Petrol düşüyor çekişme artıyor

Petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸ, ekonomik gelirlerinin büyük bölümü petrole dayanan Petrol Ä°hraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ülkelerde, atılması gereken adımlar konusunda tartışmalar yaÅŸanmasına yol açıyor. Kasım ayından bu yana varil fiyatı yaklaşık yüzde 60 düÅŸen petrol, OPEC üyesi ülkelerin gelirlerinin azalmasına ve üye ülkeler arasında, petrol arzının azaltılıp azaltılmayacağı konusunda görüÅŸ ayrılığı yaÅŸanmasına neden oluyor. Ä°ran ve Venezuela gibi milli gelirleri petrol ihracatıyla doÄŸrudan baÄŸlantılı olan OPEC ülkeleri,  petrol üretiminin kısılmasını istiyor. Suudi Arabistan, Kuveyt ve BirleÅŸik Arap Emirlikleri ise düÅŸük üretim maliyetleri ve yüksek düzeydeki dolar rezervlerinin verdiÄŸi güvenlepetrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸü OPEC dışındaki ülkelerin petrol üretimlerini artırıp piyasalarda yüksek arz oluÅŸmasına baÄŸlıyor ve petrol üretiminde kesintiye gidilmemesi gerektiÄŸini savunuyor. Ä°ranlı yetkililer, düÅŸen petrol fiyatları karşısında OPEC'in arzı kısmama yönündeki kararını eleÅŸtirerek, bunun Ä°ran'ı köÅŸeye sıkıştırmak için atılmış politik bir karar olduÄŸunu ve ülkenin buna boyun eÄŸmeyeceÄŸini belirtiyor. Ä°an'ın resmi enerji haber ajansı SHANA'nın haberine göre, Ekonomi Bakanı Ali Tayyipniya, petrol fiyatlarının varil başına fiyatının 25 dolara düÅŸmesi durumunda bile Ä°ran bütçesinin kontrol altında tutulabileceÄŸini söyledi.  Petrolün varil başına 40 dolara düÅŸmesi durumunda Ä°ran'ın gelirlerinin 25 milyar riyal kadar düÅŸeceÄŸine dikkati çeken Tayyipniya, ülkenin petro-dolara bağımlılığının azaltılması gerektiÄŸini ifade etti. Ä°ran Petrol Bakanı Bicen Zengene de petrol fiyatlarının düÅŸmesinin hem ekonomik hem de siyasi bir konu olduÄŸunu savunarak, "Sonuç olarak bazıları fiyatların yükselmesini istemiyor. OPEC ile görüÅŸme halindeyiz. OPEC’in vereceÄŸi kararlar doÄŸrultusunda biz de kendi politikamızı belirleyeceÄŸiz. Ancak ÅŸimdilik üretim kapasitesini düÅŸürme gibi bir kararımız yok” ifadelerini kullandı. OPEC'in üretimi azaltmasına karşı çıkan Kuveyt  Petrol Bakanı Ali Al Umeyr ise Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani'nin,petrol fiyatlarının son 6 ayda yaÅŸanan yüzde 60'a yakın düÅŸüÅŸüyle ilgili Suudi Arabistan ve Kuveyt'i eleÅŸtiren açıklamalarına cevap olarak, "Biz kimseye karşı kötü niyet beslemiyoruz. Kuveyt'in baÅŸkalarının petrol fiyatı savaşı diye gördüÄŸünde yer alması mümkün deÄŸil ve OPEC'in üretimi azaltmama kararının doÄŸru olduÄŸunu düÅŸünüyoruz. EÄŸer ki Kuveyt, üretimini azaltsaydı pazar payı diÄŸer üreticilere gidecekti" deÄŸerlendirmesinde bulunmuÅŸtu. Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali el-Naimi de petrolün varil fiyatının 20 dolara düÅŸmesi halinde bile OPEC'in üretimi kısmayacağını bildirmiÅŸti. OPEC, 27 Kasım 2014'te yaptığı olaÄŸan toplantısında, düÅŸen petrol fiyatları karşısında üretimi kısmama kararı almış, haziran başındaki toplantısına kadar günlük 30 milyon varil üretim yapılacağını açıklamıştı. Tartışmaya ABD'de katıldı Son olarak OPEC dışındaki en önemli petrol üreticilerinden ABD ise piyasayı kendi dinamiklerine bırakarak petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸe müdahale etmeyeceÄŸini duyurmuÅŸtu. ABD DışiÅŸleri Bakanlığı Enerji Kaynakları Bürosu Özel Temsilcisi ve Uluslararası Ä°liÅŸkiler Koordinatörü Amos Hochstein, dün yaptığı açıklamada, küresel piyasanın arz-talep dengesine cevap vereceÄŸini belirtmiÅŸti. Son zamanlarda yaÅŸanan düÅŸük petrol fiyatlarına raÄŸmen Amerikan enerji piyasasının ne kadar dirençli olduÄŸunun kanıtlandığını kaydeden Hochstein, düÅŸük perol fiyatlarının yenilenebilir enerjiye olan eÄŸilimi hem ABD'de hem de dünyada arttırdığını ifade etmiÅŸti. Kazanç saÄŸlayan ekonomiler Öte yandan, Çin ve Türkiye gibi petrol ithal eden ülkeler ise düÅŸük fiyatlar sayesinde kazançlı durumlarını sürdürüyor. Dünyanın en büyük enerji tüketicisi olan Çin ise düÅŸük petrol fiyatları sayesinde petrol ithalatı ve üretim maliyetlerini azalttı ve geçen yıl yaptığı petrol ithalatı maliyetini ise neredeyse yarıya düÅŸürdü. Yaklaşık 4 trilyon dolar milli rezerve sahip Çin, rezervlerini daha verimli alanlara yatırabilmek ve üretim kapasitesini daha etkin kullanabilmek için önemli bir fırsat elde etmiÅŸ oldu.  Haziran ayında 115 dolar olan brent türü ham petrolün fiyatı geçen hafta 50 doların altına gerilemiÅŸti. Petrolün varil fiyatı 48 dolar seviyesinde iÅŸlem görüyor.