Özel Güvenlik’te teşvik bekliyor

Konya

ÖZEL GÜVENLİKLE 1986’DA TANIŞTIK

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin (TOBB) 2014 yılı Türkiye Özel Güvenlik Hizmetleri Meclisi Sektör Raporu'nda, Türkiye'nin bin 500 güvenlik şirketi ve yaklaşık 250 bin çalışanı ile istihdam açısından Avrupa'da ikinci sırada yer aldığı ancak Avrupa ile karşılaştırıldığında sektörün yıllık cirosunun düşük kaldığı belirtilmişti. Özel Sinyal Güvenlik Eğitim Merkezi sorumlu Müdür Şeref Düzer, Avrupa’nın ve Amerika’nın ikinci dünya savaşından sonra müteşebbislerin özel güvenlik hizmeti almaya başladığını fakat Türkiye’nin ise ilk özel güvenlikle 1986 yılında özel güvenlik ile tanıştığını söyledi. O yıllarda özel güvenliğin gündeme gelmesini şu şekilde anlatan Düzer, “1986-87 yıllarında büyük barajların güvenliğini sağlamak için farklı yollar arandı. Çünkü barajlar ne polisin sorumluluğu, nede jandarmanın sorumluluğunda değildi ve o zaman ‘Özel bir güvenlik kuralım’ fikri oradan geldi” diye konuştu.

TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİ ÇOK

Şu anda Türkiye’nin özel güvenlik istihdamında Avrupa’da ikinci olmasının nedenini ise şu şekilde açıklayan Şeref Düzer, “Türkiye’de çok ciddi bir nüfus yoğunluğu ve hem de sınır olarak bayağı geniş bir alana hitap ediyor. Şu anda evet Avrupa’da ikinci sıradayız fakat bu bile yetersiz. Türkiye’de çok daha büyük bir potansiyel var” dedi. İl bazında düşünüldüğünde Konya’nın potansiyelinin bir çok ile göre çok daha fazla olduğunu ve beklentiyi şu anda karşılayamadığını da belirten Şeref Düzer, bir çok firmanın özellikle erkek güvenlik elemanı talep ettiğini fakat bu talebi yeterli güvenlik özel elemanı olmadığı için karşılayamadıklarını dile getirdi.

ÖZEL GÜVENLİK TALEBİ DAHA ÇOK

Konya’da bulunan özel güvenlik sayısından çok daha fazla talebin olduğunu ve istihdamın çok daha fazla gerçekleştirilebileceğini dile getiren Özel Sinyal Güvenlik Eğitim Merkezi Müdürü Düzer, “Örnek vermek gerekirse, Konya’da site güvenliği talebinde çok ciddi yoğunluk var. Site güvenliğinde bu kadar yoğun olan başka bir şehir yok. Sonra organize sanayiler var, Orta okul ve lise dengi okullarımızda öğrencilerimizi, uyuşturucu, sokak satıcıları gibi tehlikelere karşı korumak amacıyla okullarda bile özel güvenlik bir zorunluluk haline geldi. Ama bunu devlet karşılamıyor okul aile birlikleri kendileri finanse ediyorlar” şeklinde konuştu.  Şirketlerin kendisinden sürekli yeni personel talep ettiğini söyleyen Düzer, “Özel güvenlik istihdamında Avrupa’da ikinciyiz ama şu anda kurum veya şirketler benden özel güvenlik talep ediyorlar ve bulamıyorlar. Özellikle firmaların bay özel güvenlik taleplerine yetişemiyoruz. Buda ihtiyacın doymadığını ve potansiyelin çok olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.  

ÖZEL GÜVENLİKTE REKABET SORUNU VAR

Özel güvenlik personelinin sorunları hakkında da bilgiler veren Şeref Düzer, bu sorunların başında her sektörde olduğu gibi ücret olduğunu söyledi. Özel güvenlik firmaları arasındaki rekabet yüzünden çalışanların ücretler konusunda sorunlar yaşadığına ve hak ettikleri ücretleri alamadıklarına da değinen Düzer, “Bunların aşılması için ne yapılması gerekiyor? Bu sorunların aşılması ikin yönlü olur. Bir özel güvenlik şirketleri birde hizmeti alacak kurum ve kuruluşlar çok daha duyarlı olmalılar. Mesela ben özel güvenlik eğitim kurumuyum. Benim gördüğüm kadarıyla rekabetle ‘en aşağıdan ihaleyi alayım özel güvenliği en ucuz çalıştırayım’ zihniyeti var. Buda çok yanlış bir tutum. Mesela site güvenliğinden bahsetmiştik Konya için. Bizi ararlar biz ne yapacağız diye soruyorlar. Adam 10-15 tane özel güvenlik istihdam edecek. Bunu aylık faturaya çarpıyor ve örneğin 10 milyar aylık gideri olduğunu hesaplıyor. Firmalara diyor ki ‘ben güvenlik hizmet alacağım” ve en düşük maliyeti hizmeti verenden de hizmeti alıyor. İşte tamda burada ‘Ucuz etin yahnisi yenmez’ atasözü devreye giriyor. Ya sigortasından ya kılık kıyafetinden ya da mesaisinden gibi özel güvenlik elemanını zorladığın anda güvenlik personeli sorun yaşıyor” dedi.

‘KALİTE YÜKSEK OLMALI’

Bir çok firmanın kendisinden güvenlik elemanı talep ettiğini söyleyen Sinyal Güvenlik Eğitim Merkezi Müdürü Düzer, “Bu tür firmalar benden özel güvenlik talep ettiği zaman ben olumsuz cevap veriyorum. ‘Bende özel güvenlik yok’ diyorum. Çünkü buradan mezun olan insanlara iş bulma konusunda ben yardımcı oluyorum. Ama ben kendi kursiyerimi mağdur olabileceği bir şirkete göndermek bende vicdani sorumluluk oluşturur. Örnek veriyorum çalışan kişide ‘900 milyon maaş alacam, yol paramı ben karşılayacağım, öğle yemeğimi kendim karşılayacağım. Bunun yerinde evde otursam çok daha karlı olurum’ diyor. Yoksa yüksek bir maaş alsalar hem hizmet veren yüksek bir hizmet verecek hem de hizmet alan dört dörtlük hizmet alacak. Bu tamamen menfaat ilişkisine dayalı. Güvenlikte Avrupa’da ikinci sırada olmamızı ben yinede yetersiz buluyorum. Hala birinci olması konusunda ısrarlıyım. Ama kalitenin de yüksek olmasını istiyorum. Şimdi bir Avrupa ülkesinde bir özel güvenliğin 2 bin avronun üzerinde maaş aldığı bir standardı düşünün. Türkiye ise 650-700 avroya hizmet veren bir güvenlik aradaki uçurumu düşünün” diye konuştu.

İSTİHDAM YÜKSEK KALİTE DÜŞÜK

Bu sorunu aşmada ise devlet kanadıyla yapılabilecek bir şeyin olmadığını vurgulayan Şeref Düzer, sorunun sadece piyasa koşullarının değişmesiyle düzeleceğini, devletin en fazla yol gösterici rol üstlenebileceğini vurguladı. Konya’da özellikle istihdam sayının yüksek olduğunu fakat kalitenin bu orana bakıldığında daha düşük olduğunu da dile getiren Düzer, “Bunu tekrar söylemek istiyorum. Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak bir özel güvenlik potansiyeli yok. Bunun en az iki katı olması lazım. Şu anda 250 binin üzerinde özel güvenlik istihdam ediliyor. Nerdeyse polis sayısına yaklaştı” ı geçti ama yetersizlikten adamlar işi kabul etmiyor” şeklinde konuştu.

‘KONYA’DA YABANCI FİRNMALAR ÇALIŞIYOR’

Konya’daki bulunan özel güvenlik firmalarının mazideki bu tür sorunlarının yüzünden Konya’da ki Özel Güvenlik ihalelerini başka illerden gelen Güvenlik Firmalarının almalarına sebep olduğunun altını çizen Şeref Düzer, “Örnek veriyorum benim firmamdan sertifika almış bir arkadaşım işin içerisinde biraz deneyim kazanıp piyasaya alıştıktan sonra ‘İstanbul firması yok mu?’ diyor. Çünkü İstanbul’un güvenlik şirketleri Avrupa standartlarına çok daha yakın. Veya buradaki güvenlik şirketi temsilcileri arkadaşlarımla zaman zaman sohbet ederiz, ‘Urfa veya Malatyalı gibi birçok ilden gelen şirketi içimize soktuk’ diye serzenişte bulunuyor. Kim soktu? biz kendimiz soktuk. Tamam serbest rekabet, ihale koşulları ile bunlar gerçekleşiyor ama ‘sende biraz gerçekçi ol’ yani… O adam oradan gelip burada kar ediyorsa sende burada kar edemiyorsan, elbette ki başka şehirlerden firmalar gelip burada sizin işinizi elinizden alır” dedi.

‘ÖZEL KORUMA BİR AN ÖNCE FAALİYETE GEÇMELİ’

Son ayların merakla beklenen ‘Özel Koruma’ haberleri ve açımlamalarına da değinen Şeref Sezer, “Özel koruma ile ilgilide sadece üniformalı silahlı olup tayinlere tabi tutulacak yetki ve sorumlulukları artırılacak. Bunun mazisi nerden geliyor. Stadyum güvenliği özel güvenliğe girer polisin görevi değildir. Ama Türkiye’de stadyum güvenliğinin yüzde 99’unu polis yapar yüzde 0,5’ini Jandarma diğerlerini de artık özel güvenlik yapar. Aslında kanun uygulansa özel güvenlik görevlilerine çok büyük istihdamdır stadyumlardaki görevler. Her türlü spor müsabakalarının, mitinglerin, konserlerinde güvenlikleri tamamen özel güvenlik tarafından gerçekleştirilmeli” şeklinde konuştu.

‘FİRMALARDA YETERSİZ KALIYOR’

Özel güvenlik şirketlerinin bu potansiyele sahip olup olmadıklarının da tartışılır bir noktada olduğunun altını çizen Düzer, “Madalyonun diğer tarafından baktığımızda ise durum yine çok farklı değil. Örnek vermek gerekirse Konya’ya 42 bin kişilik çok güzel bir stadyum yapıldı. Konya’da bu sahanın polis olmasa güvenliğini korumasını asayişini sağlayacak bir özel güvenlik firması var mı? Yok, Türkiye’de var mı? Yok” dedi.

‘POLİS KORUMASI HERKESİN İŞİNE GELİYOR’

Maç, spor, konser, miting gibi organizasyonlarda güvenliğin özel güvenlikler tarafından sağlanması gerektiğini vurgulayan Sinyal Güvenlik Eğitim Merkezi Müdürü Şeref Düzer, “Hani özel güvenlikte bu yetki veya bu sorumluluk. İşte biz hep işin kolayına kaçmışız, polise giderek. Polisi çağırıyorsun ücretsiz olarak geliyor. Bu kulüplerin işine de geliyor, devletin işine de geliyor. Kendi yaşadığım bir olayı örnek vermek istiyorum. Benim Konya’daki 18. yılım. Burada baş komiserlik, emniyet amirliği yaptım. Büyük bir kulüp Konya’ya maç yapmaya gelmişti. Bizde bu maçın güvenliğini 2400 polis memuruyla sağlamıştık. 2400 kişi paralı olsa kulüp ya da il spor kurulu bu kadar güvenlik talep eder mi? Tabiki etmez. Şimdi özel güvenlik talep ediyor 50 kişi. Niye? çünkü paralı. Bu 50 kişi ile de huzuru ve asayişi sağlayabilecek misin? Doğal olarak da polis devreye giriyor. Polisin stadyuma güvenlik önlemi almak için değil, gözlemci olarak gelmesi lazım. Ama ihale hala polisin sırtında. Yani devletinde sorumluluğu var burada. Zorlamadı. Bundan 5 sene önce bi zorlamıştı Beşiktaş’ın bir hazırlık maçı idi yanlış hatırlamıyorsam. Özel güvenlik görevlileri Sakaryasporlu bir futbolcuyu darp ettiler. Ondan sonra kulüpler bir bastırdı ‘Özel güvenlik yapamıyor’ diye. Ondan sonrada hükümet kaldırıverdi. ‘5 sene daha’ dedi, 5 seneyi de geçti hala polisin sırtında” diye konuştu.

ÖZEL GÜVENLİK POLİSİN ‘B’ VERSİYONU

Özel koruma ile ilgili bu projenin hayata geçmesi ile ilgili olarak devletin gereken her şeyi bir an önce yapması gerektiğini ifade eden Şeref Düzer, “Bu proje istenirse geçilir. Gerçekleşirse insanlar özel güvenliği geçici meslek olarak görmez dört dörtlük işine sarılır ve ‘ben bundan emekli olacağım’ der.  Özel güvenlik polisin ‘B’ versiyonu olduğu zaman hem hayatından hem de işinden memnun olur, işini de ciddi yapar ve ağırlığı da olur. Yani özel güvenlik sektörünün ayağı kalkması devletin gücü ve yardımıyla olur. Özel şirketlerin de bu işe ciddi önem vermesiyle olur. Başka bir alternatifi olamaz yani. Özel güvenlik istihdam edenleri teşvik edebilir. Tarıma ya da hayvancılığa nasıl teşvik veriyorsa Özel güvenliğe de böyle bir teşvik verebilir devlet” diye konuştu. (Hasan Hüseyin KARA)