Düşük ve orta gelirli ülkelerin aşı almadığına dair açık bir sorun var

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, örgütün Cenevre'deki merkezinde video konferans yöntemiyle düzenlediği basın toplantısında, geçen hafta Kovid-19'un kökenini araştırmak için Çin'e gitmesi beklenen ancak bu ülkenin girişlerine onay vermediği uluslararası bilim insanlarının durumuna ilişkin konuştu.

Bilim insanlarının Çinli yetkililerle sorununun çözülmesi için görüşmelerin devam ettiğini anlatan Ghebreyesus, ancak bilim insanlarının bu ülkeye girişleriyle ilgili henüz tarih belirlenmediğini belirtti.

Ghebreyesus, 36'sı yüksek, 6'sı orta gelirli olmak üzere 42 ülkede Kovid-19 aşılamalarının başladığını ifade ederek, "Dolayısıyla, düşük ve orta gelirli ülkelerin çoğunun henüz aşı almadığına dair açık bir sorun var. Bu, çözebileceğimiz ve çözmemiz gereken bir sorundur. COVAX ve ACT-Accelerator aracılığıyla birlikte çözmemiz gerekiyor." ifadelerini kullandı.

Zengin ülkelerin aşı firmalarıyla ikili anlaşmalarına tepki

Ghebreyesus, zengin ülkelerin faz 3 çalışmaları biten ve üretime geçilen Kovid-19 aşılarının çoğunu satın aldığına dikkati çekti.

DSÖ eş güdümünde yürütülen Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı (COVAX) içindeki zengin ve orta gelirli ülkelerin, aşı firmalarıyla ilave ikili anlaşmalar yapmasına tepki gösteren Ghebreyesus, "Bu, potansiyel olarak herkes için (aşı) fiyatını artırıyor ve en yoksul ve en marjinal ülkelerdeki yüksek riskli kişilerin aşı alamadığı anlamına geliyor." uyarısında bulundu.

Ghebreyesus, bazı şirket ve ülkelerin aşıların tüm tedarik ve teslimat sistemini engelleyen kritik verileri DSÖ'ye sunmadığını vurgulayarak, "Aşı milliyetçiliği hepimizi incitiyor ve kendi kendimizi mahvediyor." dedi.

"Haritanın rengini değiştirmemiz gerekiyor"

Toplantıda söz alan DSÖ Başdanışmanı Bruce Aylward ise zengin ülkelerin aksine dünyanın büyük kısmında Kovid-19 aşılama çalışmalarının başlamadığına işaret etti.

Aylward, "Dünyadaki yüksek gelirli ülkelerin yüzde 50'si bugün aşı yapıyor Düşük gelirli ülkelerin ise yüzde sıfırı. Eşit olmayan bir erişim var. Orta gelirli ülkelerin ise yüzde 6'sı aşılanıyor. Haritanın rengini değiştirmemiz gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

DSÖ, Küresel Aşı ve Bağışıklama İttifakı (GAVI) ve Salgın Hastalıklara Hazırlık İçin Yenilik Koalisyonunca (CEPI) yürütülen ortak girişimle, 2021'de orta ve düşük gelirli 92 ülkeye 1,3 milyar doz Kovid-19 aşısı dağıtılması planlandığını duyurmuştu.