‘Çocuk hayır sözcüğünü bilmeli’

Mutlu bir aile hayatı için önemli olan konuların sevgi, saygı ve güven olduğu bilgisini veren Psikolog Kaya, maddi yetersizliklerin olumsuz anlamda düşünülmemesi gerektiğine vurgu yaptı. Önemli olanın çok veya az para kazanmak olmadığını belirten Kaya, ekonomi politikasını düzgün yönetmenin önemine dikkati çekti.

“ÇOCUKLARIN BENMERKEZCİ YAPISI VARDIR”

Çocukların anne ve babasına farklı davranmaları konusunda konuşan Psikolog Cüneyt Kaya, çocukların bir mucize olduğunu ve ebeveynlerine muhtaç olduğunu ifade etti. Kaya, “Çocuklarımızın her biri mucize ve her biri kendine has canlılardır. Ayrıca anne ve babaya da muhtaçlardır. Bu muhtaçlıktan dolay doğal alarak benmerkezci bir yapısı vardır. Menfaati neyi gerektiriyorsa onu yapar. Menfaatleri gereği kimden yana daha fazla kazanım elde ederse bu doğrultuda adım atar. Anneden yana daha çok kazanım elde ederse anneye dair tercihleri fazlalaşmakta, baba daha çok çocuğun istekleri karşısında koşulsuz şekilde beklentilerini karşılıyorsa babadan yana tavır kullanmaktadır” dedi.

Bu durumun yaş ile alakası olmadığını ve anne babanın eğitiminin önemli rol oynadığı aktaran Kaya, “Siz eğer çocuğunuza doğru bir eğitim modeli uygularsanız küçük yaşta da çocuğunuz doğru tavırlar sergileyecektir. Yoksa siz yanlış birtakım tavırlar sergilerseniz bunun bedeli çocukluk veya diğer dönemlerde de öderiz. Biz nasıl davranırsak çocuğun farkında olmadan şekle biz sokuyoruz. Onun bize nasıl davranacağının sinyallerini çocuğa biz gönderiyoruz. Anne baba çocuğun davranışlarını şekillendirirken çocuğun davranışları anne babanın seçimlerinin birer sonucudur. Çocuk yaramaz diye şikâyet etmeye hakkımız yoktur. Çünkü bu davranışlar anne ve babanın davranışlarının bir sonucudur. Çocuk sanat eseri ve sanatçısı anne ve babadır. Sanat eserinden memnunu değilsek hesabı sanatçıya sormak gerekir” ifadelerini kullandı.

SEVGİ, SAYGI VE GÜVEN ÇOK ÖNEMLİ

Mutluluğu “Hayatı yaşarken aldığımız tattır” diye tarif eden Psikolog Kaya, mutluluğun tek bir hedef olmadığını veya bir şeylerin gerçekleşmesine bağlı olmadığını dile getirdi. Aile ortamındaki mutluluk konusunda konuşan Kaya, aile ortamında sevgi, saygı ve güven dikkati çekti. Kaya, “Aile ortamında mutluluk ise öncelikle saygı, sevgi ve güvenin olduğu bir yapıya bağlıdır. Olmazsa olmaz 3 koşul bunlardır.  Aile içerisinde sevgi bağı gerçekçi, rüşvete bağlı olmayan ve aile bağlarını beslemesi gerekir. Kısaca aile üyeleri birbirini sevip bunu göstermesi gerekir. Saygı konusunda ise aile bireylerinde yaş ayrımı olmadan birbirini olduğu gibi kabul ediyor olması gerekir. Bunun yanında güven konusunda ise cinsiyet ve yaşa bakılmaksızın birbirlerine güveniyor ve o ortamlarda güven içinde hissediyor olmaları gerekiyor. İşte bunlar sağlandıktan sonra aile içerisinde alının her nefes bir mutluluk kaynağıdır” dedi. Aile içerisinde doğru ve sağlıklı iletişim kurulması gerektiğini dikkati çeken Kaya, bu iletişimin kurulmaması halinde bütün saygı sevgi ve güven kaybolmaya başlayacağını belirtti.

Mutluluk konusunda paranın çok fazla önemli olmadığının altını çizen Kaya, “Ekonomik sorunlar ya da ekonomik rahatlık insanın yaşama dair bakış açısını olumlu veya olumsuz yönde etkiler. Ancak çok veya az kazanmak bir kriter olmamalı. Yanlış yönetilen ekonomi politikaları aileyi strese sokacaktır. Bu stresle beraber kişi hem özel hem sosyal hayatında hem de aile hayatında sıkıntılar yaşayabilir. Ancak mutluluğun kaynağı çok kazanmak veya mutsuzluğun kaynağı az kazanmak değildir. Yanlış yönetilen para politikalarıdır” diye konuştu.

“ÇOCUK ‘HAYIR’ SÖZCÜĞÜNÜ DE BİLMELİDİR”

Çocukların istekleri doğrultusunda her zaman evet cevabı verilmemesi gerektiğine vurgu yapan Kaya, “Çocuk eğitiminde en önemli konulardan bir tanesi çocuğun doğru ve sağlıklı bir karakterde yetişiyor olmasıdır. Bunun için doğru anne baba tavrı çok önemlidir.  En sıklıkla yapılan hatalardan bir tanesi şudur. Yeter ki çocuğum mutlu olsun, bir tane çocuğum için çaba göstermeyeceğim de kimin için çaba göstereceğim mantığıyla korumacı bir tavır sergilenmesi. Bu anlamda yapılan hata, çocuğun istediği her şeyi yerine getirmek. Ben merkezici doğan çocuk ister istemez kendi talebini yerine getirmesi için uğraşırken aileler bu konuda ‘evet’ dediği sürece çocuğu yanlış eğitmiş olacaklar. Bu şekilde çocuk hayatı boyuncu her şeye ‘evet’ cevabı alacağını düşünecek. Bu ileriki yaşlarda çocukta bir çevreye girdiği zaman çevresinden de böyle bir tutum beklemesine neden olacak. Bu sebeple çocuğun istek ve ihtiyaçları konusunda ‘evet’ sözcüğü ihtiyaçsa ‘evet’ denilebilir ama ihtiyaç değil çocuk istiyor diye 

‘evet’ denmemeli. Çocuk ‘hayır’ sözcüğünü de bilmelidir” şeklinde konuştu.

“İLKOKUL DÖNEMİNE KADAR AİLE KONTROLÜ ŞART”

Çocukların cep telefonu, internet ve sosyal medya kullanması konusunda değerlendirmelerde bulunan Kaya, bu iletişim araçlarının sosyalleşme ve eğitim gibi birçok konuda vazgeçilmez olduğunu aktardı. Kaya, “İletişim çağında yaşadığımız şu dönemde sosyal medya, cep telefonu ve internet esasında insanın eğitimi, sosyalleşmesi ve bilgilenmesi için olmazsa olmaz unsurlardan bir tanesidir. Ancak bilgiye veya birbirimize ulaştığımız zaman, her ulaştığımız bilgi doğru bilgi olmayabilir. Her zaman görüştüğümüz kişi bizi doğru yönde etkilemeyebilir. Bunun için donanımlı olmalı ve savunma mekanizmalarımızın gelişmiş olması gerekir. Çocuğun kendini savunabilecek, doğru ile yanlışı ayırt edebilecek bir savunma mekanizmasının gelişmediğini varsayarsak bu araçların yanlış kullanımı çocuğun maalesef zihinsel ve kişilik gelişimini, hayata bakış açısını olumsuz yönde etkileyecektir. Bu sebeple ilkokul dönemine kadar anne ve babanın kontrolünde çocuğun gelişimine faydalı olan bir takım eğitim materyalleri çerçevesinde bu tip araçlar kullanılabilir” dedi.

İlerleyen yaşlarda çocukların bilgilendirilmesi ve doğru ile yanlışın ayırt edilmesi konusunda yönlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Kaya, “Sonraki süreçte çocuğun doğru ile yanlışı ayırt etme noktasında onu bilinçlendirerek sınırlı süreli kullanıma izin verilebilir. Niçin kullanılması ve ihtiyaçları noktasında kullanması sağlanabilir. Ama çocuğun eline sadece sussun diye kontrolsüz şekilde arkadaşları kullanıyor diye telefon vermek veya internet kullanmasını sağlamak doğru bir yaklaşım değildir. Bu çocuğunuza fayda veya iyilik değildir. Tam tersi ona yaptığımız bir kötülük olur” diye konuştu. Aile içerisinde cep telefonu veya internet kullanımı konusunda bireyselliğe gidilmemesi konusunda uyarılarda bulunan Kaya, “Eğer herkes eline bir cep telefonu alıp bir köşeye çekilirse bunun birçok zararlı etkilerini mutlaka yaşayacaklardır. Aynı çatı altında yaşayan aile bireylerinin veya aynı soy ismi taşıyan aile bireylerinin birbirinden kopuk, yabancı insanlara dönüşmesine neden olacaktır” ifadelerini kullandı. Küçük yaşta sosyalleşmek için ailesiyle bağlarını kuramayan bir çocuğun gelecekte yalnızlığa mahkûm bir yetişkin olacağını aktaran Kaya, bu tür konularda profesyonel destek alınması gerektiğini ve bu konuda hiç kimsenin çekincesinin olmaması gerektiğini aktardı. (Mustafa KARAKAYA)