MİT'ten Darbe Girişimini Araştırma Komisyonuna 36 sayfalık yanıt

Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatının (MÄ°T), FETÖ'nün Darbe GiriÅŸimini AraÅŸtırma Komisyonuna gönderdiÄŸi cevap metninde, 2016 yılı itibarıyla FETÖ'nün Türkiye yapılanmasının beÅŸ bölge sorumluluÄŸuna ayrıldığı, darbe giriÅŸimi sonrasında toparlanma çabası içinde olan örgütün, bölge ve illerde, yeni bölge veya il sorumluları görevlendirme çalışmaları yürüttüÄŸünün bilindiÄŸi belirtildi.

MÄ°T, FETÖ'nün Darbe GiriÅŸimini AraÅŸtırma Komisyonunca yöneltilen soruları, 36 sayfalık bir metinle yanıtladı, ayrıca MÄ°T Yenimahalle yerleÅŸkesine gerçekleÅŸtirilen saldırılara iliÅŸkin görüntü kayıtlarını da komisyona gönderdi.

Cevap metninde, darbe giriÅŸimi baÅŸladığında BaÅŸbakan Binali Yıldırım'ın onayı ile Ankara hava sahasının tüm uçuÅŸlara kapatılmasının ardından, hava savunma füzeleri kullanıldığı, akabinde, savaÅŸ uçakları ve helikopterlerin, stratejik kuruluÅŸ ve tesisler üzerindeki uçuÅŸ sayılarında belirgin bir azalma meydana geldiÄŸi ifade edildi.

Darbe giriÅŸimi süresince MÄ°T MüsteÅŸarı tarafından diÄŸer ülkelerdeki muhataplarla temaslar kurularak, kalkışmanın bir darbe giriÅŸimi olduÄŸunun belirtildiÄŸi, böylece uluslararası alanda, kalkışma karşıtı açıklamalar yapılmasına katkı saÄŸlandığı belirtildi. TeÅŸkilatta, darbe giriÅŸimine karşı verilen emirlere uymayan, isteksiz davranan, görevini savsaklayan herhangi bir personel olmadığı vurgulandı.

Cevap metninde, FETÖ/PDY'nin faaliyetleri ve gerçek niyetinin, darbe teÅŸebbüsünün ardından daha da açık ÅŸekilde anlaşılmasıyla birlikte, kamuoyunun örgütle mücadele konusundaki desteÄŸinin artarak devam ettiÄŸi, bu kapsamda MÄ°T'e 15 Temmuz 2016-31 Aralık 2016 arasında, 13 bin 739'u internet sitesi üzerinden olmak üzere 15 binden fazla ihbar yapıldığı belirtildi.

Metinde, FETÖ/PDY'nin, internet tabanlı farklı iletiÅŸim kanalları üzerinden, örgüt mensuplarına, ülkede çeÅŸitli olumsuzlukların yaÅŸanacağını, her ÅŸeyin deÄŸiÅŸeceÄŸini yayarak moral/motivasyon saÄŸlamaya çalıştığı, cezaevlerinde örgütsel hiyerarÅŸik düzen tesis edilerek, örgütsel düzeni sürdürmeyi planladığı, diÄŸer terör örgütleriyle iÅŸ birliÄŸi arayışını artırdığı, farklı dini motifli yapılanmalar içinde kamufle olmaya çalıştığı ifade edildi.

Örgütün, yurt dışında ise maÄŸdur edildikleri algısını yaymaya çalıştığı ve Türkiye aleyhtarı lobilerle iliÅŸkileri geliÅŸtirdiÄŸi, örgüte ait olduÄŸu bilinen eÄŸitim kurumlarını görünürde devretmekle birlikte arka planda kontrol etmeyi sürdürdüÄŸüne iÅŸaret edildi.

Cevap metninde, FETÖ'nün yapılanmasına ve faaliyetlerine iliÅŸkin özetle ÅŸu ifadelere yer verildi:

FETÖ/PDY'nin illegal yapılanmasını 'Ä°llegal Yapılanmalar' ve 'Hususiler (Özel Ä°llegal Yapılanmalar)' olarak ikiye ayırmak mümkün. Hususiler; polis, asker, MÄ°T ve yargı teÅŸkilatları içinde yer alan deÅŸifre olmamış örgüt mensuplarından oluÅŸuyor.

Hususilerin özelliÄŸi, başında bulunan sorumlu ÅŸahsın doÄŸrudan ABD'de Fethullah Gülen ile aynı çiftlikte kalan ve örgüt liderinin sözde özel kalemi olan Cevdet Türkyolu'na baÄŸlı olmalarıdır. DiÄŸer bir özelliÄŸi ise gizlilik kurallarına istihbaratçı mantığıyla kesin bir ÅŸekilde uymalarıdır.

Hususilerin önde gelen mensupları, 17-25 Aralık 2013 olaylarının ardından, MÄ°T tarafından deÅŸifre edildiklerini anlayarak, Ocak-Åžubat 2014 sürecinde Türkiye'yi terk ettiler.

17-25 Aralık 2013'ten sonra örgüte karşı yürütülen kararlı uygulamalar neticesinde, yurt içindeki imamların veya sorumluların büyük ölçüde deÅŸifre olmaları ve bir kısmının operasyonel uygulamalara maruz kalmaları nedeniyle FETÖ/PDY, yurt içi yapılanmasında revizyona gitti. Bu kapsamda 2016 itibarıyla Türkiye yapılanması beÅŸ bölge sorumluluÄŸuna ayrıldı, darbe giriÅŸimi sonrasında toparlanma çabası içinde olan örgütün, bölge ve illerde yeni bölge veya il sorumluları görevlendirme çalışmaları yürüttüÄŸü biliniyor. Söz konusu faaliyetlerin tespit ve takibine yönelik çalışmalar Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı tarafından hassasiyetle sürdürülüyor.

FETÖ/PDY tarafından darbe giriÅŸimi sonrasında, Gülen'in talimatları kapsamında yurt dışında yeniden yapılanma çalışmaları yürütülüyor ve ülke sorumluları veya imamlarını deÄŸiÅŸtiriliyor."

Darbe giriÅŸimi günü ne oldu?

Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatının cevap metninde, FETÖ'nün darbe giriÅŸimi günü yaÅŸanan geliÅŸmelere iliÅŸkin aktardığı bilgiler ÅŸöyle:

"MÄ°T tarafından daha önce dış makamlarla paylaşılan notlarda, FETÖ/PDY'nin darbe giriÅŸiminde bulunabileceÄŸi bildirilmiÅŸ olmakla birlikte, TSK bünyesinde istihbarat toplanamadığından, darbe giriÅŸiminin tarihi konusunda net bir istihbarata daha önceden ulaşılamamıştır. 15 Temmuz 2016 tarihinde saat 14.20 sularında TeÅŸkilat Karargahı'na gelen ve TeÅŸkilatımızla daha önce teması bulunmaması nedeniyle gerekli güvenlik prosedüründen (kimlik teyidi, arÅŸiv taraması gibi) geçirilmesi akabinde saat 15.30 sularında görüÅŸülen bir ÅŸahıs tarafından; 'Kara Havacılık Okulunda görevli bazı ÅŸahıslarca MÄ°T MüsteÅŸarına saldırı yapılacağı' yönünde teyide muhtaç ham bilgiler verilmiÅŸtir. Bunun üzerine söz konusu hususlar, önemine binaen ivedi ÅŸekilde sıralı amirlere arz edilmiÅŸtir. MüsteÅŸarın konunun detaylandırılmasına iliÅŸkin talimatı çerçevesinde Karargah bünyesindeki çalışmalar devam ederken, eÅŸ zamanlı olarak önce saat 16.20'de MüsteÅŸar tarafından Genelkurmay Ä°kinci BaÅŸkanı aranmış ve ihbar hakkında bilgi verilmiÅŸtir. Saat 16.40 sularında Genelkurmay BaÅŸkanı, MüsteÅŸar'ı aramıştır. MüsteÅŸar, detaylı ÅŸifahi bilgi vermesi için ilgili MüsteÅŸar Yardımcısını, Genelkurmay Ä°kinci BaÅŸkanına göndermiÅŸtir. Daha sonra MüsteÅŸar, Genelkurmay BaÅŸkanından gelen davet üzerine saat 18.00 civarında Genelkurmay Karargahına gitmiÅŸtir. Genelkurmay BaÅŸkanı, ihbarın doÄŸruluÄŸunu araÅŸtırmak/ihbarı teyit tekzip etmek ve gerekli tedbirleri almak üzere Kara Kuvvetleri Komutanını ivedi olarak görevlendirmiÅŸtir. Genelkurmay BaÅŸkanı, Kara Havacılık Okulu'ndaki kontroller sonuçlanana kadar ülke genelinde hava araçlarının uçuÅŸunun yasaklanması için Genelkurmay Harekat Merkezi'ne emir vermiÅŸtir. Ayrıca Ankara Garnizon Komutanını arayarak, Ankara'da askeri birlik hareketliliÄŸinin ikinci bir emre kadar durdurulması talimatını vermiÅŸtir.

Bu esnada, MüsteÅŸara yönelik saldırı ihbarı teyit ve tekzip edilmemiÅŸ olmasına raÄŸmen geliÅŸmelerin bildirilmesi amacıyla MüsteÅŸar tarafından, CumhurbaÅŸkanının Koruma Müdürü aranmış ve CumhurbaÅŸkanının müsait olmadığının öÄŸrenilmesi üzerine, Koruma Müdürüne bir anormallik olup olmadığı ve muhtemel tehditlere karşı hazırlıklarının bulunup bulunmadığı sorulmuÅŸtur. Koruma Müdürünün, herhangi bir anormallik olmadığı ve güvenlik tedbirlerinin yerinde olduÄŸu yönündeki ifadesi üzerine MüsteÅŸar, Genelkurmay BaÅŸkanının makamında Kara Kuvvetleri Komutanından haber gelmesini beklemeye devam etmiÅŸtir. Kara Kuvvetleri Komutanından saldırı ihbarının teyidine yönelik herhangi bir haber gelmemesi üzerine MüsteÅŸar, saat 20.30'da MÄ°T Karargâhında Suriye Ulusal Koalisyonu eski BaÅŸkanı Muaz Hatip ile olan randevusu nedeniyle, saat 20.20'de Genelkurmay Karargahından ayrılmıştır.

Örgüt mensuplarınca daha sonra verilen ifadelerde; 'MÄ°T MüsteÅŸarının Genelkurmay Karargâhına gelmesi ve akabinde Genelkurmay BaÅŸkanı tarafından tüm askeri uçuÅŸlar ile Ankara Garnizonundaki askeri intikallerin ikinci bir emre kadar durdurulması üzerine darbe giriÅŸiminin baÅŸlama zamanının, 16 Temmuz 2016 saat 03.00'den, 15 Temmuz 2016 saat 20.30 civarına alındığı' belirtilmiÅŸtir."

Yalan makinesi uygulaması

Cevap metninde, darbe giriÅŸimi sonrasında, kurum bünyesinde personele yönelik koruyucu güvenlik uygulamalarının artırıldığı, bu çerçevede, FETÖ/PDY kurum-kuruluÅŸlarında eÄŸitim görmüÅŸ veya çalışmış ve halen söz konusu örgütle baÄŸlantısını devam ettiren personelin tespitine gidildiÄŸi, pasif görevlere atanan personel hakkında teftiÅŸ süreci baÅŸlatıldığı, durumlarından ÅŸüphe duyulan bazı personelin mülakata alındığı, bir kısmının ise yalan makinası uygulamasına tabi tutulduÄŸu, örgütle iltisaklı mensupların kurum ile iliÅŸiÄŸinin kesildiÄŸi ifade edildi.

Ayrıca MÄ°T'e memur alımlarında da adayların Psikofizyolojik DoÄŸrulama Testi de (Yalan Makinası) dahil olmak üzere personel tahkikatlarının derinleÅŸtirildiÄŸi vurgulandı.

Darbe giriÅŸimlerinin önlenmesi için öneriler

MÄ°T'in cevap metninde, darbe giriÅŸimlerinin önlenmesine yönelik öneriler de yer aldı. Söz konusu bölümde ÅŸu önerilere yer verildi:

"Akamete uÄŸratılan 15 Temmuz darbe giriÅŸiminin ardından örgüt tarafından stratejik kurumlara sızmak ve güvenlik güçlerince alınan tedbirlere karşı koymak için yeni yöntemler uygulanmaya baÅŸlanması muhtemel görülüyor.

Bu kapsamda örgütün devlet kurumlarına ilk kez atanacak memur kadrolarını öncelikli olarak hedef alması, elindeki kamu görevlilerine ait kimlik bilgilerini de kullanmak suretiyle yaratacağı ÅŸaibelerle devlete olan güveni zedelemeye matuf propaganda ve provokasyonlara yönelmesinin olasılık dahilinde olduÄŸu deÄŸerlendiriliyor.

Bu baÄŸlamda; ülke yönetimini illegal yollardan ele geçirmek isteyen yapılanmaların, öncelikli hedefinin stratejik nitelikteki kurumlara sızmak olmasından hareketle, CumhurbaÅŸkanlığı, BaÅŸbakanlık, DışiÅŸleri Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri, Adalet Bakanlığı ve Emniyet Genel MüdürlüÄŸü baÅŸta olmak üzere kritik önemi haiz kurum ve kuruluÅŸların personeliyle ilgili güvenlik tahkikatlarının titizlikle sürdürülmesinde, kamu kurumlarında kadrolaÅŸmayı hedefleyen yapılanma/grup/zümrelerin bu tarz giriÅŸimlerine karşı müteyakkız olunmasında ve kamu kurumlarına personel seçme ve yerleÅŸtirme aÅŸamalarında liyakat esaslarına riayet edilmesine özen gösterilmesinde, MÄ°T MüsteÅŸarlığı ve Emniyet Genel MüdürlüÄŸünün, TSK içinde istihbarat toplamasına izin vermeyen yönetmeliÄŸin deÄŸiÅŸtirilmesinde veya MÄ°T MüsteÅŸarlığındaki gibi TSK ve EGM bünyesinde de personeli denetleyerek, kontrespiyonaj faaliyetleri açısından tetkik edecek bir 'Ä°ç Güvenlik Birimi' teÅŸkil edilmesinde fayda mütalaa edilmektedir.

Darbe giriÅŸiminin ardından yürütülen operasyonlarla örgütün yurt içindeki faaliyetleri ve gücünün akamete uÄŸratılması, FETÖ/PDY'yi yurt dışı yapılanmasına ağırlık vermeye sevk etmektedir. Örgütün Türkiye'ye hasım ülkeler nezdinde Türkiye karşıtı faaliyetler açısından vasat teÅŸkil etme baÄŸlamındaki öneminin 15 Temmuz darbe giriÅŸimi sonrasında daha da arttığı deÄŸerlendirilmektedir. Söz konusu karşılıklı çıkar iliÅŸkisi FETÖ/PDY'nin istihbarat kuruluÅŸlarının etki alanına daha fazla girmesine zemin oluÅŸturmaktadır."