BUĞDAY ÜRETMEYE MECBURUZ 

Son yıllarda, özellikle sulu tarımda karlılık sebebiyle buğday ekim alanlarında azalma gözlemlendi. Ancak, buğday dünya genelinde temel bir besin maddesi olduğundan, dünya buğday üretimi ve fiyatları diğer ülkeler tarafından yakından takip ediliyor.

BUĞDAY EN STRATEJİK ÜRÜN

Ziraat Yüksek Mühendisi Celil Çalış, “Türkiye tarım ülkesi ve ekonomik kalkınmasının en önemli başlıklarından birisi tarımdır diye geldik hep. Tarım deyince akla ilk gelen buğday, beslenme deyince akla ilk gelen ekmek olagelmiştir, ülkemizde ve dünyada. Söylenegelen bir başka söz de buğday dünyanın en stratejik ürünüdür ve bu söz çok doğrudur” dedi.

GELİŞMELERE YÖN VERMELİYİZ

Çalış, “Rusya Ukrayna arasında devam eden savaş askeri, ekonomik ve sosyolojik anlamda uzmanlarca ve Devletimizin yetkili organlarınca yakından takip edilmekte, durum teşhisi ve alınabilecek tedbir için önlemler ortaya konulmaktadır. Durumu en hassas değerlendirmesi gereken Tarım Orman Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı diyebiliriz.  Hem Buğday, Ayçiçeği başta olmak üzere ithal ettiğimiz ürünler, hem de yaş sebze meyve başta olmak üzere ihraç ettiğimiz ürünler göz önüne alınarak tarımsal ticaretimizi fırsata çevirecek bir projeksiyonla gelişmelere yön vermeliyiz” diye konuştu.

KALİTELİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM

“Üreten Kuzey Yarımküre ile tüketen Güney Yarımküre arasında önemli bir ülke olan Türkiye; un, yem ve bulgur üretiminde de sayılı ülkelerden olup, dünyanın dört bir tarafına ihracat yapmaktadır” diyen Çalış, “Global rekabetin arttığı, karların düştüğü bu ortamda ihtiyaç duyulan hammaddenin, istenilen zamanda, kalitede ve fiyatta bulunması son derece hayati bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır.  ‘Kötü komşu insanı ev sahibi yapar’ diye güzel bir atasözümüz vardır. Bu olaylar bize göstermiştir ki, un, makarna, bulgur sanayisinin ihtiyaç duyduğu hammadde yurtiçinden karşılanmalıdır. Bunun reçetesi  ‘Kaliteli ve sürdürülebilir üretim’dir” ifadelerini kullandı.

İTHALAT MECBUR DURUMDA

Celil Çalış, “Rakamlara bakacak olursak; Türkiye un ticaretinde dünyada birinci, makarna ticaretinde ikinci konumdadır. Yıllık 5,5 milyon ton ekmeklik un, 1 milyon ton makarna ihracatı gerçekleştirmekteyiz. Türkiye temel besin maddesi olarak 20 milyon ton buğday ihtiyacı bulunmaktadır. 5,5 milyon ton un ihracatı kendi dinamiklerinde üretemediği buğdayı temin noktasına gidilmektedir. 1 milyon ton makarna ihracatı yapan ülkemizde makarnalık buğday üretimi verim ve fiyat bağlantılı yeterli olmadığından ithalat neredeyse mecbur durumda. Hasılı Ülkemiz yıllık ihtiyaç duyduğu 27 milyon ton buğdaya karşılık üretimimin 2023 yılında 21.8 milyon ton gerçekleşmiştir. Ülkemiz ihtiyaç duyulan üretimi yapmaya iklim ve üretici şartlarına baktığımızda muktedirdir. Ancak karlılık ve dünya ile rekabet edecek fiyat politikası yüzünden buğday üreticisi başka ürünlere kaymış durumdaydı. 2022 ve 2023 yıllarında TMO’nun üretici lehine öncelik kullanması ve piyasayı regüle etmesiyle 2023 yılından sonra 2024 üretim sezonunda da buğday ekiliş alanlarında bir önceki yıla göre % 15 lik ekim alanı arttığı tahmin edilmektedir” dedi.

ÜRETİCİLERİ YÖNLENDİRMEK MÜMKÜN

Tarımda plansız üretim sorunu olduğuna değinen Ziraat Yüksek Mühendisi Celil Çalış, konuşmasında şu ifadelere yer verdi, “Kendi haline bırakılmış üreticileri doğru, etkin ve zamanında bir üretim-destek-pazarlama politikasıyla yönlendirmek mümkün. 14 Eylül 2023 tarihinde Tarımsal Üretim Planlaması Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete ’de yayımlandı. Kanunda ilk defa üretim planlaması ya da planlı üretimin yasal zemini oluşturulmuş, hangi araçlara başvurulacağı ve hedefleri belirtilmiştir. Uygulamaya geçilebilirse Kanun değişikliği ile planlı üretim açısından çığır açacak bir sürece de geçilmiş olacaktır.”