Konya Postasının Hazırladığı Ramazan Sayfası

Kendinizi ateÅŸten koruyun..Vakit su gibi akıp gidiyor. Allahın her birimiz için takdir buyurduÄŸu ömür hazinesi her gün bir bir azalıyor. Yolun sonuna ne kadar yakın olduÄŸumuz belli deÄŸil. Kaç yıl, kaç ay, kaç hafta, kaç gün, kaç saat, kaç dakika ve kaç saniye. Hesap günü azık hazırlama fırsatı, her geç gün bir daha kaçıp gidiyor. Geçen sene aramızda olan nice tanıdıklarımız bu sene ramazan ayına ulaÅŸamadı. Seneye bizimde ramazana ulaşıp ulaÅŸamayacağımız meçhuldür. Öyle ise bize düÅŸen rabbimizin övdüÄŸü dua edenin duasının kabul edileceÄŸim, tövbe edenin tövbesinin kabul edileceÄŸi, ÅŸeytanların zincire vurulduÄŸu, cehennem kapılarının kapatılıp cennet kapıların ardına kadar açıldığı bu ramazan ayını deÄŸerlendirebilmek gerekmektedir. Peygamberimiz “yarım hurma ile de olsa kendinizi ateÅŸten koruyun”  buyurmaktadır. Öyleyse gelin bu günkü güzel davranışımız hiç kimse kimsesiz kalmasın diyerek, bir garibi, bir yetimi, bir yolcuyu, iftar soframızı onlarla paylaÅŸmak olsun. Yapmaktan imtina edeceÄŸimiz davranışımız ise cimrilikten sakınmak olsun. 1-Üç ayların dindeki yeri nedir, bu aylardaki oruç nasıl tutulur?Halk arasında üç aylar diye bilinen Recep, Åžaban ve Ramazan ayları, mübarek ve faziletli aylardır. Ramazan ayında oruç tutmak farzdır (Bakara, 2/184-185). Recep ve Åžaban aylarında ise; Hz. Peygamber (s.a.s.)’in diÄŸer aylara oranla daha fazla nafile oruç tuttuÄŸu, ancak Ramazanın dışında hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediÄŸi, hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhari, Savm, 52, 53; Müslim, Sıyam, 173, 179). Bu itibarla, Recep ve Åžaban aylarının aralıksız olarak oruçlu geçirilmesinin dini bir dayanağı yoktur. KiÅŸi saÄŸlığı müsait olup güç yetirdiÄŸi takdirde bu aylarda dilediÄŸi kadar nafile oruç tutabilir.2-2014 YILI SADAKA-I FITIR MÄ°KTARI2014 yılı Sadaka-ı Fıtır miktarı konusu görüÅŸüldü. Yapılan deÄŸerlendirmeler neticesinde fıtır sadakasının, Müslüman toplumların neredeyse tamamına yakın bir kesimi tarafından veriliyor olması dikkate alınarak, mevcut sosyo-ekonomik hayat ÅŸartları ve bir kiÅŸinin günlük asgari gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak, 2014 yılı Ramazan ayının baÅŸlangıcından 2015 yılı Ramazan ayının baÅŸlangıcına kadar olan sürede 10,00 TL olarak belirlenmesine karar verildi.3-Kandillerde oruç tutmayla ilgili dini bir gereklilik var mıdır?Kandil gecelerinin gündüzlerinde oruç tutmak bazı alimlerce müstehap sayılmıştır. Zira sıhhati tartışmalı da olsa bir rivayette Hz. Peygamber (s.a.s.) “Åžabanın ortasında yani berat gecesinde ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneÅŸin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doÄŸana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uÄŸrayan ona afiyet vereyim, yok mu ÅŸöyle, yok mu böyle! ‘ der.” (bkz. Tirmizi, Savm 39; Ä°bn Mace, Ä°kame, 191) buyurmuÅŸtur.Buna karşılık Hz. Peygamber (s.a.s.) Zilhiccenin ilk on günü (Ebu Davud, Sıyam, 62; Tirmizi, Savm, 52), pazartesi ve perÅŸembe günleri, aÅŸure ve arefe günü oruç tutar (Müslim, Sıyam, 196-197), pazartesi orucunu soranlara; “Bugün benim doÄŸduÄŸum, Peygamber olarak gönderildiÄŸim ve Kur’an’ın vahyedildiÄŸi gündür.” diye cevap verirdi (Müslim, Sıyam, 198).Sonuç itibariyle ÅŸu söylenebilir ki, kandil gecelerinde iyilik ve ihsanda bulunmak, daha çok dua, zikir, namaz gibi ibadetlerle meÅŸgul olmak veya ilim ve tefekkür ile geceyi ihya etmek ve gündüzleri oruç tutmak müstehabtır.4-Kandillerde oruç tutmak isteyen kiÅŸi, kandil gecesinin olduÄŸu günde mi, bir gün sonrasında mı oruç tutmalıdır?Dini açıdan güneÅŸin batmasıyla önceki gün sona erer ve yeni bir gün baÅŸlar. Gece gündüzden önce gelir (Kurtubi, el-Cami’ li Ahkami’l-Kur’an, Riyad 2003, XIV, 15). Nitekim Ramazan ayı, Åžaban ayının son gününde güneÅŸin batışıyla baÅŸladığı için, o gece Teravih namazı kılınmakta ve Ramazanın son gününde güneÅŸin batışıyla Åževval ayı baÅŸladığı için, o gecede Teravih namazı kılınmamaktadır. Cuma günü de PerÅŸembe günü akÅŸam vaktinin girmesiyle baÅŸlar, Cuma günü akÅŸam vaktine kadar devam eder. Mesela “Recebin ilk cuma gecesi” dendiÄŸi zaman perÅŸembeyi ilk Cumaya baÄŸlayan gece (akÅŸam vaktinden sabah vaktine kadar olan süre) anlaşılır. Yine “Åžaban’ın 15. Gecesi” bu ayın 14. günü 15. güne baÄŸlayan gece, “bayram gecesi” de arefe gününü bayrama baÄŸlayan gecedir.Bu itibarla kandil gecelerinde tutulan nafile oruçların asıl zamanı geceyi takip eden gün olmakla birlikte, daha önceki günle birlikte oruç tutulabilir. Bununla beraber mübarek gecenin ihya edildiÄŸi günü de ekleyerek iki veya daha fazla gün oruç tutulabilir.5-2014 YILI SADAKA-I FITIR MÄ°KTARI2014 yılı Sadaka-ı Fıtır miktarı konusu görüÅŸüldü. Yapılan deÄŸerlendirmeler neticesinde fıtır sadakasının, Müslüman toplumların neredeyse tamamına yakın bir kesimi tarafından veriliyor olması dikkate alınarak, mevcut sosyo-ekonomik hayat ÅŸartları ve bir kiÅŸinin günlük asgari gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak, 2014 yılı Ramazan ayının baÅŸlangıcından 2015 yılı Ramazan ayının baÅŸlangıcına kadar olan sürede 10,00 TL olarak belirlenmesine karar verildi. 6-Ramazan ayında lokanta iÅŸletmek caiz midir? Ramazan ayında hasta, yolcu vb. oruç tutmama ruhsatına sahip kimseler oruçlarını daha sonraki bir zamanda tutabilirler (Bakara 2/185; Ä°bn Mace, Sıyam, 11-13). Mazereti sebebiyle oruç tutamayanların yeme-içme ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için Ramazan ayında lokantaların vb. yerlerin açık olmasında dinen bir sakınca bulunmamaktadır. Ayrıca lokanta sahibi, oruç tutmayanların niçin oruç tutmadıklarını bilmek zorunda deÄŸildir. Fakat hem oruç tutanlara saygı için hem de yeni yetiÅŸmekte olan çocuk ve gençlerin, ramazan gününde oruç tutulmayıp aleni yemek yenilmesinin olaÄŸan bir ÅŸey olduÄŸu gibi bir izlenime kapılmamaları için mazeretli de olsa, yiyip içenlerin bunu açıktan yapmamaları uygun olur. Lokanta sahiplerinin de gerekli tedbirleri alarak böyle algılamalara fırsat vermemeye özen göstermelidirler.      7-  Oruca baÅŸlamak için hilalin görülmesi ÅŸart mıdır?   Kameri aylar, adından anlaşıldığı gibi baÅŸlangıcı ve bitiÅŸi ayın hareketlerine göre belirlenen aylardır. Ramazan orucu, ramazan ayında tutulduÄŸundan ve ramazan ayı da ay takvimine göre her sene deÄŸiÅŸtiÄŸinden, oruca baÅŸlayabilmek için öncelikle, ramazan ayının baÅŸladığını tesbit etmek gerekmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s.) “Hilali (Ramazan hilalini) görünce oruca baÅŸlayınız ve hilali (Åževval hilalini) görünce bayram ediniz. Hava bulutlu olursa içinde bulunduÄŸunuz ayı otuza tamamlayınız.” (Buhari, Savm, 5, 11; Müslim, Sıyam, 3-4, 7-10) buyurmuÅŸtur.     Bu hadis ilk bakışta hilali çıplak gözle görmedikçe oruca baÅŸlanmayacağı ve bayram edilmeyeceÄŸi fikrini uyandırmaktadır. Konu ile ilgili diÄŸer rivayetler deÄŸerlendirildiÄŸinde bu hadislerin içeriÄŸinin baÄŸlayıcı olmayıp amacının günün ÅŸartları içinde en uygun uygulamanın talim edilmesi olduÄŸu anlaşılmaktadır. Nitekim bir rivayette Hz. Peygamber (s.a.s.); “Biz ümmi bir toplumuz; hesap ve okuma yazma bilmeyiz. Åžunu biliriz ki ay, ya 29 ya 30’dur.” (Buhari, Savm, 11, 13; Müslim, Sıyam, 15; Ebu Davud, Savm, 4) buyurarak, kameri aybaÅŸlarının belirlenmesinde hesap yönetimine de baÅŸvurulabileceÄŸine iÅŸaret etmiÅŸ olmaktadır.   Çıplak gözle görülsün ya da görülemesin ay mutat hareketlerine devam etmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in kameri ay baÅŸlarının belirlenmesi konusunda çıplak gözle görmeyi baÅŸ vurulacak yegane yöntem olduÄŸu için deÄŸil, belki o günkü ÅŸartlar içinde en saÄŸlıklı sonuç veren yöntem olduÄŸu için öngörmüÅŸtür. Hilali gözlemlemenin amacı Ramazan ayının girip girmediÄŸini belirlemektir. Bu sebeple, hilali çıplak gözle görme dışında, bizi bu amaca ulaÅŸtıracak baÅŸka yöntemlerden yararlanmak da mümkündür.    Hz. Peygamber (s.a.s.) döneminde yeni bir ayın girdiÄŸini en iyi ÅŸekilde çıplak göz ile ortaya koymak mümkün iken bugün, teknolojik imkanlar ayın hareketleri konusunda en ince ayrıntıyı izleme imkanı sunmaktadır. Günümüzde astronomi ilmi oldukça geliÅŸmiÅŸ, artık ince astronomik hesaplar yoluyla, gelecek birkaç yıllık namaz vakitlerini gösteren takvimler hazırlama imkanı bile doÄŸmuÅŸtur. Dolayısıyla kameri ayların baÅŸlangıçlarını hesap yöntemiyle belirlemek meÅŸrudur.8-Temel ihtiyaçlar için biriktirilen para zekata tabi midir?Asli/temel ihtiyaçlar; ev, ev eÅŸyası, giyecek, ulaşım ve yiyecek gibi hayatın güvenli ve saÄŸlıklı bir ÅŸekilde devamı için gerekli olan ÅŸeylerdir (Ä°bn Abidin, Reddu’l-muhtar, II, 64-65). Bu ihtiyaçların karşılanması için, bunların mülkiyetine sahip olma zorunluluÄŸu yoktur. Bu ihtiyaçları temin etmek için biriktirilen paralarla onları karşılamak üzere sözlü ya da yazılı herhangi bir taahhüde girilmiÅŸse o takdirde bu paralardan zekat vermek gerekmez (Ä°bn Abidin, Reddu’l-muhtar, II, 6). Çünkü sözlü ya da yazılı taahhüde girildiÄŸinde bu para, artık temel ihtiyaç için harcanmış demektir. Ancak böyle bir taahhüde baÄŸlanmamış paranın, nisap miktarına ulaÅŸması ve üzerinden bir yıl geçmesi halinde, zekatının verilmesi gerekir.9-Ticaret malının zekatı nasıl hesaplanır?    Kar amacıyla alınıp satılan mallara “ticaret malları” denir. 80. 18 gr. altın deÄŸerinde ticaret malına sahip olan kiÅŸinin, bu malın elde edilmesinin üzerinden bir yıl geçmesi halinde, kırkta bir (%2, 5) oranında zekatını vermesi gerekir.    Zekat, diÄŸer ÅŸartlar yanında, hakikaten veya hükmen elde mevcut bulunup üzerinden bir yıl geçen maldan verilir. Ä°leride saÄŸlanması muhtemel artışlar zekatın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Ticaret malları için de aynı ilke geçerlidir. Bu itibarla, ticaret malının zekatı verilirken, satıldığı takdirde elde edilecek kar dikkate alınmadan, malın zekata tabi olduÄŸu/zekatın verileceÄŸi tarihteki maliyet deÄŸeri esas alınır.Bir AyetKeÅŸke bu hayatım için önceden bir ÅŸey yapsaydım der. Ferc 24 Bir HadisHer kim günde yüz defa “sübhanallahi vebihamdi” derse günahları denizlerin köpükleri kadar çok olsa bile af olunur. Buhari – Müslim  Günün Manisi Rabbimizin nîmetiÖlçülür mü kıymeti?Bu ayda müminlereSaçar bolca rahmeti.