Beyşehir Gölü Adalarına At Bırakma Geleneği Hala Sürüyor

Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Üyesi Doç. Dr. Hüseyin MuÅŸmal, yaptığı açıklamada, BeyÅŸehir Gölü adalarını konu alan ilk kitabı olan “Tarihi Süreçte BeyÅŸehir Gölü ve Adalarında Hayat” isimli eserde de adalarda yaÅŸam süren vahÅŸi atlar konusuna yer verdiklerini belirterek, “Bu adalardaki atlar vahÅŸi, sahipsiz atlardır. Osmanlı döneminin uygulamalarından bir tanesi de BeyÅŸehir Gölü adalarında yetiÅŸtirilen atlardır. Adalara özellikle bunlar bırakılıyor, hem adanın otundan hem de suyundan istifade ediyorlar. Ama günümüzde eskiden gelen bu gelenek artık kaybolmaya yüz tuttu, adalara at bırakılması uygulaması da zamanla azaldı” dedi.BeyÅŸehir Gölü’ndeki adalara sadece at deÄŸil, katır, eÅŸek, camız ve küçük ve büyükbaÅŸ hayvan atılması geleneÄŸinin halen sürdüÄŸünü de dile getiren MuÅŸmal, bazı adaların isimlerine de bu hayvanların adının verildiÄŸini belirtti. Burada kalan atların yılın büyük bölümünde kendiliÄŸinden beslendiÄŸini ve kapalı ortam ve insan içerisine çıkmaması nedeniyle daha güçlü, gözü pek bir konuma geldiÄŸini aktaran MuÅŸmal, “Adalara bunlar yavru iken bırakılıyor, zamanla kısrak haline dönüÅŸüyor. Burada insanlardan uzak özgürce yetiÅŸen atlar daha korkusuz, gözü pek besili bir at ve kısrak haline geliyor. Böylece istedikleri güçlü atları da buralarda yetiÅŸtirebiliyorlar. Eskiden bu atlar taşımacılıkta kullanılırken, günümüzde ise sadece binicilikte ya da hobi olarak istifade edilebiliyor. Tabi bu adalarda sadece at ve kısraklar deÄŸil, atın dışında hayvanlar da bırakılıyor. Aygır, camız, eÅŸek ve diÄŸer hayvanların bırakıldığına dair Osmanlının son dönemlerine ait kayıtlar bulunuyor. Hatta Osmanlı devletinin yayımladığı salnamelerde ve yıllıklarda adalarda özellikle kısrak ve at yetiÅŸtiriciliÄŸinin yapıldığı söyleniyor, kayıt düÅŸülüyor. Tabi geçmiÅŸte adalarda bu atların ve diÄŸer türlerin yaÅŸamı daha yoÄŸunken günümüzde bu geleneÄŸin artık kaybolmaya yüz tuttuÄŸunu görüyoruz. Bu durumun da adalardaki otlanmayı artırdığı yönünde görüÅŸler var. Bu hayvanlar adalarda belli bir doÄŸal dengeyi de saÄŸlamış oluyorlardı” dedi."GELENEK YAÅžATILMAYA DEVAM EDÄ°LÄ°YOR"Türkiye Rahvan Atlı Spor Kulüpleri Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Poyraz da, BeyÅŸehir Gölü’nün bazı adalarının uzun yıllardan bu yana at ve kısrakların yetiÅŸtirildiÄŸi önemli bir mekan durumunda olduÄŸunu söyledi.Göle kıyısı olan YeÅŸildaÄŸ, Üstünler, Kurucuova bölgelerinde yaÅŸayan insanların geçmiÅŸten gelen gelenek ve adetleri uyarınca adalara bırakılan atların günümüzde de varlığını sürdürdüÄŸünü belirten Poyraz, bu geleneÄŸin günümüzde azalmış olsa da yaÅŸatılmaya devam edildiÄŸini söyledi.Poyraz, “Günümüzde de bazı insanlar hala kısraklarını adalara atarlar. Eskiden özellikle at arabası ve çift sürmede kullanılan bu atlar, anlatılanlara göre, günümüzde belli bir marifetleri ve deÄŸeri olmayınca daha çok bırakılmaya baÅŸlanmış. Özellikle Üskelles adasında bunlardan çok sayıda olduÄŸu söyleniyor. Ä°nsanları gördüklerinde kaçtıkları, vahÅŸi ve yabani oldukları anlatılıyor. Göle yakın yerleÅŸim merkezlerinin ata merakı olan yetiÅŸtiriciliÄŸini yapan insanları zamanında bu atları adalara atıyorlarmış. Adalarda atların kaçma ÅŸansı olmaması, çoban ve yem derdi, bakım zahmeti olmaması gibi sebeplerle buralara bırakıldığı söyleniyor. Bunlar yerli ırk at ve kısraklar. Eskiden arabaya, çifte koÅŸturulan atlar. Ä°çerisinde bunların ırkında rahvan da olsa bile artık genetiÄŸi bozulmuÅŸ ya da eÄŸitilmediÄŸi için yabani olmuÅŸ olabileceklerini düÅŸünüyoruz. Adalarda yaÅŸam süren bu yabani atlar buranın otuyla, kışın aÄŸaç kabuklarıyla, göl tatlı su olduÄŸu için kıyılarındaki sulardan istifade ediyorlar. Ama kışın tüyleri çok uzadığından soÄŸuÄŸa dayanıklı oluyorlar. Ağır kış ÅŸartlarında zayi de olabiliyor, Ä°nsanları görünce yabani oldukları için ürküp kaçıyorlar” ifadelerini kullandı.