Kmü’de Türk-Rus İlişkileri Konulu Panel

 KaramanoÄŸlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ile Uluslararası Ä°liÅŸkiler Uygulama ve AraÅŸtırma Merkezi tarafından “Tarihsel ve Kültürel Açıdan Türk-Rus Ä°liÅŸkileri” konulu panel düzenlendi. KMÜ SaÄŸlık Kültür ve Spor Dairesi Konferans Salonunda gerçekleÅŸtirilen panele Saint Petersburg Devlet Üniversitesi Åžarkiyat Fakültesi Türk Dilleri Bölümü öÄŸretim üyeleri Akif Farzaliev, Nikolay Nikolaviç Telitsin ve Aleksey Pylev konuÅŸmacı olarak katıldı. Programın açılış konuÅŸmasını yapan KMÜ Edebiyat Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Münir Oktay, Rusya’dan gelen misafirleri üniversitede ağırlamaktan duyduÄŸu memnuniyeti dile getirdi. Prof. Dr. Oktay, uzun yıllar Erzurum’da yaÅŸadığını belirterek herhangi bir yere gittiÄŸinde kar yaÄŸarsa etrafındakilerin hep “Seninle geldi bu kar” dediklerini, ama Karaman’a yaÄŸan karın kendisinin yanı sıra Saint Petersburg’dan gelen misafirlerle de ilgili olduÄŸunu söyledi. “BEN LENÄ°N’Ä°, MARKS’I OSMANLI’DAN ÖÄžRENDÄ°M”Panelde söz alan Akif Farzaliev, kendisinin Nahçivan’da doÄŸduÄŸunu ve bir Azeri olduÄŸunu söyledi. Azerbaycan’da yetimevinde büyüdüÄŸünü ve üniversite okumak için Bakü’ye gidene kadar tüm dünyanın Azeri olduÄŸunu sandığını dile getiren Farzaliev, üniversitede Türk Tarihi bölümünde okuduÄŸunu, Rusça öÄŸrenmek için ise çok uzun süreler ders çalıştığını belirtti. Farzaliev, bir süre sonra Osmanlıca okumanın Rusça öÄŸrenmekten daha kolay geldiÄŸini fark ederek Osmanlıca kaynaklara yöneldiÄŸini dile getirdi. “Ben Lenin’i, Marks’ı Osmanlı’dan öÄŸrendim.” diyen Farzaliev, Türk tarihi öÄŸrenmek isteyenlerin de mutlaka Saint Petersburg Devlet Üniversitesi kütüphanesindeki Osmanlıca yazma eserlerden yararlanması gerektiÄŸini kaydetti. “TÜRK-RUS Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ°NÄ°N 500 YILLIK GEÇMİŞİ VAR”Farzaliev, doktora tezini “Gelibolulu Müverrih Mustafa Ali Efendi’nin Eserlerinde Kafkasya” konusunda yazdığını belirterek, tarih boyunca Türk-Rus iliÅŸkilerine deÄŸindi. Ä°ki devlet arasındaki iliÅŸkilerin 500 yıllık bir geçmiÅŸi olduÄŸunu dile getiren Farzaliev, “30 AÄŸustos 1492’de 3. Ivan’ın 2. Bayezid’e yazdığı mektupla ilk iliÅŸkiler baÅŸlamıştır. Ancak bu mektubun konusu ticari iliÅŸkilerin geliÅŸtirilmesi ricasıdır. Ä°lk diplomatik iliÅŸkiler, 1700 yılında Ä°stanbul’da elçilik açılmasıyla baÅŸlamıştır” ÅŸeklinde konuÅŸtu.Bugün Rusya’dan her sene 4 milyonun üzerinde turistin Türkiye’ye geldiÄŸini söyleyen Farzaliev, iki devlet arasındaki ticaretin boyutunun 35-36 milyar dolar olduÄŸunu ifade etti. “MÜSLÜMAN OLARAK MEKKE’YE GÄ°DÄ°YORUZ, TÜRK OLARAK DA ALTAYLAR’A GÄ°TMELÄ°YÄ°Z”Farzaliev, son olarak öÄŸrencilere Türklüklerini hissetmeleri için Altaylar’a gitmeleri tavsiyesinde bulunarak, “Müslüman olarak Mekke’ye gidiyoruz, Türk olarak da Altaylar’a gitmeliyiz” dedi.Panelin ikinci konuÅŸmacısı olan Nikolay Nikolaviç ise “SoÄŸuk Kuzey’den sıcak selamlar getirmek isterdik ama kar getirdik.” diyerek baÅŸladığı konuÅŸmasında Saint Petersburg Devlet Üniversitesi hakkında bilgi verdi. Saint Petersburg kentinin 1703 tarihinde kurulduÄŸunu, üniversitelerinin ise 1724’te açıldığını söyleyen Nikolaviç, “Bizim ÅŸehrimiz Karaman kadar yaÅŸlı deÄŸil, ama üniversitemiz daha yaÅŸlı” diye konuÅŸtu.Saint Petersburg Devlet Üniversitesi Åžarkiyat Fakültesinin 1822’de açıldığını, Türk ve Tatar Dilleri Bölümünün de 1835’te kurulduÄŸunu belirten Nikolaviç, önümüzdeki yıl bölümlerinin kuruluÅŸunun 180. yılını kutlayacaklarını söyledi.Nikolaviç, Türk ve Tatar Dilleri Bölümünde ana dil olarak Osmanlıca, ÇaÄŸdaÅŸ Türkiye Türkçesi ve eski Türk dillerini okuttuklarını dile getirdi; ÇaÄŸatay ve Karamanlı lehçesini de öÄŸretmek istediklerini, ancak bu konuda öÄŸretim elemanlarının olmadığını ifade etti. Nikolaviç, bölümlerindeki iki doktora öÄŸrencisinden birisinin Türk olduÄŸunu ve konuÅŸma Türkçesi derslerini kendisinden öÄŸrendiklerini sözlerine ekledi. “TÜRKÇE ÖÄžRETÄ°MÄ° KONUSUNDA KARAMANOÄžLU MEHMETBEY ÜNÄ°VERSÄ°TESÄ° Ä°LE Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ YAPMAK Ä°STÄ°YORUZ”Panelin son konuÅŸmacısı olan Aleksey Pylev ise Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatı ve eserleri üzerine tez yazdığını ve 11. yüzyıl Türk eserlerindeki tasavvuf öÄŸretisi üzerine araÅŸtırmalarına devam ettiÄŸini belirtti. Ahmet Yesevi’nin Divan-ı Hikmet adlı eserinin en eski nüshalarının 18. yüzyıla ait olduÄŸunu söyleyen Pylev, Divan-ı Hikmet’in tüm el yazma nüshalarını araÅŸtırarak dil ve konu açısından eski ve yeni olanları ayıkladığını ifade etti.Dünyada en yaygın konuÅŸulan Türkçenin, Türkiye Türkçesi olduÄŸunu belirten Pylev, bunu 35 milyonla Özbekçenin takip ettiÄŸini dile getirdi. Pylev, Saint Petersburg Devlet Üniversitesi olarak Türkçe öÄŸretimi konusunda KaramanoÄŸlu Mehmetbey Üniversitesi ile iÅŸbirliÄŸi yapmak istediklerini söyleyerek sözlerine son verdi.Panelde sunumların ardından dinleyenler tarafından konuÅŸmacılara sorular yöneltildi ve panelistlerden beÄŸendikleri Türkçe ÅŸiirleri paylaÅŸmaları istendi. Bunun üzerine Akif Farzaliev, Nazım Hikmet’in Moskova’daki mezarının üzerinde yazan “Geldim, gördüm, sevdim, öldüm” adlı sözü aktarırken Nikolay Nikolaviç, Yunus Emre’nin “Ä°lahi bir aÅŸk ver bana / Kandalığım bilmeyeyim” beyitini, Aleksey Pylev ise Hoca Ahmet Yesevi’nin “Benim hikmetlerim hiçbir zaman yaÅŸlanmaz / Yer altına girse bile çürümez” sözlerini paylaÅŸtı.Panel, katılımcılara plaket verilmesiyle sona erdi. Saint Petersburg’dan gelen misafirler, ertesi gün ise KMÜ Rektörü Prof. Dr. Sabri Gökmen’i makamında ziyaret ederek kendisine hediye takdim etti.