Kudüs'ün son bakır ustası zamana direniyor

Kudüs'ün son bakır ustası Muhammed Abdulcevad, unutulmaya yüz tutan bakırcılığı yeni kuşaklara aktarmak için tek başına mücadele veriyor.

Kudüs'te Memlüklüler döneminden kalan tarihi El-Havacat Çarşısı'nda kapanmadan ayakta kalabilmeyi başaran birkaç dükkandan birini işleten Abdulcevad, yaşadığı maddi zorluklara ve türlü sıkıntılara rağmen baba mesleğini unutturmamak konusunda kararlı olduğunu söyledi.

Bakırcılığı henüz çocuk yaşta babası ve dedesinden öğrendiğini belirten Abdulcevat, mesleğine duyduğu bağlılığı ve çalışma azmini anlattı.

"Bu şartlarda bu mesleği sürdürebilmek gerçekten zor"

İsrail yönetiminin izlediği politikalar ve esnaflara uyguladığı kısıtlamalar nedeniyle Havacat Çarşısı'nda dükkanların peşi sıra kepenk kapattığını kaydeden Filistinli bakır ustası, "Bu şartlarda bu mesleği bu çarşıda sürdürebilmek gerçekten zor." dedi.

Abdulcevad, 2000 yılındaki Aksa İntifadası'nın ardından insan hareketliliğinin azalması ve İsrail yönetiminin getirdiği ağır vergiler nedeniyle 20'den fazla esnafın kepenk kapattığı Havacat Çarşısı'nda sadece 6 dükkanın açık olduğunu dile getirdi.

"Bakırcılığın Kudüs'te ölmesini istemiyorum"

Tarihi çarşıda bakırcı ustası olarak çalışma konusundaki ısrarına ilişkin ise Abdulcevat, "Burada olmamın tek nedeni tabi ki para değil. Bakırcılığın Kudüs'te ölmesini istemiyorum. Hele bu tarihi çarşının kapanmasını ise hiç istemiyorum. Dolayısıyla çarşıdaki hareketliliğin canlandırılmasında az da olsa katkı sağlamayı umuyorum." diye konuştu.

Havacat Çarşısı yakınında bir Yahudi yerleşim birimi bulunması nedeniyle İsrail yönetiminin çarşı esnafına uyguladığı kısıtlamaların diğer bölgelere oranla daha fazla olduğunu vurgulayan Abdulcevad, "Son 15 yıldır bakır işlemelerine olan rağbet azaldı, müşteri sayısında ciddi bir düşüş söz konusu. Ancak bu tarihi çarşıda bu kadim mesleği devam ettirme konusunda kararlıyım. Dedemden ve babamdan öğrendiğim bakırcılığı geliştirerek devam ediyorum, edeceğim." ifadelerini kullandı.

Kudüs ve bakırcılık

Öte yandan Kudüs tarihi uzmanı Beşir Berekat ise her ne kadar bugün unutulmaya yüz tutmuş olsa da kentteki bakırcılığın uzun bir geçmişi olduğunu ifade etti.

Eskiden Mescid-i Aksa'nın batısında bakır işlemeleri ve kalaylama işini yapan çok sayıda bakır ustasının çalıştığı bir çarşı olduğunu kaydeden Berekat, "Ancak söz konusu çarşı 1860'lı yıllarda Kudüs'ün eski mahallesindeki Kaynakçılar Çarşısı'na taşındı. Daha sonra zamanla gıda maddeleri, deri ve hediyelik eşya satan dükkanların yer aldığı bir merkeze dönüşen Kaynakçılar Çarşısı, 1967'de kapandı." dedi.

Geçmişte Aksa'daki Kıble Mescidi ve Kubbetüs Sahra'nın kapılarının Kudüs'teki bakırcılar çarşısında işlenen tablolarla süslendiğini aktaran Berekat, şunları kaydetti:

"Mahkeme arşivlerinde yaptığım araştırmalar sırasında Kanuni Sultan Süleyman'ın 1557'de Kudüs kentindeki Debbağcılar Çarşısı'nda Tophane adından bir bakır toplar atölyesi kurulması talimatı veren bir belge buldum."