Mega projeler uluslararası finansmanla hayata geçirilecek

ANKARA (AA) Yeni Ekonomi Programına (YEP) göre, ihalesi yapılmamış ve ihalesi yapılmış ancak baÅŸlanmamış projeler askıya alınacak, megaaltyapı projeleri doÄŸrudan yabancı yatırım yoluyla, uluslararası finansmanla hayata geçirilecek.

Mevcut siyasi ve ekonomik duruma iliÅŸkin deÄŸerlendirmelere yer verilen YEPte, kısa vadede fiyat istikrarının ve finansal istikrarın yeniden tesis edilmesi, ekonomide dengelenmenin ve bütçe disiplininin saÄŸlanması, orta vadede sürdürülebilir büyüme ve adaletli paylaşıma yönelik ekonomik deÄŸiÅŸimin gerçekleÅŸtirilmesinin amaçlandığı vurgulandı.

Piyasa ekonomisinin temel prensiplerinden taviz vermeyen, yalın performans göstergeleriyle objektif bir ÅŸekilde izlenebilen, gerçekçi, ÅŸeffaf ve tutarlı bir politika setinden oluÅŸan programda, Suriye kaynaklı jeopolitik riskler ve artan terör saldırılarının etkisiyle güvenlik politikalarının önceliklendirildiÄŸi dönemde ekonomide planlanan yapısal dönüÅŸümlerin gerçekleÅŸtirilemediÄŸi ifade edildi.

Programda, son bir yılda güvenlik tehditlerinin büyük ölçüde kontrol altına alındığı ve 24 Haziranda yapılan seçimlerle beÅŸ yıllık bir siyasi istikrar döneminin baÅŸladığı hatırlatılarak, ÅŸartların normalleÅŸmeye baÅŸlamasıyla birlikte 5 yılın ekonomik hedeflerin baÅŸarılması için önemli bir fırsat penceresi sunduÄŸu vurgulandı.

CumhurbaÅŸkanlığı Hükümet Sisteminin saÄŸladığı hızlı ve etkin karar alma mekanizması ve ekonominin daha koordineli yönetilmesinin bu dönemin en önemli avantajları olacağının belirtildiÄŸi programda, 2018in ikinci çeyreÄŸinden itibaren geliÅŸmekte olan ülkelere yönelik risk algısının bozulması ve ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz artışlarıyla uluslararası sermaye akımlarının yavaÅŸladığı, bu süreçte dış finansman ihtiyacının, ABD yönetiminin Türkiye ekonomisini ve Türk lirasını doÄŸrudan hedef almasıyla ülke risk primlerinin yükseldiÄŸi ve TLnin deÄŸer kaybettiÄŸine iÅŸaret edildi.

Programda, bu geliÅŸmeler sonucunda ülkedeki döviz kurlarındaki spekülatif artışların öncülük ettiÄŸi fiyat davranışlarındaki bozulmanın enflasyonun ve dolayısıyla piyasa faizlerinin artmasına, tüketim, yatırım harcamalarıyla toplam büyümenin yavaÅŸlamasına, ÅŸirketlerin hem iç hem de dış finansmana eriÅŸim kapasitesinin daralmasına neden olduÄŸu iÅŸaret edilerek, ayrıca son dönemde bankaların kredi ÅŸartlarını sıkılaÅŸtırdığı ve nakit akışlarında aksama yaÅŸayan ÅŸirketlerin sayısının arttığının gözlemlendiÄŸi ifade edildi.

YEPin, Türkiyenin krizlere karşı dayanıklı ve güçlü ekonomisi, düÅŸük kamu ve hanehalkı borcu, disiplinli maliye politikası, dinamik ve giriÅŸimci özel sektörü, dünya pazarlarına açık ihracatçı yapısı, yeni hükümet sistemiyle beraber hızlanan siyasi karar alma süreçleri ve güçlü beÅŸeri sermayesinin üzerine inÅŸa edildiÄŸinin altı çizildi.

Kamu maliyesinde kalıcı iyileştirme

Programda, dengelenme, disiplin ve deÄŸiÅŸim baÅŸlığı altında temel hedefler sıralandı. Buna göre, kamuda kaynakların verimli kullanılması, maliyetlerin ve harcamaların azaltılması, gelirlerin kalitesinin artırılması için Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde kurulacak Kamu Maliyesi DönüÅŸüm ve DeÄŸiÅŸim Ofisi tarafından hazırlanarak takibi yapılacak Tasarruf ve Gelir DönüÅŸüm Programı ile kamu maliyesinde kalıcı iyileÅŸtirmeler saÄŸlanacak.

Merkezi yönetim bütçe açığının milli gelire oranı önümüzdeki 3 yıl yüzde 2nin altında tutulacak ve merkezi yönetim bütçesinde faiz dışı fazlanın milli gelire oranı program dönemi boyunca artarak 2021de yüzde 1,3e ulaÅŸacak. OluÅŸturulan bu mali alan gerek duyulduÄŸunda üretime dayalı ekonomik dönüÅŸümü finanse etmek için kullanılacak. Gelecek yılın bütçesinde milli gelirin yüzde 1,7si oranında (75,9 milyar lira) tasarruf ve tedbir uygulanacak.

YerlileÅŸtirmeye dayalı ekonomik dönüÅŸüm

Ä°halesi yapılmamış ve ihalesi yapılmış ancak baÅŸlanmamış projeler askıya alınacak. Devam eden projelerden finansman koÅŸulları uygun olanlar için yeni ve daha uzun zamana yayılmış iÅŸ planları oluÅŸturulacak. Megaaltyapı projeleri doÄŸrudan yabancı yatırım yoluyla, uluslararası finansmanla hayata geçirilecek.

Farklı veri kaynaklarını toplayan Vergi Veri Analiz Merkezi kurularak kayıt dışı ekonomi kayıt altına alınarak vergilendirilecek ve tahsilat etkinliği geliştirilerek vergi gelirleri artırılacak.

Bankaların güncel mali yapılarını ve aktif kalitelerini tespit etmek için yapılacak mali bünye deÄŸerlendirme çalışmalarının sonuçlarına göre gerektiÄŸinde bankacılık sektörünün mali yapısını güçlendirecek, böylece reel sektörün uygun maliyetlerle krediye eriÅŸimini ve mevcut kredilerinin yeniden yapılandırılmasını temin edecek bir politika seti devreye sokulacak.

Ekonominin yabancı tasarruflara bağımlılığını kalıcı olarak azaltacak ve cari açığın milli gelire oranını yüzde 3ün altına düÅŸürecek ihracat, turizm ve sanayi ürünlerinde yerlileÅŸtirmeye dayalı bir ekonomik dönüÅŸümün temelleri atılacak.

Ekonomi yönetimiyle ilgili kurumlar yeniden yapılandırılacak, liyakat ve performans odaklı insan kaynağı yönetimiyle kurumlara güven artırılacak, hızlı karar alan, piyasaların ve özel sektörün önünden giden ve özel sektörün önünü açan bir yönetim anlayışı benimsenecek, finansal istikrarı ve güvenliÄŸi esas alan yeni bir finansal mimari oluÅŸturulacak. YEPteki makroekonomik hedefleri destekleyecek ve sürdürülebilir kılacak nitelikli insan gücü ve güçlü toplum hedefiyle ilgili proje ve programlar hayata geçirilecek.

Belirlenen her eylemin etki ve maliyet/fayda analizlerini, uygulama takvimini ve performans kriterlerini içeren bir YEP Eylem Planı, bütçe yılıyla birlikte uygulamaya konulacak. Bu plan çerçevesinde gerçekleÅŸtirilen ilerlemeler 3 aylık dönemlerde takip edilecek.

Tarımda arz ve rekolte tahminleri için erken uyarı sistemi kurulacak

Enflasyonun kalıcı olarak düÅŸürülmesi ve fiyat istikrarının saÄŸlanmasına iliÅŸkin uygulanacak politika ve tedbirlerinde yer aldığı programa göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı sıkı mali disiplinle enflasyonla mücadeleye destek verecek.

Kamunun fiyat belirleme ve yönlendirme politikasına tabi belirli (personel dışında) alanlarda geçmiÅŸ enflasyon verisi yerine YEPte yer alan enflasyon hedefleri dikkate alınacak. Finansal güvenlik ve istikrarın sürdürülebilmesi için Finansal Ä°stikrar ve Kalkınma Komitesi (FÄ°KKO) kurulacak.

Tarım ürünlerinde arz ve rekolte tahminlerinin saÄŸlıklı yapılabilmesine imkan veren bir erken uyarı sistemi oluÅŸturulacak. Gıda ürünlerinde fiyat dalgalanmasının büyük veri ve ileri analitik yöntemler kullanılarak yakından takip edileceÄŸi Ürün Gözetim Mekanizması hayata geçirilecek.

Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki geliÅŸmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecek.