İstanbul Sözleşmesi nedir? Yürürlükte mi? 6284 Sayılı Kanun maddeleri nelerdir?

İstanbul Sözleşmesi, Avrupa Konseyi tarafından 2011 yılında imzaya açılan ve kadınlara yönelik şiddet ile ev içi şiddeti önlemeyi hedefleyen uluslararası bir sözleşmedir. Türkiye, sözleşmeyi imzalayan ilk ülke olarak 2014 yılında yürürlüğe koymuştur.

Sözleşmenin dört temel ilkesi şunlardır:

• Şiddeti önlemek,
• Mağdurları korumak,
• Şiddet uygulayanları kovuşturmak,
• Şiddetle mücadele politikalarını koordinasyon içinde yürütmek.

Ayrıca sözleşme, toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığı yasaklar ve özellikle dezavantajlı kadınların korunmasını öncelik olarak belirler. Bu doğrultuda, devletler hukuki ve sosyal önlemler almayı taahhüt eder.

6284 Sayılı Kanun Nedir?

İstanbul Sözleşmesi’nin iç hukuka yansıması olan 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, Türkiye’de 2012 yılında kabul edilmiştir. Bu kanun, şiddet mağduru kadınların korunması için önemli tedbirler içerir.

Başlıca tedbirler şunlardır:

• Şiddet uygulayan kişiye yönelik uzaklaştırma kararı,
• Mağdurun yeni bir ikametgâh belirleyebilmesi,
• Gerektiğinde mağdurun kimlik değiştirme hakkı.

Ayrıca, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) gibi destek birimleri kurulmuş olup, mağdurlara 7/24 destek sağlayarak şiddeti önlemek için etkin bir izleme mekanizması oluşturulmuştur.

TÜRKİYE NEDEN İSTANBUL SÖZLEŞMESİ'NDEN ÇEKİLDİ?

Türkiye, 20 Mart 2021’de Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi. Bu karar, ülke genelinde geniş tartışmalara neden oldu. Hükümet yetkilileri, çekilmenin gerekçesini "sözleşmenin aile yapısına zarar verdiği" yönündeki görüşlere dayandırırken, kadın hakları savunucuları bu adımın kadına karşı şiddetle mücadelede geriye gidiş olduğunu savundu.

Danıştay’a yapılan itirazlar sonucunda, sözleşmeden çekilme kararının iptal edilmesi talepleri reddedildi. Ancak, kadın hakları örgütleri İstanbul Sözleşmesi'ne geri dönülmesi gerektiğini savunmaya devam ediyor.

6284 Sayılı Kanun Hâlâ Yürürlükte

İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmiş olmasına rağmen, 6284 Sayılı Kanun hâlâ yürürlükte olup, kadına karşı şiddetle mücadelede temel bir yasal dayanak olmaya devam etmektedir. Bu kanun, şiddetin varlığını kanıtlama zorunluluğu aramadan, mağdurlara geniş kapsamlı koruma sağlar. Kadın hakları savunucuları ve aktivistler, bu kanunun etkin uygulanmasının önemini vurgulayarak, mevcut yasal düzenlemelerin daha geniş bir şekilde hayata geçirilmesi gerektiğini belirtmektedir.