Alevilik kültürü

 “HZ.ALİ’YE ALLAH İÇİN MUHABBET GÖSTERMEK”

Alevilik Ehli Beytin yolundan gitmek olduğunu belirten Dayanç, “Kelime manasıyla Alevilik Hz.Ali’yi seven ve Ona mensup olan kişi demektir.Hz.Ali’ye Allah için muhabbet göstermektir.Hz.Ali’nin Ehl-i Beyt silsilesine mümessili olmasından dolayı Müslümanlar Hz.Ali’ye samimi bir muhabbet ve sohbet göstermesidir.Alevilik Kur’an ve Sünnet çizgisine uyun dinin gölge değil vesile olmasıdır.Size daha açıkça söyleyeyim Hz.Resulullah istikbalde ortaya çıkacak fitne ve fesatlarda Hz.Ali’yi ümmet nazarında itimatlardan korumak için onun kemale ve meziyetlerine ehemmiyetle nazar vermektir. Hatta şöyle der Resullah, 'Ben kimin dostu isem, Ali de onun dostudur.''Ali'yi yalnız müminler sever, O'na yalnız münafıklar bozgun eder.''Ben size iki şey bırakıyorum: Kur'an ve Ehl-i Beyt'im. Bunlara temessül ederseniz, kurtulursunuz.'  Gibi hadisler vardır.Alevilik bir yoldur” şeklinde ifadelerde bulundu.

“ALEVİLK’TE DEDELİK”

Cem de insanların buluştuğunu ifade eden Dayanç, “Cem yaparız belirli aralıklar ile burada insanlarımız bir araya gelir ve birlik ve beraberliği sembollerken arınırlar. Biz ceme herkesi almayız mesla. Ceme gelecek olanların kul hakkına girmemiş olamamaları gerekir. Birinin kalbini kırmamış olmamaları gerekir. Cemde hak ve niyazda buluşmak önemlidir. ” şeklinde konuştu. Alevilk’te ki dedeliği anlatan Dayanç, “İmamların soyundan gelen veya Hz. Hüseyin’e yakın olanların dede olurlar. Bu dedeler cem yürütür bunlar asılında kanaat önderleridir. O toplumu yönlendiren o toplum içinde sözü dinlenen kişilerdir kanaat önderlerimizdir” dedi.

“DÖRT KAPI KIRK MAKAM”

Dört Kapı Kırk Makamın Alevilikteki anlamının yaşam şekli olduğunu söylen Dayanç, “Aleviliğin temel öğesidir.Genel anlamda kuralların bütünüdür.Allaha giden yolda geçirilmesi gereken aşamaların bütünüdür.Yani Şeriat Kapısının makamları,Tarikât Kapısının makamları,Marifet Kapısının makamları,Hakikât Kapısının makamları olarak geçer ve bu bizim yaşam şeklimizdir.Kırk makamda edep ten başlayıp hayatın içinde var olan neredeyse yaşamı var eden her şeyi alır” şeklinde konuştu.Yaşam şekillerinin aslında kimseden farklı olmadığını kendi inançları doğrultusunda Kuran-ı Kerim önderliğinde gittiğinin altını çizdi.Aleviliğinin bir tassauf olduğunun belirtti ve Alevilikte tassauf aynıdır ifadelerini kullandı.

ZÜLFİKAR

Zülfikar neyin sembolü olduğunu söyleyen Dayanç, “Zülfikar, Hz. Muhammed tarafından Hz. Ali'ye armağan edilen ucu çatal kılıcın adıdır. Aleviliğe göre Zülfikar savaş öncesi gökten inmiştir. Hz. Muhammed'de bu gökten inen kutsal kılıcı Hz. Ali'ye hediye etmiştir. Zülfikar'ı sadece bir savaş aracı olarak görmemek gerekiyor. Zülfikar, gerçek adaletin, hakkaniyetin, doğruluğun, mertliğin sembolüdir. Olmadık baskılara maruz kalan Alevinin kimliğini sembolize ediyor Zülfikar. Elbette boynuna her Zülfikar kolyesi takan kişi Alevi değildir. Alevi ise dahi bazıları Zülfikar'ın taşıdığı misyondan, Zülfikar da sembolleşen adalet anlayışından habersizdir. Bütün bunlara rağmen Zülfikar günümüzde Alevi kimliğini simgesel, biçimsel de olsa dışa yansımasıdır” şeklinde konuştu.

“SEMAH DANS DEĞİL”

Semahın bir dans olmadığını belirten Dayanç, “Alevilerin temel ibadeti olan cemlerde ayrılmaz bir parçasıdır semah. Semah cemin belli bir aşamasında bağlama eşliğinde kadın ve erkek canların çalınan ezgiler eşliğinde birlikte yaptıkları dinsel törenlerdir. Semah dönülmeyi,cem ayininden ayırmak olası değildir. Semah dönmek,cem ayini içinde yapılan 12 hizmetten biridir.Cemler  sırasında törenin bazı bölümlerinde ve özellikle son bölümünde dedenin işareti ile kadın ve erkek canlar semaha kalkarlar. Semah dönen canlar duygunun,sevginin,aşkın doruk da olduğu bir duygulu an yaşarlar.Semah dönenler adeta kendinden geçercesine büyük bir aşkla,şevkle,huşu içinde ayrı bir dünyaya yolculuk edercesine izleyen canları da büyüleyecek tarzda su gibi akıp giderler.Alevilerin döndükleri Semahı onların ibadeti olan cemlerden ayrı düşünmek ve incelemek yanlıştır. Aleviliğin kutsal kitabı olan İmam Cafer Buyruğu ve halk arasında yaşayan mevcut inançta semah 12 hizmetten biri olarak yapılır. Yani Semah Alevilerin yaptıkları bir ibadetin parçasıdır “dedi.

“12 ORUCUN ARDINDAN AŞURE”

Aşurenin Aleviler de ne anlama geldiğini açıklayan Dayanç, “Hz Hüseyin’in Kerbela’daki acısının başta olmak üzere On İki İmamlar’ın acılarını anmak ve anlamak için matemdir.Bu tür acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan değerlerin göstergesidir.Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez,kurban kesilmez ve et yenmez.Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez.Kimsenin kalbi kırılmaz,sözle kimse incitilmez,dedikodu yapılamaz.Matem orucunun temelini bunlar alır.Kerbela katliamin da hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin’in kurtulması ve Ali’nin soyunun devam etmesi nedeniyle de allah’a şükretmektir.Bu nedenle Muharrem ayının matemi aşure ile son bulur.12 orucun ardından yapına aşure 12 değişik mağzemeden ve farklı kişiler tarafından getirilen bu mağzemeler birleştirerek yapılır.Yapılan aşure dağıtılır.Aşure aynı zamanda birlik ve beraberliği sembolize eder” şeklinde konuştu.

(Aysun Karabayır)