'Osmanlı'nın Arnavutlara büyük güveni vardı'

Makedonya Arnavutluk Kosova Göçmenleri DerneÄŸi (MAKDER) tarafından Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezindeki (Merinos AKKM) Göç Müzesinde düzenlenen "Kosova'dan Bursa'ya Göç Sempozyumu" için Bursa'ya gelen PriÅŸtine Üniversitesi ArÅŸiv Bölümü öÄŸretim görevlisi Yusuf Osmani, yaptığı açıklamada, tarihsel baÄŸları bulunan Türkler ile Arnavutların birbirine hep yakın olduÄŸunu belirtti.

Kosova ArÅŸivleri Genel Müdürü olarak da görev yaptığını, 52 kitabı bulunduÄŸunu aktaran Osmani, 1998-1999'da Kosova'da Sırplar tarafından yapılan katliam ve Kosova'dan Türkiye'ye göçlerle ilgili iki kitabının yayımlandığını kaydetti.

Kosova'dan ve diÄŸer Balkan ülkelerinden Arnavutların göçlerinin 1878 yılındaki Berlin Kongresi sonrası baÅŸladığını, Sırbistan'ın aynı yıl 713 Arnavut köyünün bulunduÄŸu NiÅŸ sancağını iÅŸgal etmesinin ardından oradaki Arnavutların da baÅŸka bölgelere göçe zorlandığını ifade eden Osmani, o dönem Arnavutların genelde Kosova'ya gitmeyi tercih ettiÄŸini, bir kısmının da Türkiye'ye geldiÄŸini bildirdi. 

Türkiye ile Yugoslavya arasında 1938'de göç ile ilgili bir anlaÅŸma imzalandığını ve 1944 yılından itibaren Kosova'dan 400 bin Arnavut'un Türkiye'ye geldiÄŸini ifade eden Osmani, ayrıca 1955-56 yılları arasında silah toplama bahanesiyle Sırpların baskı ve iÅŸkencelerine maruz kalan Arnavutların yine Türkiye'ye yöneldiÄŸini anlattı.

"Zaten amaç bölgede yaÅŸayan baÅŸta Arnavut olmak üzere Müslümanları kovmak" diyen Osmani, ÅŸunları söyledi: "Sırpların ÅŸöyle bir planı vardı; Arnavutları mümkün olduÄŸu kadar yaÅŸadıkları topraklardan uzak tutmak. Türkiye de uzak olduÄŸu için buraya gönderdiler. Ne kadar uzak olursa onlar için o kadar iyi. Tekrar dönebilecekleri düÅŸüncesiyle Arnavutluk tercih edilmedi. DiÄŸer bir neden de din olgusu. Din, Türkiye'ye göç için çok önemli bir etkendi. Ayrıca pek çok Arnavut daha önce Türkiye’ye göç eden akrabaları olduÄŸu için tercihlerini Türkiye'ye olarak yaptılar. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'na dayanan iki halk arasındaki kültür yakınlığı da Türkiye tercihini güçlendirdi. Arnavutlar, baÅŸta Bursa, Ä°stanbul, Ä°zmir, Samsun'un Bafra ilçesi olmak üzere Türkiye'nin pek çok yerine yerleÅŸtiler. Osmanlının Arnavutlara büyük güveni vardı. Kararlı ve cesur insanlardır Arnavutlar. Osmanlı Devleti'ne baÅŸbakanlıktan (sadrazam) baÅŸlayarak en alt noktalara kadar çalışan Arnavutlar vardı. DeÄŸiÅŸik kadrolarda yönetici düzeyinde Arnavutlar bulunuyordu. Mesela Mehmet Akif Ersoy, Åžemsettin Sami gibi... Ayrıca çok ünlü mimarlar vardı. Bunlar farklı mevkilerde çalışarak Osmanlı Devletine çok büyük katkı saÄŸlamışlardır. Mesela Hoca Tahsin, Ä°stanbul Üniversitesinin ilk rektörüdür ve Arnavut'tur kendileri."

Osmani, Arnavutların Osmanlının son dönemlerindeki tüm savaÅŸlarına katıldığının, sadece Müslüman deÄŸil Ortodoks Arnavutların da Türklerin yanında yer aldığının altını çizerek, "Arnavutlar, Yunan isyanı ve farklı yerlerdeki savaÅŸlarda yer aldılar. Aynı ÅŸekilde Çanakkale Savaşı sırasında orada da Arnavutlar vardı. Çanakkale Savaşı sırasında bir Yunan askeri Atatürk'ü öldürmek için ateÅŸ ediyor, bunu sezen Bekir ÇavuÅŸ, Atatürk’ün önüne geçiyor, kendisi yaralanıyor ve Atatürk’ün hayatını kurtarıyor. Bu Osmanlı belgesi Arnavutluk arÅŸivlerinde bulunmaktadır." bilgisini aktardı.