Vatandaş yine borçlu çıktı

ŞİRKETLERİN İFLAS ETMEME GEREKÇESİ

Yakın zamanda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından TBMM’ye sunulan Elektrik Piyasası Kanunu'na göre, dava açanlara ödenen kayıp-kaçak bedeli faturalandırılarak tüketiciden geri alınacak. Elektrik Piyasası Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören 15 maddelik tasarı geçtiğimiz gün bakanlık tarafından Meclise sunuldu. Tasarıda, elektrikte kayıp Kaçak bedellerine yönelik açılacak davaların önüne geçmek için ilginç bir hüküm de yer aldı. Hükümet tarafından Meclise sunulan tasarı elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedellerine itiraza yönelik dava açılmasının önüne geçiyor. Ancak, tasarı ile Elektrik Piyasası Kanunu’na ilginç bir geçici madde ekleniyor. Buna göre, elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedellerine itiraz edip dava açarak bu paraları geri alan tüketicilere ödenen tüm bedellerin yeniden müşteriden tahsilinin önü açılıyor. TBMM’ye sunulan tasarının gerekçesinde  ‘Bu şartlar altında 5.85 milyar liralık kayıp kaçağa konu enerji maliyetinin dağıtım şirketlerine yüklenmesinin şirketlerin tamamının faaliyetlerinin sürdürülemez hale gelmesi ve pek çoğunun iflas etmesi anlamına geleceği açıktır’ ifadeleri yer aldı. Aynı maddenin gerekçesinde, 2006-2014 arasında sayaç okuma bedeli, perakende satış hizmet bedeli, iletim bedeli ve dağıtım bedeli dışında sadece kayıp kaçak kapsamında 33 milyar liralık tahsilat yapıldığı belirtilerek, bu rakamın iadesinin fiili olarak mümkün olmadığı bilgisi yer aldı.

“ANAYASANIN EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRI”

Hükümetin elektrik tüketimindeki kayıp-kaçak bedeli ile ilgili hazırladığı yasa tasarısı ile ilgili olarak Av. Muhammet Selman Harmankaya, sunulan tasarının anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu kaydetti. Harmankaya, "Anayasamızın 2. maddesinde belirtilen Türkiye Devletinin bir hukuk devleti olduğu ilkesi; anayasamızın 9. maddesinde belirtilen yargı yetkisi, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır ilkesi; anayasamızın 10 maddesinde belirtilen eşitlik ilkelerine aykırı bir tasarı meclise sunulmuştur’’ şeklinde konuştu. Tüketici vicdanını rahatsız eden kayıp-kaçak bedeli ile ilgili olarak tüketiciler tarafından çok sayıda yargısal başvuru yapıldığını ve bu başvuruların çoğunun tüketiciler lehine sonuçlandığını anımsatan Harmankaya, bugüne kadar yapılan kayıp kaçak bedeli tahsili için yapılan mahkeme başvuru sonuçları doğrultusunda kazanan tarafın elektrik aboneleri olduğunu kaydetti. Harmankaya, “Son olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından 2013/7-2454 Esas ve 2014/679 Karar ve 21.05.2014 tarihinde verilen karar ile; Elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından hırsızlanmak suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmamaktadır. Hem bu hal, parasını her halükarda tahsil eden davacı Kurum’un çağın teknik gelişmelerine ayak uydurmasına engel olur, yani davacı kendi teknik alt ve üst yapısını yenileme ihtiyacı duymayacağı gibi; elektriği hırsızlamak suretiyle kullanan kişilere karşı önlem alma ve takip etmek için gerekli girişimlerde de bulunmasını engeller. Oysa ki, elektrik kaybını önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi bulunan davacıya aittir. Bununla birlikte, tüketici olan vatandaşın faturalara yansıtılan kayıp-kaçak bedelinin hangi miktarda olduğunun apaçık denetlenebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi, yani şeffaflık hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır’’denilerek Yargıtayca tüketicinin başvurusu haklı bulunmuştur dedi.

“HAK ARAMA BİLİNCİ SON YILLARDA ARTIŞ GÖSTERDİ”

Yargıtay’ın aldığı karar sonrasında binlerce abonenin, kayıp-kaçak bedeli iadesi için elektrik dağıtım firmalarına, Tüketici Hakem Heyetlerine ve Tüketici Mahkemelerine başvurduklarına işaret eden Harmankaya, "Vatandaşların hak arama bilincinin de son yıllarda artış gösterdiğinden yapılan çok sayıda başvuru üzerine Hükümet yasal değişiklik yoluyla meseleyi vatandaş aleyhine neticelendirme derdindedir " ifadelerini kullandı.

“BEKLENEN OLMADI”

Harmankaya, yoğun başvurular üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın bu konuda sistemi ve tüketicileri rahatlatacak bir yasal düzenleme yapılacağı bilgisi verdiğini anımsattı. Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın, hükümet tarafından 28 Ocak tarihinde Meclis’e gönderildiğini belirten Harmankaya, "Tasarı incelendiğinde, Bakan Yıldız’ın söylediğinin aksine; kayıp-kaçak bedelini yasallaştıran, dahası bu bedel ile ilgili olarak yargılama yetkisini sınırlayan ve anayasamıza da aykırı düzenlemeler bulunduğu görülmektedir" dedi. (Mustafa ŞENOL)