İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde vaatler dikkati çekiyor

Ä°ran'da Lider Ali Hamaney'in makamından sonra ikinci en yüksek makam olarak kabul edilen cumhurbaÅŸkanlığı makamı 19 Nisan'da düzenlenecek seçimle sahibini bulacak.

En önemli gündem maddesi ekonomi

Devrim (1979) sonrası 12'incisi düzenlenecek seçimlerin en önemli gündem maddesi, ekonomi.

Balistik füze ve nükleer faaliyetleri gerekçe gösterilerek uzun yıllardır Batılı ülkeler tarafından ekonomik yaptırımların kıskacında olan Ä°ran'da iÅŸsizlik, yüksek faiz uygulaması, küçük ve orta ölçekli iÅŸ yerlerinin art arda kapanması, petrol dışı ihracattaki düÅŸüklük, kalitesiz üretim sebebiyle iç piyasada yerli üretim yerine ihraç mallarına raÄŸbet edilmesi ve kaçakçılık gibi bir takım sorunlar Tahran yönetiminin önünde duruyor.

Ekonominin büyük bir bölümünün petrol gelirine baÄŸlı olduÄŸu ülkede, düzenli vergi alınamaması ve kaçakçılığın önlenememesi devleti yöneten cumhurbaÅŸkanı ve hükümetini zora sokuyor.

Hamaney'e baÄŸlı Ä°ran Ordusu ve Devrim Muhafızları'nın Irak, Suriye, Yemen gibi ülkelerde doÄŸrudan ve dolaylı askeri müdahalelerde bulunması bütçedeki açığı büyütüyor.

Nükleer anlaÅŸma beklenen faydayı saÄŸlamadı

Hasan Ruhani 2013 yılı seçimlerini kazanmasının ardından Batılı ülkelerle yaÅŸadıkları gerilimi düÅŸürmeye çalışmış, ekonomik yaptırımların gerekçelerinden biri olan nükleer faaliyetler konusunda aralarında ABD'nin de bulunduÄŸu ülkelerle müzakereleri baÅŸlatmıştı.

Bu süreçte, Ruhani karşıtı muhafazakarlar ve Devrim Muhafızları komutanlarının yaptıkları açıklamalar ve ve füze denemeleri süreci baltalamaya yönelik giriÅŸimler olarak deÄŸerlendirildi.

Ruhani, nükleer müzakerelerde anlaÅŸmaya varmış olsa da ABD'nin bankacılık alanındaki yaptırımları kalkmadı. Bu durum, Ä°ran'ın ihtiyacı olan yabancı sermaye giriÅŸini de zora soktu.

CumhurbaÅŸkanı Ruhani, ekonomik durgunluÄŸun sona ermesi için yüzde 8 büyüme hızına ulaÅŸmayı, bunun için de yabancı sermayeden yıllık 50 milyar dolar girdi saÄŸlamayı planlıyordu.

Nükleer anlaÅŸmadan aradığını bulamayan Ruhani, ülkede ekonomik bir geliÅŸmeye imza atmayı düÅŸünürken yaklaşık yüzde 10'luk gerilemeye engel olamadı. 

Seçim vaatleri

CumhurbaÅŸkanlığı seçimlerine katılacak adaylardan Ruhani'nin en güçlü rakipleri muhafazakar kanattan Ä°brahim Reisi ve Muhammed Bakır Galibaf, seçim vaatlerini ekonomi üzerine bina ediyor.

MeÅŸhed kentindeki Ä°mam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı BaÅŸkanı Ä°brahim Reisi, ekonominin ÅŸeffaflaÅŸacağı vaadinde bulunurken, Tahran belediye BaÅŸkanı Galibaf, 5 milyon kiÅŸiye istihdam saÄŸlayacağını iddia etti.

Lider Hamaney'in MeÅŸhed kentindeki temsilcisi ve Cuma namazı imamı Ayetullah Alemelhuda'nın damadı Reisi, Alemelhuda'nın MeÅŸhed'teki özgürlükleri kısıtlayan aşırı baskıcı uygulamaları ve kentin sorunlarını çözmeye yönelik adımlar atmaması nedeniyle eleÅŸtiriliyor.

Ruhani'nin baÅŸkent Tahran'dan sonra ülkenin 2'inci büyük kenti MeÅŸhed'de daha fazla oy alacağı deÄŸerlendirmeleri yapılırken, bir çok siyasi idam kararının altında imzası bulunan eski BaÅŸsavcı Reisi'nin ülkenin kırsal bölgelerinden oy devÅŸirmesi bekleniyor.

Tahran Belediye BaÅŸkanı Galibaf, baÅŸkentte iyi belediyecilik yapmamakla suçlanıyor. Ocak ayında 17 katlı Plasko Ä°ÅŸ Merkezi'nin yanarak yıkılması konusunda da eleÅŸtirilen Galibaf, dile getirdiÄŸi vaatlerle popülist siyasetçi olarak deÄŸerlendiriliyor.