Ãœniversite tercihlerin de dikkat

ÖÄŸrenciler tercih yaparken ailenin mi isteklerini yapmalı yoksa kendi istedikleri yerlerimi tercih etmeliler?

Ben öÄŸrencilerime hep ÅŸunu söylüyorum. Hayatta aÅŸkla yapılması gereken iki iÅŸ vardır. Bunlardan bir tanesi evlilik, bir diÄŸeri de meslektir. Çünkü insan hayatın da bir gün boyunca 12 saat yapmış oldukları meslekle uÄŸraşıyorlar. DiÄŸer kalan sürede de evde aileleri ve eÅŸleri ile beraber oluyorlar. Burada eÄŸer bu iki durumdan bir tanesi baÅŸarısızlığa uÄŸradığı zaman diÄŸerine de çelme takıyor. Yani iÅŸimiz kötü geçtiÄŸinde evimize, evimizde mutsuz olduÄŸumuz zamanda iÅŸimize yansıyor. Ä°ÅŸte bu nedenle aileler çocuklarının mutsuz olacağı tercihler yaptırmasınlar, bunun altını çizerek söylüyorum tercihleri öÄŸrenciler 

ÖÄŸrenciler tercih yaparken nelere dikkat etmeli? Tercihlerini puanlara göre mi yoksa sıralamalarına göre mi yapmalı?

ÖÄŸrencilerimiz tercih yaparken 4 yıllık üniversite tercihlerinde sıralama çok önemlidir. Ben tercih listemi 3 grupta tutarım her yıl. Ä°lk grup öÄŸrencinin hayalleridir herkes bu ÅŸekilde bir mesleÄŸe baÅŸlar. Mesela ODTÜ hayali olan ama 2 yıllık üniversiteye giden öÄŸrencide var. Ä°lk grup tercihimizi hayallerimizle ayarlı tutarız, o gruba onları yazarız ama orta tercih çok önemlidir. Ä°ÅŸte orada sıralamamızın tutuÄŸu yerleri yazarız. Mesela 24 tercihin 4’ü hayalimizse 15 tanesin de bize kesinlikle gelebilecek ve Türkiye’deki o baÅŸarı sıralamalarının oynamalarından en az etkilenecek bölümleri yazmalıyız. En alt tercihlerimize de bizden çok çok uzakta eÄŸer açıkta kalmak istemiyorsak, seneye hazırlanmaya gücümüz, kuvvetimiz de yoksa çok çok uzak yerleri yazar herhangi bir üniversitede baÅŸlangıç yaparız. Tabi ben buna çok fazla katılmıyorum yani çocuklara çokta yapmalarını tasnif etmiyorum

ÖÄŸrencilere ne tavsiye edersiniz?

Çocuklar istedikleri yönde gitmeleri yani buraya bu kurumlara baÅŸlamadan önce hangi hayallerle geldiyseler o ÅŸeyi vermeliler. Mesela ben öÄŸrencilere diyorum ki nerde yanlış yaptın nerede eksiklerin var. Matematik netlerinden bile ben öÄŸrencilerimin hangi konularda eksik olduklarını bilebiliyorum. Yani çocuÄŸun belli bir yanlış yapma potansiyeli var. EÄŸer çocuÄŸun eksiklerini görmesini saÄŸladıktan sonra  seneye o gruptaki sorulara dokunursa çocuk zaten istediÄŸi yere çıkacak.Ve standart sapmanın olduÄŸu konular oluyor bunlar. Genelde de son konular oluyor. Ä°ÅŸte aslında burada ki olay rehber öÄŸretmenlerine düÅŸüyor. LYS döneminin son zamanlarında asıl sıkmamız gereken onlar. Biz büyük bir heyecanla baÅŸlatıyoruz. Ä°lk 2 ay harika gidiyor ama LYS  yaklaÅŸtığımız dönemlerde çocuklar rehaliteye kapılıyor ve biz orda çocukları yakalayamıyoruz.EÄŸer orda yakalasak inanın ki çocuklarının bir çoÄŸu da ikinci seneye bırakmayacaklar.

 Tercih yaptıktan sonra deÄŸiÅŸiklik yapılabiliyor mu ?

 ÖÄŸrenciler tercih yaptıktan birkaç gün sonrasında piÅŸmanlık duyabiliyorlar. EÄŸer böyle bir durum olursa tercih süreci dolmadan tercihlerini deÄŸiÅŸtirebiliyorlar. Åžuanda 18-26 Temmuz diye görünüyor bu süreç içinde tercihlerinde deÄŸiÅŸiklik 

Tercih sırasının önemi var mı ?

Tercih sıralamasının önemi yok. Herkes bir potaya giriyor puanı tutan oluyor. Çok isteyen onu yukarıya yazmışta ona gelmiÅŸ gibi iÅŸte az isteyen aÅŸağıya yazmış ona gelmemiÅŸ gibi. Bunlar ÅŸehir efsaneleri kapılmayım. Herkes Türkiye’de bir potanın içerine girecek sıralamasının tuttuÄŸu yerlere gidecek.

ÖÄŸrencilerin tercih yaparken en büyük hataları neler?

ÖÄŸrencilerin tercih yaparken en büyük yaptığı hatalardan biri de bu. Bize gelip hocam hangi mesleÄŸi önerirsiniz? diye soru soruyorlar. Ancak eÄŸer okuma yolunu seçtilerse zaten kafasında bir ÅŸeyler vardır. Ve hep belli baÅŸlı favori meslekler var, çok dillendirilmiÅŸ aslında çokta gerçekçi yorumlamalar yapılmıyor. Mesela ben bu konuda sosyal hizmetler bölümü ile çok karşılaşıyorum. Sosyal hizmet atanıyormuÅŸ çok iyiymiÅŸ denildi. Bir kaç yıl sosyal hizmet puanları PDR bölümü ile  yarışır hale geldi. Aslında öÄŸrenciler KPSS atamalarına baksalar ne olduÄŸunu görecekler. Ama aralarında bir efsane uyduruyorlar bazı bölümleri yukarı çıkartıyorlar efsane bir ÅŸekilde tavan yaptırıyorlar. Bazı bölümleri ise ayaklar altına alıyorlar. Mesela ziraat mühendisliÄŸi, tarım ülkesiyiz ancak ziraat mühendisliÄŸinin bu kadar yerlerde gezmesi beni çok üzüyor. Ben çocuklara diyorum ki bu ülkede tarım ve hayvancılık asla bitmeyecek. Neden bu mesleklere yönelmiyorsunuz niye bunu yapmıyorsunuz ki birde Konya ovası bu kadar çok tarım ÅŸirketleri varken bu kadar çok tarla, bahçe imkanı varken çocuklar dönüp ziraat mühendisliÄŸine bakmıyorlar ve burun kıvırıyorlar.Bu noktalarda çocuklara bazı mesleklerin tanıtımını biz rehberlikçiler çok iyi yapmamız gerekiyor.

Tercih yapıp gidilmezse puan düÅŸer mi?

 EÄŸer öÄŸrencimiz tercih yaptı ve yapmış olduÄŸu tercihlerden herhangi bir tutuysa okul puanında yarıya düÅŸürüyor. Bu okul puanının yarı yarıya düÅŸmesi tercihin üst bölümünde atıyorum 10 binde ise 20 bin geriye atıyor ortalara gittikçe daha da geriye atıyor. Üst sıramalar da az oynarken orta sıramalar da daha geniÅŸ ve en az aÅŸağılarda daha da arkalara atıyor. O yüzden istemedikleri bölümleri hiçbir ÅŸey ÅŸekilde oraları meÅŸgul etmesinler o kontenjanları baÅŸkalarının haklarına girmesinler. Kesinlikle tercihlerinde bulunmasınlar

Ölü tercih konusunda ne düÅŸünüyorsunuz?

Ölü tercih konusunda boÅŸ zaman deÄŸerlendirilmesi gibi bir ÅŸey. Çok gereksiz mesela çocuk 2 yıllık tutturabilecek kapasitede gidiyor ODTÜ yazıyor. Yıldız Teknik Üniversitesini yazıyor sadece kendisine zamanına eziyet. Ama ÅŸöylede bir durum var eÄŸer ölü tercihi de yanlış yapma durumu olursa ki bunu ben daha önceki yıllarda da karşılaÅŸtım. Bir velimiz  gelmeyeceÄŸini bildiÄŸi halde öÄŸrenciye tıp fakülteleri yazdırmaya kalktı ve yanlışlıkla orada yapılan bir hata öÄŸrenciyi bilgisayar öÄŸretmenliÄŸine yollattı.Buda bir sonraki seneye öÄŸrencinin sıralamasını 9 binden 21 bine attı. Yani çocukta tıptan diÅŸ hekimliÄŸine girdi. Ä°ÅŸte bu ölü tercih aslına riskli bir tercih. ÇocuÄŸun hayatıyla oynadı tıp fakültesine gidecek adam  diÅŸ hekimliÄŸine gitti ve bu çok büyük bir ders oldu. O yüzden ölü tercih riskini hiç almasınlar diyorum.

Tercih yaparken kimlerden destek alınmalı?

Bu iÅŸin uzmanlarından, kesinle sırayı bekleyip uzmanlarla görüÅŸülmeli. Bazı kurumlarda stajyer öÄŸrenci veya alanla alakalı olmayan öÄŸrenci çalıştırılıyor. Bununla dün bir telefon görüÅŸmesinde karşılaÅŸtım. Tercih görüÅŸmesinde  öÄŸrenciye açık öÄŸretime gittiÄŸin zaman puanında bir düÅŸme olmaz yaz seneye tekrar hazırlanırsın denilmiÅŸ. Bir stajyer öÄŸrenci tarafından  öÄŸrencide bunu yazıyor açık öÄŸretim sosyolojiye gidiyor ama okul puanı geriye atıyor. Bu sene öÄŸrenciye okul öncesi gelecekken ÅŸuan da sıralaması yüz 10 bin yüz 20 bin oluyor. Yani çocuk 40 bin 30 bine girecekken  daha geriye atıyor. Çocuk ÅŸuan bir kez daha hazırlanıyor. Kesinlikle iÅŸin uzmanıyla görüÅŸülmeli  bazen öÄŸrenciler bizi yanlış anlıyor puanımız düÅŸük bizimle ilgilenmedi aslında ilgilenmemek deÄŸil yazılabilecek bir ÅŸey yok ve öÄŸrencinin elinde okul puanı varken onu da zedelememek için  onu korumak için çocuÄŸa yazma konuÅŸması yapıyoruz tekrar dene konuÅŸması yapıyoruz ama öÄŸrenci bunu kurum reklamı olarak veya baÅŸka bir ÅŸey olarak algılıyor. Hâlbuki böyle bir ÅŸey yok kesinlikle bizim yaptığımız ÅŸey hep karşılaşılan bir ÅŸey var yaÅŸanmışlık var o deneyimler üzerinden konuÅŸuyoruz çocuklara.

Son tercihler için 26 Temmuz demiÅŸtiniz son tercihler için peki 2. 3. tercihler nedir?

1,2,3 nakil olarak TEOG’ da var. Üniversitede de ek yerleÅŸtirme var. O da kayıtlar alındıktan sonra tekrardan öÄŸrencilere bir kılavuz yayınlanıyor. BoÅŸ kontenjanlar üzerinden yine tercih yapılıyor.

Ek tercihlerde puanlar aynı mı oluyor?

Ek tercihlerde aynı puanlar üzerinden tercih yapılıyor. Ancak orada artık puan girecek baÅŸarı sıralaması üzerinden. EÄŸer kontenjan olursa çocuk yazıp da gelmemiÅŸse yapabilir tercihi. Mesela tercih yapmıştır, o öÄŸrenciye tercih gelmemiÅŸ olabilir veya öÄŸrenci hiç tercih potasına  hiç girmemiÅŸtir.  Yine tercih yaptığı zaman yine ek yerleÅŸtirmede tercih yapma hakkı var. Yalnız bu ek yerleÅŸtirmeler puanla yapılacak tercihler yani biz tercihimiz o puanla eÅŸit veya üstünde olacak. Altındaysa o bölümü yazamayacağız bile buradaki amaçta bölümün kalitesini düÅŸürmemek yani düÅŸük bir öÄŸrenci o programa girme hayalini kurmaması gerekir.