Vatandaş yine borçlu çıktı

ŞİRKETLERÄ°N Ä°FLAS ETMEME GEREKÇESÄ°

Yakın zamanda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından TBMM’ye sunulan Elektrik Piyasası Kanunu'na göre, dava açanlara ödenen kayıp-kaçak bedeli faturalandırılarak tüketiciden geri alınacak. Elektrik Piyasası Kanunu ile bazı kanunlarda deÄŸiÅŸiklik yapılmasını öngören 15 maddelik tasarı geçtiÄŸimiz gün bakanlık tarafından Meclise sunuldu. Tasarıda, elektrikte kayıp Kaçak bedellerine yönelik açılacak davaların önüne geçmek için ilginç bir hüküm de yer aldı. Hükümet tarafından Meclise sunulan tasarı elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedellerine itiraza yönelik dava açılmasının önüne geçiyor. Ancak, tasarı ile Elektrik Piyasası Kanunu’na ilginç bir geçici madde ekleniyor. Buna göre, elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedellerine itiraz edip dava açarak bu paraları geri alan tüketicilere ödenen tüm bedellerin yeniden müÅŸteriden tahsilinin önü açılıyor. TBMM’ye sunulan tasarının gerekçesinde  ‘Bu ÅŸartlar altında 5.85 milyar liralık kayıp kaçaÄŸa konu enerji maliyetinin dağıtım ÅŸirketlerine yüklenmesinin ÅŸirketlerin tamamının faaliyetlerinin sürdürülemez hale gelmesi ve pek çoÄŸunun iflas etmesi anlamına geleceÄŸi açıktır’ ifadeleri yer aldı. Aynı maddenin gerekçesinde, 2006-2014 arasında sayaç okuma bedeli, perakende satış hizmet bedeli, iletim bedeli ve dağıtım bedeli dışında sadece kayıp kaçak kapsamında 33 milyar liralık tahsilat yapıldığı belirtilerek, bu rakamın iadesinin fiili olarak mümkün olmadığı bilgisi yer aldı.

“ANAYASANIN EŞİTLÄ°K Ä°LKESÄ°NE AYKIRI”

Hükümetin elektrik tüketimindeki kayıp-kaçak bedeli ile ilgili hazırladığı yasa tasarısı ile ilgili olarak Av. Muhammet Selman Harmankaya, sunulan tasarının anayasanın eÅŸitlik ilkesine aykırı olduÄŸunu kaydetti. Harmankaya, "Anayasamızın 2. maddesinde belirtilen Türkiye Devletinin bir hukuk devleti olduÄŸu ilkesi; anayasamızın 9. maddesinde belirtilen yargı yetkisi, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır ilkesi; anayasamızın 10 maddesinde belirtilen eÅŸitlik ilkelerine aykırı bir tasarı meclise sunulmuÅŸtur’’ ÅŸeklinde konuÅŸtu. Tüketici vicdanını rahatsız eden kayıp-kaçak bedeli ile ilgili olarak tüketiciler tarafından çok sayıda yargısal baÅŸvuru yapıldığını ve bu baÅŸvuruların çoÄŸunun tüketiciler lehine sonuçlandığını anımsatan Harmankaya, bugüne kadar yapılan kayıp kaçak bedeli tahsili için yapılan mahkeme baÅŸvuru sonuçları doÄŸrultusunda kazanan tarafın elektrik aboneleri olduÄŸunu kaydetti. Harmankaya, “Son olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından 2013/7-2454 Esas ve 2014/679 Karar ve 21.05.2014 tarihinde verilen karar ile; Elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile baÅŸka kiÅŸiler tarafından hırsızlanmak suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düÅŸünceleri ile baÄŸdaÅŸmamaktadır. Hem bu hal, parasını her halükarda tahsil eden davacı Kurum’un çağın teknik geliÅŸmelerine ayak uydurmasına engel olur, yani davacı kendi teknik alt ve üst yapısını yenileme ihtiyacı duymayacağı gibi; elektriÄŸi hırsızlamak suretiyle kullanan kiÅŸilere karşı önlem alma ve takip etmek için gerekli giriÅŸimlerde de bulunmasını engeller. Oysa ki, elektrik kaybını önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi bulunan davacıya aittir. Bununla birlikte, tüketici olan vatandaşın faturalara yansıtılan kayıp-kaçak bedelinin hangi miktarda olduÄŸunun apaçık denetlenebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediÄŸini bilmesi, yani ÅŸeffaflık hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır’’denilerek Yargıtayca tüketicinin baÅŸvurusu haklı bulunmuÅŸtur dedi.

“HAK ARAMA BÄ°LÄ°NCÄ° SON YILLARDA ARTIÅž GÖSTERDÄ°”

Yargıtay’ın aldığı karar sonrasında binlerce abonenin, kayıp-kaçak bedeli iadesi için elektrik dağıtım firmalarına, Tüketici Hakem Heyetlerine ve Tüketici Mahkemelerine baÅŸvurduklarına iÅŸaret eden Harmankaya, "VatandaÅŸların hak arama bilincinin de son yıllarda artış gösterdiÄŸinden yapılan çok sayıda baÅŸvuru üzerine Hükümet yasal deÄŸiÅŸiklik yoluyla meseleyi vatandaÅŸ aleyhine neticelendirme derdindedir " ifadelerini kullandı.

“BEKLENEN OLMADI”

Harmankaya, yoÄŸun baÅŸvurular üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın bu konuda sistemi ve tüketicileri rahatlatacak bir yasal düzenleme yapılacağı bilgisi verdiÄŸini anımsattı. Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın, hükümet tarafından 28 Ocak tarihinde Meclis’e gönderildiÄŸini belirten Harmankaya, "Tasarı incelendiÄŸinde, Bakan Yıldız’ın söylediÄŸinin aksine; kayıp-kaçak bedelini yasallaÅŸtıran, dahası bu bedel ile ilgili olarak yargılama yetkisini sınırlayan ve anayasamıza da aykırı düzenlemeler bulunduÄŸu görülmektedir" dedi. (Mustafa ÅžENOL)