Milli Tarım Projesi’nin formülü düzeltilmeli

Konya’da son beş yılda mısır ve ayçiçeği ekim alanlarında görülen artışın sebebini çiftçinin bu ürünlerden hububata nazaran daha fazla kâr etmesi olduğunu söyleyen Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Celil Çalış, hububat ve baklagiller gibi ülkenin ihtiyaç duyduğu ürünlerin ekimine çiftçilerin yönlendirilebilmesi için formüllerin Milli Tarım Projesi’nde yer aldığını, ancak bu formüllerin düzeltilmesi gerektiğini söyledi.

HUBUBAT ÜRETİCİSİNİN AVANTAJI NE?

Türkiye’de mısır verim ortalamasının 850 kilo olduğunu söyleyen Çalış, “Konya’da mısırın verim ortalaması bin 450 kilo. Üretici daha fazla kâr etiği için mısıra yöneliyor. Konya çiftçisi de her ne kadar belli bölgelerde hovardaca dediğimiz su tüketimi yapsa da mısırın ekildiği alanların yüzde 96’sı damlama sulamayla sulanıyor. Ayçiçeği ekiliş alanlarında zaten bu yıl itibariyle çok su ihtiyacı da olmadı. Temmuz sonundan itibaren ihtiyaç doğdu. Bu zamana kadar Allah yeterince suladı. Ben bir bitkiyi savunmak, başka bir bitkiyi yermek anlamında söylemiyorum, ama su kullanımındaki dengenin formülü Milli Tarım Projesi’nde gizli aslında. Burada havza bazlı ürün destekleme modeli gibi bir uygulama var. 2009 yılında Tarım Bakanlığı bu olayı ilk kez dillendirdi. 2009’dan 2017’ye geçen sekiz senelik süreç içinde ise bunu göremedik. 2018 yılında bu işin faaliyete geçeceği söyleniyor. Faaliyete geçerken de Konya yine gol yedi. Yine maça hatta 3-0 geride başlıyor. Konya geniş tarım alanlarıyla diğer bölgelerden önde. Buğday tüm bölgelerde havza bazlı desteklemede aynı fiyatta değerlendiriliyor. Benim Çukurova’da 3 ürün elde eden, Güneydoğu Anadolu bölgesinde iki ürün, Ege’de, Akdeniz’de iki ürün elde eden üreticiden avantajım ne olacak? Hiçbir avantajım kalmayacak. Sen buğday üreticisine, kuru fasulye üreticisine, nohut üreticisine, bölgeye has diğer ürünleri ekecek olan üreticilere mısırda dekara 500 lira para kazanmak dururken buğdayda dekara 200 lira para kazanmak için buğdayı kafasına silah dayasan ektiremezsin. Üreticiyi başka ürünlere yöneltmek, ya da bir ürün grubunu bir bölgede azaltıp başka bir bölgede çoğaltmak için aradaki farklılığı giderecek, bölgesel pozitif özellikleri ortaya çıkarabilecek formüller oluşturmak lazım” dedi.

FORMÜL YANLIŞ, DÜZELTİLMELİ

İç Anadolu’nun özelliğinin geniş tarım alanları olduğuna işaret eden Çalış, “Karaman’dan başlayıp Sivas’a, doğuya, Kayseri’nin ötesine kadar devam eden bölgedeki tarım alanlarında insanları sen hububata yönlendireceksen, baklagillere yönlendireceksen ve bu konuda ihtiyaçlarını karşılayabilecek pozisyondaysan, ithalat-ihracat dengesini ortaya koyup dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak istiyorsan, arz-talep dengesini iyi kurmak zorundaysan bu insanların bu işten kâr etmesi gerekiyor. Bu manada biz Milli Tarım Projesi’nin ciddi anlamda destekliyoruz, ama içindeki bu eksikliklerin giderilerek bölgesel fiyat farklılıklarının oluşturulması gerekiyor. Yani bugün bir lira civarında olan buğday İç Anadolu bölgesinde 1.5 liradan desteklenecek olursa, Konya’da 60 kuruş, Çukurova’da bir lira olacak pozisyona getirilecek olursa –bu verdiğim rakamlar örnek içindir- o zaman bizim Konya üreticisi hububat, kuru fasulye, şeker pancarı gibi ürünlerde kâr edebilir pozisyondayken niye ‘ayçiçeğindeki yabancı otla nasıl mücadele edebilirim, mısırdaki filan kurtla filan hastalıkla nasıl mücadele edebilirim?’ telaşına düşsün ki? O zaman üreticimiz ‘Ben bu sene 600 kilo aldığım kilodan 700 kilo aldığım arpadan yeni sene 800 kilo-900 kilo nasıl alırım?’ derdine düşer. Ürünlerin değerlendirilmesi aslında Milli Tarım Projesi içinde gizli. Milli Tarım Projesi’ndeki formüllerde bir yanlışlık var, bu formüller düzeltilip her bölgenin kendine özgü avantajlı pozisyonları faaliyete geçirecek uygulamalar yapılacak olursa böylelikle hem ülke için ihtiyaç duyulan tüm ürün gruplarındaki arz-talep dengesini oluşturacak üretim miktarına ulaşılır hem de bahsi geçen fiyatlardan üreticimiz memnun kalır, üretimde kalması sağlanır” diye konuştu. (Murat GÜZEL)