UNESCO ile İvriz'e turist ilgisinin artması bekleniyor

Bolkar Dağları'nın karlı zirveleri, bol oksijenli yaylaları, buz gibi akan çayı, çayırlarında koşan yılkı atları ve eşsiz doğasıyla İvriz, bölgenin önemli turistik mekanları arasında yer alıyor.

İvriz Mahallesi'nde bulunan, milattan önce 8. yüzyıla tarihlenen Geç Hitit dönemi İvriz Kaya Kabartması, bölgedeki turistik mekanların merkezini oluşturuyor.

Konya Ereğli Yüzey Araştırma Projesi (KEYAR) Başkanı, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Maner, AA muhabirine, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle Ereğli, Halkapınar, Karapınar ve Emirgazi ilçelerinde Tunç ve Demir çağları yerleşimlerini araştırdıklarını söyledi.

Araştırmaların en önemli bölümlerinden birini İvriz'deki çalışmaların oluşturduğunu anlatan Maner, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Dünya Miras Alan Şubesi Müdürlüğünün desteğiyle yapılan başvuru sonucu bölgenin, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne girdiğini anımsattı.

Bölgede yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren Maner, şunları ifade etti:

''İvriz'de yaptığımız ilk incelemede büyük hayal kırıklığına uğradık. Anıta, doğaya, çevreye verilen zararı üzüntüyle gözlemledik. Dünyada benzeri olmayan bu alanı, olağanüstü değerlere sahip bu kabartmayı ve bulunduğu peyzajı dünya miras listesi sürecine hazırlamaya karar verdik. Çalışmalar sonucu geçici listeye girdik. Bundan sonraki amacımız UNESCO Dünya Miras Kalıcı Listesi'ne girmekle birlikte, alanın korunması, halkın korumacılık konusunda eğitilmesi, sürdürülebilir bir kültür turizminin oluşturulması ve gelecek nesillere aktarılmasıdır. En başta çevrede yaşayanların buraya sahip çıkması, doğayı ve arkeolojik alanları korumanın, çevreyi temiz tutmanın önemini anlaması gerekir ki ziyaretçileri de o konuda eğitip yönlendirebilsinler.''

KEYAR ekibinin İvriz’de çevre düzenlemesi, kırsal kalkınma ve sürdürülebilir turizm projelerini bir bir hayata geçireceğini ifade eden Maner, projelerin Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığının yanı sıra Arçelik ve Aygaz gibi firmalarca desteklendiğini anlattı.

- Sanatçının adının geçtiği dünyadaki ilk eserlerden

Maner, "dünyanın ilk tarım abidesi" olarak nitelendirilen anıtın üzerinde iki kitabe bulunduğuna işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Luvice dilinde yazılmış kitabelerde kabartmanın Tuwanuwa kralı Warpalawas tarafından, fırtına tanrısı Tarhunzas'a adandığı anlaşılıyor. Altında, kabartmayı işleyen sanatçı Tiyarmatus'un adı ve kabartmayı kral Warpalawas için kazıdığı yazmaktadır. Kitabe bu açıdan da oldukça önem taşımaktadır. Sanatçının adının geçtiği dünyadaki ilk sanat eserlerinden biridir. Kayanın üzerine kabartma tekniğiyle işlenmiş betimleme, tipik bir Geç Hitit devri anıtı olduğunu gösteriyor. Anıtın 110 metre güneyinde bir kabartma ve sunak alanı bulunuyor. Ambarderesi mevkisinde İvriz anıtının küçüğü bulunuyor. Kabartmanın karşısında, halk arasında Kızlar ve Oğlanlar Sarayı olarak bilinen manastır, Bolkar Dağları'nın yamacına konumlanmıştır."

- "Hitit ve Bizans'ın kutsal mekanı"

Halkapınar Kaymakamı Hakan Güner de yaklaşık 3 bin yıldır ayakta duran tarım anıtının dünyada tek olduğunu vurguladı.

İvriz Kültürel Peyzajı'nın UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne girmesinin gurur ve heyecanını yaşadıklarını dile getiren Güner, şu ifadeleri kullandı:

"Hititler için su kaynakları, dereler, nehirler, dağlar ve mağaralar kutsaldır. Hititler için Geç Tunç ve Demir çağında önemli bir su alanı olan bu bölge, kutsal bir mekan olarak Bizans döneminde de kullanılmıştır. Anıtın 3 kilometre güneyindeki Ambardere mevkisindeki Bizans dönemine tarihlenen Sannabadae Manastırı'nın, Hitit kabartmasının hemen karşısında yer alması, kutsal belleğin devamına işaret ediyor." 

- On binlerce turisti ağırlıyor

Halkapınar Belediye Başkanı Fahri Vardar ise İvriz'in mayıs-eylül döneminde on binlerce yerli ve yabancı turisti ağırladığına dikkati çekti.

Bölgeye turist ilgisinin her geçen yıl arttığını belirten Vardar, şunları kaydetti:

''Kaya anıtının yanı sıra doğal güzellikler ve tarihi dokusunun birlikteliğiyle dünyaca tanınan bir mekanlar zinciri olan İvriz'in, UNESCO tarafından listeye alınmasının bölge turizmine çok önemli katkısının olacağını düşünüyorum. Bölgenin kalıcı listeye de gireceğine inanıyorum. İlçemiz ve bölge turizmi için hayırlı olsun. Tarihi kalıntıları, tarım anıtını, İvriz doğal kaynak suyu ve göletini, berrak ve buz gibi sularını görmek, yaz sıcağında serinlemek isteyenleri ilçemize bekliyoruz."