Fındık altın devrini yaşıyor

Konuyla ilgili konuÅŸan Trabzon Ticaret Borsası (TTB) Meclis BaÅŸkanı Mehmet Cirav, Trabzon’da ÅŸu an 50 randımanlı fındığın kilosu 16 TL satıldığını belirtirken bu fiyatın kendileri için sürpriz olduÄŸunu söyledi.

Fındığın artık çok deÄŸerli bir ürün olduÄŸuna iÅŸaret eden Cırav, “Åžu anda 50 randıman fındık 16 TL. DoÄŸrusu bu fiyat beklediÄŸimiz bir fiyat deÄŸildi. 10-13 TL arasında bir fiyat bekliyorduk. Ä°ÅŸin doÄŸrusu 16 TL biraz sürpriz oldu. Bu niye oldu derseniz birincisi fındık rekoltesinin azlığından yani geçen yıla göre az oldu. Ä°kincisi ise toplumda zenginleÅŸme oldu gerek ihracatçıda, gerek esnafta gerekse üreticide fındık iÅŸiyle alakalı olan insanlarda. Üretici 10 yıl önce fındığını satıp ya döviz alırdı ya da faize verirdi. Åžimdi bunlar yok faizin bir geliri yok. Dövizle malum yok. Dolayısıyla üretici ürünü elinde tuttuÄŸu zaman piyasa arz, az oluyordu. Fiyatların böyle olmasına sebebiyet veriyor. Bu iyi bir ÅŸey. Neticede üretici kazanıyor. Bu yıl fındık ihracatından 2.5 milyar dolar döviz girdisi oldu. Fındık sezonu olarak alırsak 3.5 milyar dolar civarında döviz girdisi olacak. Bu tarihinin en yüksek düzeyi. Yani 10 yıl önce 600 milyon dolardı ÅŸimdi 3 milyar dolar. Bu serbest piyasanın da getirmiÅŸ olduÄŸu güzelliktir diyelim. Fındık geçmiÅŸte 5 yıl öncesine kadar Toprak Mahsulleri Ofisi gerekse Fiskobirlik v.s hep devletin parmağı vardı bu iÅŸin içerisinde. Devletin parmağı olan her iÅŸte ilerleme olmaz. Hangi alana alırsanız alın bu böyledir. Devlet ticaret içerisinde olduÄŸu zaman bugün pahalı alır yarın ucuz satmak zorunda kalabilir. Dolayısıyla son 5 yıldır bu serbest piyasa bu sektörde oturdu” dedi.

Daha öncede rekor fiyat artışları olduÄŸunu ancak bu yıl beklenenden daha fazla olduÄŸuna dikkat çeken Cirav, “Fındıkta fiyat olarak en rekor fiyat geçen yıl idi. Geçen yıl en üst fiyat fındık yandıktan sonra olmuÅŸtu. 2004 ve 2005’te yine fındık yanmıştı azdı. Kentali bin dolara çıkmıştı. Åžimdi bin 400 dolar seviyesinde. En rekor düzey bu yıl oldu. Üretim, ihracata yetecektir onda bir problem yok. Fındığın azar azar satılması piyasaya arz baskısının olmaması, üreticinin, ihracatçının daha dayanıklı olması bunların hepsi birer faktör fiyatların yüksek oluÅŸunda. Bir faktörde fındığın geçen yıla göre daha az olmasından kaynaklanıyor” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Fındığın gelecekle ilgili durumunu deÄŸerlendiren Cırav, “Åžu an çok erken. Åžunu söyleyebiliriz; Türkiye’de geçmiÅŸte 700 bin ton veya 750 bin ton fındık olduÄŸu zaman herkes paniklerdi fındık fiyatı düÅŸük olur diye. Åžimdi 750 bin ton fındık ta olsa çok rahat satılabilecek bir miktardır. Fiyat olarak bir miktar düÅŸer ancak 1 ton fındık üreten de 3 ton fındık üretmiÅŸ olacaktır. Bir miktar düÅŸse kıymeti yok. Dolayısıyla fındık iyi bir üründür. GeçmiÅŸte de öyle bugünde öyle. Parası peÅŸin olan bir üründür" diye konuÅŸtu. 

Üreticinin bağına bahçesine özen göstermesi uyarısında bulunan Cirav, ÅŸunları söyledi:

”Üretici mutlaka bağına bahçesine biraz daha özen göstermesi gerekir. Bizde dönümünde 80-100 kilo fındık üretiliyor. Ä°talya’da 300-400 kilo. Bizim buralarda bakımlı bahçelerde 300 kilo ancak genele bakıldığı zaman 100 kilo veya 80 kilo. Bu çok düÅŸük bir rakam. Üretici bu iÅŸte biraz daha dikkatli olması lazım. Bu pahalı fiyatlar ÅŸimdilik bizim elimizden ancak 10-15 yıl belki 20 sene sonra elimizden çıkartabilir. Çünkü baÅŸka üreten ülkeler var onlar bu iÅŸe ağırlık veriyorlar. Dolayısıyla bizim üretimimizi bir miktar artırmamız gerekir. Mevcut olan bahçelerimizi iyi bakmamız gerekir” diye konuÅŸtu.

Cirav, fındığın alternatifinin olmadığını belirterek "Bu yörenin ürünü fındıktır. Rize’de çaydır. Kivi falan bunlara rakip olamaz. Fındık ve çay yöremizin vazgeçilmez ürünleridir” ifadelerini kullandı.