OPEC arz kesintileri piyasalardaki petrol talebi endişelerini yansıtıyor

Suudi Arabistan pazartesi günü temmuzda gönüllü olarak uygulamaya koyduğu günlük 1 milyon varillik petrol üretim kesintisi kararını ağustos ayını da kapsayacak şekilde uzattığını bildirdi.

Suudi Arabistan'ın nisanda duyurduğu ve Aralık 2024'ün sonuna kadar devam edecek günlük 500 bin varil gönüllü üretim kesintisine ilave olacak bu kesintiyle birlikte ülkenin günlük petrol üretiminin de ağustosta son birkaç yılın en düşük seviyesi olan yaklaşık 9 milyon varil seviyesine düşeceği bildirildi.

Söz konusu açıklamanın ardından Rusya günlük petrol arzını 500 bin varil, Cezayir de 20 bin varil azaltacağını açıkladı.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu geçen yıl ekimde günlük 2 milyon varillik üretim kesintisi yapacağını duyurmuş, mayıs itibarıyla da günlük yaklaşık 1,6 milyon varil ilave kesinti yapma kararı almıştı.

Birbiri ardına yapılan arz kesintisi açıklamaları piyasalarda arz talep makasının daraldığı ve küresel makroekonomik verilerin resesyon tehlikesine işaret ettiği bir dönemde geldi. Hem Suudi Arabistan hem de Rusya, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) üretimin artırılmasına yönelik ısrarlarına rağmen alınan bu kararın piyasa dengesini sağlamak için alındığını savunuyor.

ABD dahil pek çok ülkenin sıkı para politikalarına devam edeceğine yönelik açıklamalar, Çin'in salgın sonrası ekonomik toparlanmasının beklenen hızda olmaması ve ülkenin ham petrol talebi konusunda belirsizliklerin devam etmesi ise piyasalardaki olumsuz beklentileri körüklemeye devam ediyor.

Suudi Arabistan, Rusya ve Cezayir'in arz kesintilerine yönelik haber akışıyla birlikte petrol fiyatlarında kısa süreli yukarı yönlü hareketlenmeler olsa da, petrol talebinin zayıf seyrettiğine yönelik artan endişeler fiyat artışlarını kısıtlıyor.

Uluslararası referans kabul edilen Brent türü petrolün varil fiyatı Suudi Arabistan ve Rusya’nın kesinti kararını açıkladığı pazartesi gününü yüzde 0,33 azalışla 74,65 dolardan tamamladı. Hafta boyunca dalgalı seyir kaydeden Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 4 artışla 78,17 dolardan kapattı.

'Yatırımcılar küresel ham petrol talebi konusunda OPEC kadar iyimser değil'

Energy Point Research Kurucusu Doug Sheridan, AA muhabirine, Rusya ve Arabistan'ın piyasa dengesini sağlamak için arz kesintisi yapma kararının yerinde olduğunu savunarak fiyatların 70 doların altına düşmesinin ancak piyasa istikrarının sağlanmasıyla engellenebileceğini söyledi.

Sheridan, piyasaların bu tür adımları genelde yakın vadede fiyat desteği olarak yorumlama eğiliminde olduğunu belirterek, "Uzun vadede ise bu adım OPEC'in yükünü tek başına çeken Suudi Arabistan'ı bıkkınlığa iterek fiyatların düşüşüne neden olacak bir adıma yöneltebilir." dedi.

Açıklanan son kesintilerin, Suudi Arabistan'ı restleşmeye zorlayarak, talep fazlası üretimin risklerini göstermek için ülkenin tam kapasite üretim kararı almasına da zemin hazırlayabileceğine işaret eden Sheridan, böyle bir senaryonun fiyatları olumsuz etkileyeceğini ancak piyasa istikrarını sağlayabilmek için fiyatların düşmesine izin vermek gerektiğini vurguladı.

Sheridan, şöyle devam etti:

"Piyasa oyuncuları, yakın vadede fiyat artışlarını destekleyecek bir neden görmüyor. Büyük tüketici ülkelerin zayıf ekonomik büyüme ve potansiyel küresel resesyon riskiyle mücadele ettiği bir dönemde OPEC, küresel ham petrol talebi konusunda nispeten iyimser ancak yatırımcılar OPEC ile aynı fikirde görünmüyor."

Çin'in zayıf petrol talebi, fiyat düşüşlerini etkileyen unsur

Londra merkezli ADM Investor Services International Baş Ekonomisti ve Küresel Stratejisti Marc Ostwald da Rusya ve Suudi Arabistan'ın düşük üretim kararının piyasa istikrarını sağlama çabası olarak görülebileceğini belirtti.

Suudi Arabistan ve Rusya'nın bütçe harcamalarını karşılamak için daha yüksek fiyatlara ihtiyaç duyduğunun altını çizen Ostwald, "Rusya özelinde bakıldığında, devam eden Ukrayna savaşını finanse edebilmek için yüksek fiyatlara ihtiyacı var." ifadelerini kullandı.

Piyasadaki yatırımcıların talep tarafına odaklanmaya devam ettiğini belirten Ostwald, "Özellikle Çin'in yılın ilk yarısında yüksek miktarda ham petrol ithal etmesi ancak bunun çoğunu petrol ürünleri olarak yeniden ihraç etmesi talep bazlı endişeleri artırıyor." dedi.