Yargıtay ’Yüce Divan’ görevine talip oldu

Yargıtay BaÅŸkanı Ä°smail RüÅŸtü Cirit, Rixos Otel’de gerçekleÅŸen 2015-2016 adli yıl açılış töreninde yaptığı konuÅŸmada, “Demokrasi önündeki en büyük tehditlerden biri terördür. Terör ve ÅŸiddet her türüyle irkin sükut ettiÄŸi yerde baÅŸlar. Terörün nihai biçimde sosyal ve siyasal hayatımızdan çekilmesini beklediÄŸimiz bir dönemin ardından son zamanlarda maalesef ülkemiz yeni bir terör dalgasının hedefi olmuÅŸtur. Fikri silahla susturmak, toplumun hayatını ve siyaseti ÅŸekillendirmek isteyenler yeniden sahne almaktadır. Yaygın ÅŸiddet eninde sonunda onu yaratanları kendi anaforunda boÄŸmaktadır. Terörün kanlı ve kirli yöntemleriyle milletimizin ve devletimizin istiklali ve istikbalini kıskaca almaya, biçimlendirmeye, deÄŸiÅŸtirmeye veya dönüÅŸtürmeye yeltenenler geçmiÅŸte baÅŸarıya ulaÅŸamamıştır, gelecekte de baÅŸarıya ulaÅŸamayacaktır. Kaynağı, etiketi, türü ve özel amacı ne olursa olsun, terörle mücadelemiz hukukla ve hukukun sınırları içinde kararlılıkla devam edecektir” diye konuÅŸtu.

“CEMAAT-CEMÄ°YET ÇIKARININ TOPLUM ÇIKARININ YERÄ°NE Ä°KAME EDÄ°LMESÄ°NÄ°N HÄ°ÇBÄ°R MAZERETÄ°, AÇIKLAMASI OLAMAZ”

“Hukuk devleti yargıda dahil olmak üzere her üç egemenlik erkinin de hesap verebildiÄŸi, hukuk içinde herkesten hesap sorabildiÄŸi bir düzenin adıdır” ifadesini kullanan Cirit, konuÅŸmasına ÅŸöyle devam etti:

“Elbette hakim ve cumhuriyet savcılarının tutuklanması, adli ve idari soruÅŸturmalara uÄŸraması görevden el çektirilmesi veya baÅŸkaca disiplin tedbirlerine muhatap olması, bir hukuk devleti için iftihar tablosu olamaz. Ancak her türlü cemaat-cemiyet çıkarının toplum çıkarının yerine ikame edilmesinin, hukukun bireysel veya grupsal ihtiraslara feda edilmesinin de hiçbir mazereti, açıklaması olamaz. Bazı üzücü geliÅŸmelerin, bu çerçevede bir sebep olmaktan çok, sonuç olduÄŸunu unutmamak gerekmektedir. Adil bir yargılamayla gerçeklerin aydınlatılması en tabii ve en büyük beklentimizdir. Her devlet gibi Türkiye Cumhuriyeti’nin de bağımsız ve egemen bir devlet olarak varlığını sürdürmesi için kendisine yönelen tehditlere karşı mücadele etme hakkı vardır. Hiç ÅŸüphe yok ki yürütülen mücadelenin hem iç hukuka hem de hukukun genel ilkeleri ile insan haklarına uygun olması gerekir. Son yıllarda gündemin ön sıralarında yer alan davalarda temel kurallara aykırı ÅŸekilde yapılan adli iÅŸlemler, Türk kamuoyunu ciddi ÅŸekilde meÅŸgul etmiÅŸ ve uluslararası alanda da bunun yansımaları olmuÅŸtur. Hukuka aykırı iÅŸlemlerin hedefi olan gazetecilerin, siyasetçilerin, hakim ve cumhuriyet savcılarının, bürokratların ve kritik noktalardaki silahlı kuvvetler mensupları ile emniyet görevlilerinin toplum ve devlet hayatı açısından taşıdıkları önem dikkate alındığında söz konusu ihlallerin adalet sisteminin rutin iÅŸleyiÅŸinden kaynaklanan münferit hatalardan ayrı bir ÅŸekilde deÄŸerlendirilmesi gerekir. Tespitlerimiz, bazı uluslararası kuruluÅŸların saygıdeÄŸer yetkililerinin görüÅŸleri ile örtüÅŸmeyebilir. Ancak hakim ve cumhuriyet savcılarına iliÅŸkin açıklama yapma hakkını kendinde görenlerin, bir hukukçuya yakışır ÅŸekilde olayları kuÅŸkuyla süzmesi, önyargısız olması, delillere odaklanması ve tarafsız davranması gerekir. Sahte belge, dijital delil üretilmesi, gizli tanıklık, yasa dışı dinleme ve teknik katip gibi koruma tedbirleri son yıllarda Türk kamuoyunun hukukçuların neredeyse birinci gündem maddesi olmuÅŸ, çok sayıda ve iç hukukun en temel kuralları çiÄŸnenerek yapılan adli iÅŸlemlerin baÅŸta ifade özgürlüÄŸü ile adli yargılanma hakkı olmak üzere telem insan haklarını ihlal ettiÄŸi Türk mahkemelerinin yanında, Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi tarafından da belirlenmiÅŸtir. Söz konusu uluslar arası kuruluÅŸların bu özel durumlar ve zorluklar ile Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesinin ilgili kararlarındaki tespitlere biraz daha odaklanmaları ve soruna bütünsel bir bakış açısıyla yaklaÅŸmaları halinde deÄŸerlendirmelerinin deÄŸiÅŸebileceÄŸini düÅŸünüyorum.”

“YÜCE DÄ°VAN GÖREVÄ°NÄ°N YARGITAY’A VERÄ°LMESÄ° GEREKLÄ°DÄ°R”

Yüksek mahkemeler arasındaki eÅŸitlik ile ilgili Cirit, “Bireysel baÅŸvuru ile temel insan hak ve özgürlüklerinin olay bazında belirlenmesi, ihlal edilen hakkın onarılması ve gerekli önlemlerin alınması için Anayasa Mahkemesine verilen yetki, yüksek mahkeme baÅŸta olmak üzere mahkeme kararlarına yönelik bir denetim mekanizması deÄŸildir. Zaman zaman ilk derece mahkemeleri yerine geçerek yerindelik denetimi dahi yapması mahkemenin kararlarını tartışılır hale getirmiÅŸtir. Yüksek mahkemeler birbirleriyle aynı seviyededir. Bu denkliÄŸin bozulması hukuki güvenliÄŸi bir tarafa, bilakis yaratılan karmaÅŸa dolayısıyla hukuka duyulan güven ve inancı zedeler. Yargı birliÄŸi sistemini kabul eden ülkelerde tek bir yüksek mahkeme, bizim ülkemizde ise birden fazla yüksek mahkeme vardır. Yüksek mahkemeler arasında üstünlük sıralaması yoktur. Böyle bir üstünlük sıralamasının esin kaynağı olacak anayasal bir dayanak da bulunmamaktadır. Sosyal, ekonomik ve statü bakımından eÅŸitler arasında eÅŸitsizlik doÄŸuran 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin KuruluÅŸu ve Yargılama Usulleri Hakkındaki Kanunla getirilen bazı hükümler meslek mensupları ve yargı çalışanları arasında büyük rahatsızlık doÄŸurmuÅŸtur. Ceza hukuku, diÄŸer hukuk dalları gibi kendine özgü kavramı ve müesseseleri olan bir alandır. Yargıtay’ın yıllardan beri baktığı davalardan edindiÄŸi deneyim, zengin içtihat birikimi, üyelerin yetiÅŸme biçimleri dikkate alındığında Yüce Divan görevinin Yargıtay’a verilmesi uygun olacaktır. Uzmanlık ilkesinin gereÄŸi olarak, yargılanacak kiÅŸilerin hukuki güvenliklerinin saÄŸlanması zorunludur. DiÄŸer yandan da suçların cezasız kalmaması için gerekli toplumsal savunma mekanizmasının iÅŸletilmesi ve aynı suçu iÅŸleyenler arasında ayrım yapılmaması bakımından da Yüce Divan görevinin Yargıtay’a verilmesi gereklidir” ifadelerini kullandı.

Yargıtay’ın tüm kararlarına eriÅŸimin saÄŸlanması için yoÄŸun bir çaba gösterildiÄŸini bildiren Cirit, “Åžuana kadar 485 binden fazla karar, kiÅŸisel veriler temizlenerek resmi web sitemizde yayımlanmıştır. Yıl sonuna kadar tüm Yargıtay kararlarının kiÅŸisel verileri temizlendikten sonra kamuoyu eriÅŸimine açılacağını müjdelemek isterim” dedi.

“YAKLAÅžIK 7 MÄ°LYON CEZA Ä°HTÄ°LAFI ÜLKEMÄ°Z AÇISINDAN OLDUKÇA DÜÅžÜNDÜRÜCÜ, VAHÄ°M VE ÖNEMLÄ°DÄ°R”

Cirit şunları kaydetti:

“Son yıllarda Yargıtay giderek artan ağır iÅŸ yükü ile karşı karşıya kalmıştır. Bunun en önemli nedenlerinden birinin ’yargının’ geleceÄŸinin iyi planlanamaması olduÄŸunu düÅŸünüyorum. Åžuan baÅŸta fiziki yetersizlikler olmak üzere pek çok sorunun temelinde, planlama ve vizyon konusundaki eksikliklerin bulunduÄŸun söylemek herhalde yanlış olmayacaktır. Yaklaşık 7 milyon ceza ihtilafı ülkemiz açısından oldukça düÅŸündürücü, vahim ve önemlidir. Hukuk mahkemelerinde de bir o kadar dava olduÄŸu düÅŸünüldüÄŸünde ve idari ile anayasa yargısındaki diÄŸer davalarda bu sayıya eklendiÄŸinde toplumun her üç kiÅŸisinden birisi davada taraftır. Bu husus sadece yargıyı da ilgilendirmemekte olup, toplum bilimcileri, eÄŸitimcileri de ilgilendirmektedir. Topluma yararlı bireyler yetiÅŸtirme konusunda varılan olumsuz sonucu da göstermektedir. Adli yargıdaki görevli hakim ve cumhuriyet savcı sayısının yaklaşık 13 bin olduÄŸu düÅŸünüldüÄŸünde ihtilafları çözme konusunda hakim ve cumhuriyet savcısı sayısının ne kadar yetersiz olduÄŸu anlaşılmaktadır.”