Mübadil torunları sakladıkları eşyalarla atalarının anılarını yaşatıyor

Lozan Barış Antlaşması'na ek olarak yapılan sözleşme gereğince uygulanan Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesinde 1924'te Drama ve İskeçe'den Kocaeli'ye gelen 500 dolayında aile, Akmeşe, Kızderbent, Bahçecik ve Yeniköy bölgesine yerleştirildi.

Memleket hasreti çeken büyüklerinin anlattığı hikayelerle büyüyen mübadil torunları, dede ve ninelerinden geriye kalan kahve değirmeni, sini, hançer, çanak, ibrik gibi eşyaları evlerinin baş köşesinde hatıra olarak saklıyor.

Drama mübadillerinin torunlarından eski İzmit Saraybahçe Belediye Başkanı 73 yaşındaki Halil Vehbi Yenice, AA muhabirine, ailesinin 1924'teki mübadeleyle Drama'nın Kozlu köyünden İzmit'e göç ettiğini söyledi.

Dedelerinin önce trenle İstanbul'a, oradan da gemiyle İzmit'e geldiğini anlatan Yenice, "Gelirken yanlarına sadece yatak, yorgan, çanak, çömlek gibi günlük eşyaları alabilmişler." dedi.

Yenice, dedelerinin Kocaeli'ye geldikten sonra Başiskele ilçesine bağlı Yeniköy'e yerleştirildiğini dile getirerek, "Yeniköy'de iskan edilenlere nüfus başına 8 dönüm arazi veriliyor. Rumlar buradan ayrılmadan önce buradaki evlerini yakmışlar. O yüzden dedelerimiz Yeniköy'ü yeniden kurmuş. İlk geldiklerinde çadırlarda ve yanmamış evlerde kalmışlar." diye konuştu.

Ailesinin İzmit'te ticaretle uğraştığını aktaran Yenice, "İlkokulu İzmit'te okudum. Sabahçıysam öğleden sonra, öğleciysem sabah dükkana giderdim. Üniversiteyi bitirene kadar ben de kardeşim de aynı şekilde devam ettik. Dedelerimizin o çalışma azmi bize de etki etti. Maddi olarak sıkıntı çekmedik ama hep hesabımızı bildik." ifadelerini kullandı.

Yenice, babaannesinin Drama'dan gelirken yanında getirdiği siniyi hala sakladığını belirterek, şöyle devam etti:

"Babaannem yanında çeyizlik sinisini getiriyor. Babaannemin babası ölünce annesi başka biriyle evleniyor. Babaannem evlenme çağına gelince üvey babası Kavala'ya gidip çeyizlik olarak bu siniyi alıyor. Yatak, yorgan, tencere de var ayrıca. Babaannem orada evleniyor. Gelirken de çeyizlik siniyi getiriyor. Bu sininin üzerinde çok yemek yedik."

Yunanistan'ın, nüfus kaydında Drama yazdığı için dedesine vize vermediğini bu nedenle de memleketine gidemediğini vurgulayarak, dedesinin, anne ve babasının mezarını görme hasretiyle vefat ettiğini sözlerine ekledi.

"Eşyaları evde hatıra olarak saklıyoruz"

İzmit Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği Başkanıvekili 52 yaşındaki Saffet Cengiz de dedesinin 15 yaşındaki İskeçe'ye bağlı Meşeli köyünden geldiğini söyledi.

Cengiz, mübadeleyle yaklaşık 300 ailenin Yeniköy'e yerleştiğini aktararak, "Gelirken yanlarında günlük ihtiyaçlarını giderebilecek türde eşyalar getirmişler. Çoğu şeyi orada bırakmışlar. Bir gün döneriz hesabıyla çoğu eşyalar orada kalmış. O eşyalardan bugüne kalan dedemlerin getirdiği yün eğirme tezgahı, yayık, tabak ve çanaklar var. Osmanlı döneminden kalma hançer var. Bunlar gibi birkaç malzememiz mevcut. Onları da evde hatıra olarak saklıyoruz." dedi.

Dedesinin ölene kadar memleket hasreti çektiğini anlatan Cengiz, "24 yaşına kadar dedemin yanındaydım. Hep anlatır, duygulanırdı. Birkaç kez vize almak için müracaat ettik ama nüfusunda Drama yazdığı için geçişine izin verilmedi. Vakit buldukça, vize de sorun olmadığı müddetçe gitmeye devam ediyoruz. Dernek üyelerimizin çoğu gitmek istiyor ama vize alma konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Vize verilirse inanıyorum ki birçok kişi oraya gitmek ister." diye konuştu.