÅŸtirirken, herkes bizi reel politiÄŸe çağırırken, ‘Niye ulusal çıkarlarınızı tehlikeye atıyorsunuz? Bölgede demokrasinin arkasında duruyorsunuz, biraz reel politikleÅŸin' derken, içeride ve dışarıda biz demokrasinin yanında durduk. OrtadoÄŸu halklarının yanında durduk. Çünkü demokrasinin kıymetini en çok biz biliriz'' diye konuÅŸtu.