© Konya Postası 2021

Mesleğin son temsilcileri

Tarihçesi milattan önce 3000’li yıllara dayanan kalaycılık belli zamanlarda birçok insanın en önemli gelir kaynağı olmuştur. Geçmiş zamanlarda seyyar olarak yapılan kalaycılık mesleği artık yok olmak üzere. Mutfak eşyaların da, iş yerlerin de kullanılan balkırın artık kullanılmaması ile kalaycılık mesleği son demlerini yaşıyor. Kayacının kullandığı körük, pamuk, kalay, naşadır, maşa ve diğer çeşitli araç gereçlerle zorlu bir yaşamdır. Konya’da son üç kalaycıdan biri olan Kamil Güneş ile konuştuk.

 “YILLAR ÖNCE İŞLERİMİZ ÇOK İYİYDİ ”

Bakır yerine farklı eşyaların kullanılması nedeniyle mesleklerini icra ettiremediklerini belirten Kamil Güneş,“Mesleğe 16 yaşında başladım. Yılardan beri bu işi yapıyorum. Küçük yaşta komşumuzun yanına çırak olarak verildim. Benim çırak olduğum zamanlarda işler çok iyi gidiyordu çünkü o yıllar da bakır kullanımı çok fazlaydı. Ancak şimdi mutfak eşyaların da çelik, alüminyum, emaye ve teflon kullanımının artması ile bakırın kullanılmaması mesleğin tükenme noktasına gelmesine neden oluyor ”dedi.

“ BİZ EMEĞİMİZİN KARŞILIĞINI İSTERİZ ”

Kalayın nasıl yapıldığını anlatan Kamil Güneş,“Müşterimiz bize gelir önce hararetli bir pazarlık aşaması vardır. Biz emeğimizin karşılığını isteriz. Müşteride biraz daha az fiyata yaptırmaya çalışır. Bakırı işlemiş bakırcılardan sonra kullanılan bakır üzerinde oluşan ve insanların zehirlenmesine neden olacak oksitlenmeler olur. Bunların önlenmesi için kalay yapılması gerekmektedir. Kalaya önce bakırın tavlanmasıyla başlar. Tavlanmada kalaylanacak kabı önce kömür üzerinde çeviririz sonra yağ ile ateş üzerin de tavlama denen işlemi gerçekleştiririz. Bakır kapların üzerinde ne kadar bere ve çürümeler azsa bakıra uygulanan kalay da daha güzel olur ”dedi.

 “BAKIR KAPTA PİŞEN YEMEK LEZZETLİ OLUR ”

Bakır tabaklardaki lezzetin hiçbir tabakta olmadığını söyleyen Kamil Güneş,“Bakır eskiden kullanılırdı. Şimdiki insanlara göre eski insanlar daha sağlıklıydı. Bunun sebebi hem çok çalışmaları hem de sağlıklı beslenmeleriydi. Bakır kapta pişen yenilen yemeğin tadı lezzeti daha farklıdır. Tabi bakırın belli dönemlerde kalaylanmasıyla bakır üzerinde ki insanları zehirleyecek olan oksitlemeler alındıktan sonra daha iyi bir beslenme olurdu. Sağlıklı ve bir o kadar da güzel olur yemeğin tadı ” şeklinde konuştu.

 “KALAYCI OLARAK YOK DENECEK KADAR AZIZ ”

Konya’da üç kalaycı olduğunu söyleyen Kamil Güneş,“Nüfusu yaklaşık olarak bir milyon olan Konya’da bile üç kalaycıyız. Yani anlatmak istediğim meslek olarak yok denecek kadar azız. Bakır eşyalarda az tabi, getiren müşterilerimiz genellikle köyden getiriyorlar, bulgur kazanları, evde kullandıkları bakır kapları, süs için kullanacakları eşyaları onlarda ancak günü kurtarmaya yetiyor. Ancak eskiden böylemiydi işlerimiz her evde mutlaka bakır bulunurdu ve o bakırları kalaylardık. Şimdiler de ise kullanılan malzemeler nedeniyle kalaycılık yapamıyoruz ”dedi.

 “MESLEK YOK OLMAYA MAHKÛM OLDU”

Kalaycılık yakın zamana kadar seyyar olarak da icra edilen bir meslek olduğunu söyleyen Kamil Güneş,“Kalay yapmak için eskiden sokak aralarında gezilirdi, o zamanlar da insanlar daha çok bakır kullanırlardı. Şimdiki gibi apartmanlar yoktu. Müstakil evler vardı. İnsanlar genellikle bakır eşyalar kullanırlardı. Bakır kullanımı ne zaman azalmaya başladıysa bizim meslekte o zaman yok olmaya başladı. Ne zaman makineleşmeye geçildi, bakıra verilen değer azaldıysa o zaman bizim meslek yok olmaya mahkûm oldu ”dedi.

“YETİŞTİRECEK ÇIRAK BULAMIYORUZ ”

Meslekte yetiştirmek için elemen bulamadıklarını belirten Kamil Güneş,“Kalaycılık mesleği artık öldü. Yetiştirecek insan bulamıyoruz. Gerçi insanlarda haklı çünkü yetiştirecek elemanlarımız da aç kalacak. Ekonomik olarak artık çökmek üzereyiz. Umutsuz olmak istemiyoruz ama gidişat çok iyi değil çünkü artık bakır ustaları da çalışmıyor. Üretilmeyince tabi tüketilmiyor. Böyle olunca hayat bizim için biraz daha zorlaşıyor. İşte bu yüzden yeni insanlar bir yandan mesleğin devamı için yetiştirmek istiyorum, diğer yandan da ekonomik sorunlar nedeniyle istemiyorum” şeklinde konuştu. (Haber: Aysun KARABAYIR)

(Fotoğraf: Mustafa ŞENOL)

 

İlginizi Çekebilir

TÜM HABERLER