‘Obruk’ korkusu

Karapınar ilçesindeki irili ufaklı yaklaşık 100 obruÄŸun bulunduÄŸu bölgede, ikisi son 2 ayda olmak üzere bir yılda 9 yeni obruk oluÅŸtu.

Yeraltında zamanla eriyen kalker taÅŸlarının boÅŸluk oluÅŸturması ve zeminin çökmesiyle, tarım arazileri ve yerleÅŸim merkezlerine yakın alanlarda ortaya çıkan obruklar, bölgede yaÅŸayanları endiÅŸelendiriyor.

Selçuk Üniversitesi Jeoloji MühendisliÄŸi Bölümü ÖÄŸretim Üyesi ve Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Åžube BaÅŸkanı Prof. Dr. Fetullah Arık, Karapınar'ın Türkiye'de en fazla obruk oluÅŸan bölgelerden biri olduÄŸunu söyledi.

Ä°lçeye baÄŸlı ReÅŸadiye Mahallesi Büyük Karakuyu mevkisinde eylül ayı sonunda oluÅŸan obruÄŸa iliÅŸkin bilgi veren Arık, bu alanda 2014 yılında ilk belirtilerin gözlendiÄŸini, toprakta yaklaşık yarım metrelik çöküntü oluÅŸtuÄŸunu belirtti.

Alanın 3 yıl boyunca bu ÅŸekilde kalmasının ardından eylül ayında zeminin bir anda çöktüÄŸünü anlatan Arık, "Yöreye baktığımızda bir yılda yörede 9 tane obruk oluÅŸumu var. Dolayısıyla bu obruk oluÅŸumları sıklaÅŸmaya baÅŸladı. Åžu obruÄŸun üzerinde eviniz olsa, evinizi yutardı herhalde. O yüzden tehlike arz ediyor. Çünkü hemen yakınında da yerleÅŸim alanları var." ifadelerini kullandı.

Bölgede çok sayıda irili ufaklı obruk bulunduÄŸunu dile getiren Arık, "Obruklardan bazıları köylerin içerisinde ortaya çıkmış durumda. OluÅŸmaya devam ediyor. Ancak bazı tedbirlerle obruk riski azaltılabilir." dedi.

"TARLALARDA, YERLEŞİM ALANLARINDA OLUŞUYOR"

Arık, obruÄŸa neden doÄŸal jeolojik faktörlerin deÄŸiÅŸtirilmesinin mümkün olmadığını ancak deÄŸiÅŸtirilebilir faktörler üzerinde durulması gerektiÄŸini vurgulayarak, ÅŸöyle devam etti:

"Öncelikle buradaki obrukların nedenlerini tespit edip, önlem almak gerekiyor. Son yıllarda özellikle 2000’li yıllardan sonra bu konuda farkındalık arttı. Åžu anda yılda 5-10 obruk oluÅŸmaya devam ediyor. Bu denli artmasının temel nedeni olarak hem kuraklığı hem de artan yeraltı suyu kullanımını görüyoruz. Yeraltı suyu geçmiÅŸte daha yüksek kottayken, obruklar yüksek yerlerde, tepelerde görülüyordu. Åžu anda tarlalarda, yerleÅŸim alanlarında oluÅŸuyor. O nedenle bölgede yaÅŸayanlar için bir risk olarak görülmeye baÅŸlandı. Alınması gereken en önemli tedbir, bu havza içerisinde açılmış yaklaşık 100 bin kaçak kuyunun denetiminin saÄŸlanmasıdır."

Bölgede mısır ve yonca gibi çok su isteyen bitkilerin yetiÅŸtirilmemesi gerektiÄŸine iÅŸaret eden Arık, "Jeolojiyi, doÄŸal ÅŸartları deÄŸiÅŸtiremezsiniz ama su kullanımını kontrol edebilirsiniz. Bizim de yaklaşımımız o yönde. Yöredeki çok su tüketen bitkilerin üretiminden vazgeçilecek bir teÅŸvik modeli geliÅŸtirilir, havza bazında daha az su tüketen bitkilerin üretimi teÅŸvik edilirse, su kullanımı biraz daha azalacaktır. Dolayısıyla uzun vadede kazanan bu yöre olacaktır." diye konuÅŸtu.

"BURASI ÖNCEDEN KÜÇÜK BÄ°R ÇUKURDU"

Büyük Karakuyu mevkisinde yaÅŸayan Erol Yardımcı, 23 Eylül'de evinin yakınında oluÅŸan obruÄŸa iliÅŸkin ÅŸunları anlattı:

"Burası önceden küçük bir çukurdu. Sonrasında obruk meydana geldi. Biz devamlı buradan gelip geçeriz. Bir gün geldik baktık, büyük bir obruk. Önce küçüktü, sonradan büyüdü. Burada hala obruklar oluÅŸuyor. Yetkililere haber verdik. Ne yapacaklar bilmiyoruz ama ÅŸu anda endiÅŸeliyiz. AkÅŸam yatıyoruz, sabah bir obrukla uyanıyoruz."

Öte yandan BaÅŸbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi BaÅŸkanlığı (AFAD) Konya MüdürlüÄŸünce, bölgede obruk riskini tetikleyen etkenlerin araÅŸtırılması amacıyla çalışma baÅŸlatıldı. Çalışmalar kapsamında, vatandaÅŸların ve zirai faaliyetlerin obruk oluÅŸumundan etkilenmemesi için gerekli tedbirlerin alınması planlanıyor.