Büyük bir risk oluşturuyor

65 YAŞ ÜSTÜ 100 KİŞİDEN 8’İNDE GÖRÜLMEKTE

Alzheimer hastalığının yeni bir hastalık olmasa da hastaların sayısı giderek arttığını belirten Uzman Dr. Aysun Hatice Akca, “Alzheimer hastalığıiçin en önemli risk faktörünün yaşlanma-ileri yaş olmasından ileri gelmektedir. Günümüzde tüm dünyada, özellikle gelişmiş ülkelerde ve refah toplumlarında en hızlı artan yaş grubunu 65 yaş ve üstü kişiler oluşturmaktadır” şeklinde anlattı. Alzheimer hastalığının 65 yaş üsttü 100 kişiden 8’inde görüldüğünün altını çizen Uzman Dr. Aysun Hatice Akca,“Alzheimer hastalığının görülme sıklığı yaş ile artmaktadır. 65 yaş üstü 100 kişiden 8'inde Alzheimer hastalığı görülmektedir” şeklinde anlattı.

İLERİ ZAMANDA ÜLKEMİZDE

HASTALIK ÖNEMLİ BİR SORUN OLACAK

Türkiye’de Alzheimer hastalığının artacağına dikkat çeken Uzman Dr. Aysun Hatice Akca, “Günümüz Türkiye’sinde 230 bin civarında Alzheimer hastası olduğu düşünülmektedir ve bu sayı ileride maalesef artacaktır. Çünkü Türkiye'de 2000 yılında 65 yaş üstü nüfus 5 yıl içinde yaklaşık ikiye katlanarak 4 milyon düzeyine yaklaşmıştır. Genç nüfusun giderek yaşlanacağı bir ülke olarak Türkiye'de 30-40 yıl sonra bu hastalığın en önemli sağlık sorunu olacağını düşünülmektedir. Mevcut tedavilerin erken dönemde etkili olmasından dolayı ve çeşitli koruyucu tedbirleri almak amacıyla hastalıkta erken tanı hatta tanı öncesi değerlendirme büyük öneme sahiptir” şeklinde anlattı.

ALZHEİMER BEYİN HÜCRE ÖLÜMÜ İLE OLMAKTADIR

Alzheimer hastalığı henüz nedeni tam aydınlatılamayan şekilde beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi nedeniyle olmaktadır. İfadesini kullananUzman Dr. Aysun Hatice Akca, “Yaşla beraber her kişide beyin hücre ölümü olmaktadır ama Alzheimer hastalığında bu süreç çok hızlı ve erken olmaktadır. Hücre ölümüyle birlikte beyin yavaş büzüşmeye başlar ve küçülür. Alzheimer hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir, bir kanser hastalığı değildir. Çok nadir yaklaşık 100 hastanın 5'inde olmakla birlikte ırsi formları mevcuttur ama bunlara nadir rastlanmaktadır” şeklinde anlattı.

“HER UNUTKAN KİŞİ ALZHEİMER DEĞİLDİR”

Unutkanlık, kişinin etkinliklerinde kısıtlılığa yol açan ve beynimizin en önemli işlevlerinden biri olan bellek bozukluğu sonucu ortaya çıkan bir sorun olduğunu söyleyen Medicana Hastanesi’nin Nöroloji Uzmanı Dr. Aysun Hatice Akca, “Her unutkan kişi Alzheimer değildir. Özellikle yaşlılarda bunama hastalığının ilk bulgusu olabileceğinden dolayı ciddiye alınması gerekir. Yaşlanma ile kişilerde ılımlı bir unutkanlık olabilir. Yaşla-ilintili unutkanlık ismi verilen bu durum ilerlemediği sürece herhangi bir hastalığa yol açmaz” şeklinde konuştu. Bu tip hastaların uzman doktorlara mutlaka gözükmesi gerektiğine değinen Akca, “Buna karşın bu tip hastaların periyodik olarak takip altında olması gereklidir. Çünkü bu unutkanlık, eğer ilerleme gösteriyorsa, ciddi hastalıkların habercisi olabilir” dedi

GENÇLERDE GÖRÜLEN UNUTKANLIK

Gençlerde görülen unutkanlığın nedeni anlatanUzman Dr. Aysun Hatice Akca: “Daha gençlerde görülen unutkanlığın altında ise sıklıkla psikiyatrik sorunlar yatar. Örneğin günümüz şehir ve çalışma hayatının getirdiği stres, depresyon, gerginlik beyin işlevlerinden dikkat toparlama ve yöneltmeyi bozarak unutkanlık yapar. Buna karşın bazı vitamin eksiklikleri, guatr hastalıkları, beyin tümörleri, beyin damarındaki tıkanmalar, beyin kanamaları, MS ve daha bir çok hastalık da kendisini unutkanlıkla gösterir. Sonuç olarak devam eden bir unutkanlık tıbbi olarak araştırılmayı hak eden bir bulgudur” şeklinde konuştu.

İLERİ YAŞTA GÖRÜLEN UNUTKANLIĞA DİKKAT

İleri yaşta görülen unutkanlığın hafife alınmaması gerektiğine dikkat çeken Uzman Dr. Aysun Hatice Akca: “Yaşlılardaki unutkanlık hafif olmaktan çıkıp daha aşikar duruma geldiğinde ise ‘hafif kognitif bozukluk-HKB’ adı verilen tablo ortaya çıkar. Bu durum artık bir hastalık olarak ele alınmalıdır. Çünkü bu durum birçok bunamanın erken dönemini teşkil ettiğinden önem verilmesi ve araştırılması gereken bir durumdur” şeklinde anlattı. Bu durumda yıllık demans dönüşüm oranı %10'dur; yani 10 HKB hastasından 1 tanesi ertesi yıl bunama hastası olduğunun altını çizen Akca, “Süre arttıkça bu oran da artmaktadır. Bu durumun ortaya konması için ayrıntılı bellek ve diğer beyin işlevlerini değerlendiren "nöropsikolojik testler" yapılmalıdır” dedi.

YAŞLILIKTAKİ UNUTKANLIK TAKİP EDİLMELİ

Yaşlılıktaki her türlü unutkanlığın bir nörolog, psikiyatrist veya geriatristin görmesi ve takip etmesi gereken bir durum olduğuna dikkat çeken Uzman Dr. Aysun Hatice Akca, şunları anlattı: “Unutkanlığı giderek artan, unutkanlık dışında yol bulamama, aritmetik yapamama, içe kapanma, canlı hayaller görme gibi ilave bulguları olan, ailesinde Alzheimer hastası olan, felç geçiren, ciddi kaza geçiren kişilerde unutkanlık daha ciddiye alınmalıdır. Bilinen bir nörolojik hastalığı olan (örneğin beyin damar hastalığı, MS, epilepsi gibi) veya diğer tıbbi hastalıkları olan (örneğin şeker hastalığı, kalp krizi, herhangi bir kanser gibi ) kişilerdeki unutkanlığın altında mevcut hastalıklar yatabildiğinden daha titiz bir inceleme gerekir”Doktor, ilk olarak unutkanlık hastalığı olan kişinin şikayetlerini dinlediğini tanı tedavisini uyguladığını söyleyenUzman Dr. Aysun Hatice Akca, “Doktor tanı tedavisinde hastanın tüm tıbbi hikayesini bilir ve ardından da hastayı iyi bilen bir yakını ile konuştuktan sonra unutkanlığın günlük yaşamdaki etkisini saptar. Hastayı en iyi bilen yakın, her zaman aileden birisi olmak zorunda değildir. Bazı durumlarda bu kişi, bir komşu, evdeki bakıcı kadın, mahalledeki bakkal gibi başka birisi olabilir” dedi.Tanı tedavisinin ardından nöropsikolojik testler adı verilen ve kişi ile yüz yüze ona sorular sorma, çizimler yaptırma gibi bir takım testler ile unutkanlığın tipi ve şiddeti ölçüldüğünü anlatan Uzman Dr. Aysun Hatice Akca, “Yapılan testlerin ardından hekim gerekli görürse laboratuar ve diğer tetkikleri isteyebilir. Bu tetkiklerden MR incelemesi özellikle nadir rastlanan ama unutkanlığa yol açabilecek diğer nedenleri dışlamada oldukça etkindir” şeklinde konuştu. Akca: “Bazı durumlarda basit vitamin eksiklikleri (B12 ve folik asit) ya da guatr hastalıkları da unutkanlık yapabileceğinden bunlara yönelik kan testleri de yapılmalıdır. Bütün tetkikler ile birlikte hekim bir klinik yargıya vararak tanıya ulaşır” dedi. (Mustafa Şenol)