Tohumda ihracatçı pozisyonunu sürdürüyor

Ekonomi

Tarım ve Orman Bakanlığından edindiği bilgiye göre, Türkiye'de planlı ve sistemli tohumculuk faaliyetleri 1925-1930'lu yıllarda araştırma enstitüleri ve tohum ıslah istasyonlarının kurulmasıyla başladı.

Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu Kanunu'nun 1963'te yürürlüğe girmesiyle ülke tohumculuğunda yeni bir döneme geçildi. Sonraki süreçte çıkarılan Tohumculuk Kanunu, tamamlanan alt mevzuatlar ve özel sektör yapılanmasının sağlanmasıyla, yurt içi sertifikalı tohum üretimi ivme kazandı.

Sertifikalı tohum kullanımı 2005'ten ve sertifikalı tohum üretimi de 2008'den itibaren Bakanlık tarafından desteklenmeye başlandı.

Ülkede sertifikalı tohum üretimi 2002'den itibaren genel artış seyrini sürdürdü. Bu üretim 2002'de 145 bin 227 ton iken 2012'de 646 bin 905 tona yükseldi.

Sertifikalı tohum üretimi, 2017'den itibaren her yıl 1 milyon tonun üzerinde gerçekleşti. Bu miktar geçen yıl da 1 milyon 300 bin ton olarak kayıtlara geçti.

Tohum ihracatı artıyor

Türkiye'nin sertifikalı tohum üretimindeki artış, dış ticaret verilerine de yansıdı. Türkiye, yıllar içinde sertifikalı tohumdaki dış ticaret dengesini sağlamayı başarırken, bu alanda kendi kendine yeten ülke konumuna geldi.

Türkiye'nin sertifikalı tohum ihracatı, 2016 yılından itibaren her yıl ithalatın üzerinde seyretti.

Sertifikalı tohum ihracatı, 2002'de miktar bazında 8 bin 112 ton olurken, 2012'de 37 bin 439 tona, 2022'de 86 bin 412 tona çıktı. Sertifikalı tohum ithalatı ise 2002'de 19 bin 227 ton, 2012'de 33 bin 160 ton, 2022'de de 37 bin 729 ton oldu.

Söz konusu ihracat geçen yıl 89 bin 378 ton olarak kayıtlara geçti. Bu dönemde ithalat ise ihracatın altında kalarak 51 bin 384 ton olarak belirlendi.

Türkiye'nin tohum ihracatı değer bazında da son 2 yıldır ithalatın üzerine çıktı.

İhracat, 2002'de 17 milyon 320 bin dolar iken 2012'de 120 milyon 796 bin dolara yükseldi. İhracat, 2022'de 232 milyon 663 bin dolar, geçen yıl ise 326 milyon 758 bin dolar olarak hesaplandı.

İthalat ise 2002'de 55 milyon 292 bin dolar, 2012'de 197 milyon 649 bin dolar oldu. İthalat tutarı, 2022'de 169 milyon 614 bin dolar, geçen yıl ise 249 milyon 563 bin dolar olarak kayıtlara geçti.

Türkiye'nin 2002-2023 yıllarındaki sertifikalı tohum üretim ve dış ticaret verileri şöyle:

 

İhracat (ton)

İthalat (ton)

İhracat (dolar)(bin)

İthalat (dolar)(bin)

Üretim(ton)

2002

8.112

19.227

17.320

55.292

145.227

2003

16.095

16.341

21.451

71.249

184.247

2004

15.658

19.838

35.147

79.238

349.332

2005

13.814

23.876

26.981

89.597

332.190

2006

23.941

32.654

47.093

105.608

370.748

2007

21.335

34.374

49.886

130.581

325.013

2008

26.245

43.578

71.101

170.798

290.148

2009

21.816

30.243

70.766

158.366

385.061

2010

29.586

40.610

94.789

176.792

497.964

2011

30.554

36.754

108.948

178.121

637.330

2012

37.439

33.160

120.796

197.649

646.905

2013

33.320

36.056

126.073

194.286

743.193

2014

42.135

33.185

148.375

188.431

775.909

2015

26.708

56.539

102.717

202.181

896.298

2016

58.222

49.491

153.449

202.127

957.925

2017

44.078

39.288

137.077

189.002

1.049.366

2018

102.786

40.170

151.691

178.853

1.059.316

2019

74.703

37.204

155.427

177.333

1.143.466

2020

72.308

45.819

162.033

199.462

1.242.328

2021

86.768

56.355

214.883

227.856

1.324.222

2022

86.412

37.729

232.663

169.614

1.361.336

2023

89.378

51.384

326.758

249.563

1.300.020