TürkAkım teknik kısıtları kaldırmada güzel fırsatlar yarattı

Ekonomi

İSTANBUL (AA) Esgaz & İzmir Gaz Yönetim Kurulu Üyesi Arif Aktürk, Anadolu Ajansının ev sahipliğinde ve Rus haber ajansı TASS iş birliğiyle düzenlenen TürkRus Enerji Uzmanları Toplantısının TürkAkımın Türkiye Enerji Çeşitlendirmesindeki Rolü başlıklı oturumunda yaptığı konuşmada, Türkiyenin gaz kaynak çeşitliliğini sağladığını ancak enerji ticaret merkezi olması için hukuki ve ticari engeller bulunduğunu ifade etti.

Türkiyede yıllardır gaz fiyatlarının sübvanse edildiğine dikkati çeken Aktürk, bir çalışmaya göre 2014ten bu yana 12 milyar dolarlık bütçenin sübvansiyona harcandığını söyledi.

Aktürk, Avusturyanın Baumgarten doğal gaz merkezinde bin metreküplük gaz fiyatının yarın için 123,6 dolar olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:

Enerji Piyasaları İşletme AŞnin de bir uygulaması var. Oradan da baktım ve bugünkü dolar kuru üzerinden hesapladığımızda, bin metreküp gazın fiyatı 253 dolar civarında. Yarı yarıya fark var. Bu farkın kapanması için bundan sonra ivedilikle yasal altyapıyı değiştirmemiz gerekiyor. Bu şekilde devam edersek, önümüzdeki yıllarda da yüksek gaz fiyatlarıyla devam edeceğimizi düşünüyorum. TürkAkım teknik kısıtları kaldırmak açısından güzel fırsatlar yarattı. Bundan sonra hukuki ve ticari kısıtların ortadan kaldırılması gerekiyor.

TürkAkımın birinci ve ikinci hatlarından akışı sağlanacak gaz için herhangi bir uzun vadeli sözleşme bulunmadığını dile getiren Aktürk, Bu durum, Gazpromun Türkiye pazarına ticari olarak güvendiğine işaret ediyor. Herhangi bir ticari anlaşma yapmadan bu yatırımı yapmış oluyor. Bu, Türkiye açısından da avantajlar barındırıyor. 2021de sona eren kontratlar var. Bundan sonrası için çalışan, engelsiz likit bir piyasa tesis edebilirsek, hem Türkiye için hem de tedarikçimiz Gazprom için avantaj sayılır. değerlendirmesinde bulundu.

Aktürk, Avrupa başta olmak üzere dünyada artık alıcıların belirlediği bir piyasa bulunduğunu belirterek, Türkiyenin önünde kısa bir süre var. Bu süreyi çok iyi değerlendirebilir ve yeni bir başarı hikayesi yazabilirse gaz da bunun lokomotifi olabilir. dedi.

Uluslararası projelere gereğinden fazla anlam yüklüyoruz

Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü Başkanı Volkan Özdemir ise Rusyanın ilk defa Türkiye üzerinden Balkanlara doğal gaz göndermesi açısından TürkAkımın önemli bir proje olduğunu dile getirdi.

TürkAkımın Türkiyeyi transit boru hatlarından kurtaracağını ve projenin Avrupaya gidecek ikinci ayağının TürkiyeRusya ilişkilerinde önemli bir kazanç olduğunu aktaran Özdemir, şunları kaydetti:

Biz bu projelere gereğinden fazla anlam yüklüyoruz. Ticaret merkezi olmak uygun koşullar sağlanarak gerçekleştirilir, uluslararası projeler ondan sonrasında sürece eklenebilir. Türkiyenin ticaret merkezi olması durumunda, Türk lirası üzerinden fiyatlandırma için önemli potansiyel ve fırsatlar var. Potansiyelimiz yüksek ama gerçekleşme yok.

Özdemir, Türkiyenin özellikle petrol fiyatlarının çok düşük olduğu dönemlerde bile 4142 milyar dolar enerji ithalatı gerçekleştirdiğini belirterek, şöyle devam etti:

Rusya ile iş birliğimiz var ama fiyatları düşüremiyoruz. Bu bizim eksikliğimiz. Türkiye piyasa koşullarını gözeterek bu konuyu ele almalı ve bir karar vermesi gerekiyor. Kamu özel sektör ortaklığıyla bir formülasyonun gerçekleştirilmesi, 2020li yılların başında dönüşüm yaşamamız için bir fırsat sunuyor. Bu kapsamda, Türkiyenin TürkAkım gibi bir projeyle Balkan piyasalarına çıkması önemli bir kazanım fakat iyileştirilmesi gereken başka unsurlar var.

Özdemir, öte yandan, uluslararası gaz piyasalarında Türkiyeyi bypass ederek Kıbrıs ve Cezayir rezervlerinin Yunanistan üzerinden Avrupaya gönderilmesi gibi hayal ürünü projelere 20 milyar dolar yatıracak şirketler bulunmadığını aktardı.

Kıbrıs açıklarında henüz kanıtlanmış bir gaz rezervi bulunmadığına da işaret eden Özdemir, Mısır açıklarındaki rezervlerde uluslararası şirketlerin aktif bir şekilde çalıştığını ve burada yapılacak üretimin ancak sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ile uluslararası piyasalara gönderilebileceğini anlattı.

Özdemir, bundan sonraki süreçte Türkiyenin doğal gaz aramalarına ağırlık vermesi gerektiğini vurgulayarak, Türkiye, aramalara odaklanıp 2020nin ikinci yarısını hedefleyerek, gaz keşiflerinden sonra üretime geçmeye çalışmalı. Türkiyenin uluslararası projelerden anlaması gereken üretim odaklı projeler olmalı. Maliyeti ne olursa olsun üretime odaklanmak durumundayız. ifadelerini kullandı.

Avrupa ile gazda da entegre olmalıyız

Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan da Türkiyenin, geleceği iyi gördüğünü, LNG konusundaki hamleleriyle ciddi bir altyapı hazırladığını ve bugün 34 milyar metreküplük LNG kapasitesine sahip olduğunu dile getirdi.

Türkiyenin bu kapasiteyle Avrupada LNG ithalatında ikinci, dünyada da sekizinci sırada yer aldığını belirten Arslan, şunları kaydetti:

Silivri ve Tuz Gölünde gaz depolama imkanları da hızla gelişti. Bu konuda yüzde 10un üzerine çıktık. Yakın zamanda yüzde 20lere yani 10 milyar metreküp gaz depolama kapasitesine erişeceğiz. Bu imkanlarla geçiş ülkesi konumundan ticaret merkezi konumuna gelmemiz gerekiyor. Bu merkezde oluşacak fiyatların da Türkiyedeki tüketicilere önümüzdeki süreçte çok olumlu imkanlar yaratacağını düşünüyorum.

Arslan, TürkAkım ile enerji tüketimi yoğun olan Marmara Bölgesinin, daha düzenli ve kesintisiz bir gaz kaynağına kavuşmuş olacağını söyledi.

Projede ikinci hattın ötesinde üçüncü ve dördüncü hatların inşa edilmesinin Avrupa ve bu bölgedeki tüm ülkelerin arz güvenliği açısından çok önemli olduğuna işaret eden Arslan, Bu, enerjideki rekabetin gelişmesi açısından da çok önemli. Avrupayla elektrikte bütünleştik, bunu yapmışken gazda çalışamayacaksak çok bir anlamı olmayacak. Bu kapsamda, TürkAkımla önümüzdeki süreçte yeni bir açılım gerektiği ortaya çıkıyor. Bu açılım sağlanmazsa Türkiyede gazın yaygınlaşması önümüzdeki süreç için duracak gibi görünüyor. değerlendirmesinde bulundu.