20 yıldır aşıyı bekleyen 'kene' kabusu

Türkiye'de ilk kez 2002 yılında ölümlere neden olan KKKA hastalığı, 2003 Mayıs ayında kayıtlara geçti. Tokat'ta SSK hastanesinde hemÅŸire olarak çalışan Esra Demir (27) ile ardından 6 kiÅŸinin kaza zaman aralıklarıyla ölümü üzerine vakalardan alınan verilerin Fransa'daki Pasteur Enstitüsü'nün laboratuvarına gönderilmesiyle, hastalığın, 'Kırım Kongo Kanamalı AteÅŸi' olduÄŸu belirlendi. SaÄŸlık Bakanlığı, hastalığın adını, 30 Aralık 2003'te valiliklere duyurdu. Hastalığın kırsal kesimlerde, 'Hyalomma' türü kenelerden insanlara bulaÅŸtığı belirlendi. Genellikle Orta Anadolu ve Karadeniz illerinin bir kısmında görülen vakalar, her yıl ilkbaharda havaların ısınması ve kene popülasyonunun uyanmasıyla baÅŸlıyor.

Bu yıl da baharla birlikte hastanelerde vaka sayılarında artış görüldü. Aralarında SCÃœ'nün de bulunduÄŸu kurul tarafından aşı geliÅŸtirmek için baÅŸlatılan çalışmalarda ise geride kalan 20 yılda henüz istenen sonuca ulaşılamadı. 2023 yılı baÅŸlarında bitmesi beklenen çalışmalardan ÅŸu ana kadar sonuç çıkmadı.

'AÅžI ÇALIÅžMALARI ARZU ETTİĞİMÄ°Z DÃœZEYE GELMEDÄ°' 

SCÃœ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Mehmet Bakır, aşı çalışmalarını anlatarak, "Dünya SaÄŸlık Örgütü ve dünyanın birçok ülkelerinde koronavirüs aşısına kaynak ayrıldı ve hızlı bir ÅŸekilde aşı geliÅŸtirildi. Tabii ki burada da çalışmalar var. Åžu ana kadar yapılan çalışmalar arzu ettiÄŸimiz düzeye gelmedi ama ben aşı için umutluyum. Ancak biraz daha hızlandırmak gerekiyor. Bunun için de yatırım yapmak gerekiyor. Åžu anda Faz-1, Faz-2 dediÄŸimiz aÅŸamada çalışmalar var. Bizim ülkemizde bilindik çalışmalar yapan yerler var. Bizim üniversitemizde de yurt dışı baÄŸlantılı çalışmalar var. Umarım en kısa zamanda kaynak saÄŸlanır ve yeterli, uygun bir aşı uygulanabilir bir hale gelir" dedi.

'BAÄžIÅžIKLIK SÄ°STEMÄ° ZAYIF OLANLARI ETKÄ°LÄ°YOR' 

Hastalığın zayıf bağışıklığa sahip olanlarda ölümle sonuçlanabildiÄŸini belirten Prof. Dr. Bakır, keneyle temasta hastaneye erken baÅŸvurunun önemli olduÄŸunu vurgulayarak, "Kene eÄŸer erken tespit edilirse bunun uzaklaÅŸtırılması gerekiyor. Özellikle de kenelerin sevdikleri alanların dikkatli bir ÅŸekilde kontrol edilmesi, vücutta görülürse erken çıkarılması gerekiyor. Tabii bu çıkarılması iÅŸlemi sırasında da genellikle vatandaÅŸlar, 'Bir saÄŸlık kuruluÅŸuna mı gidelim, biz mi çıkartalım' ÅŸeklinde düşünebiliyorlar. Keneyi çıkarırken çıplak elle yapmamaları, keneyi patlatmadan tek hamlede çıkarmaları yeterli oluyor ama çıkartamayacaklarsa saÄŸlık kuruluÅŸlarına baÅŸvurabilirler. VatandaÅŸların bu iÅŸlemden sonra ellerini yıkamaları, kenenin tutunduÄŸu bölgeyi bir dezenfektanla silmeleri de gerekiyor. Bu vakalarda bağışıklık sistemi Ã¶nemli. Bağışıklık sistemi zayıf olanlar veya diÄŸer organ ve sistemlerle ilgili hastalıkları daha çok olumsuz etkileniyor" diye konuÅŸtu.

Prof. Dr. Bakır, vakalarda can kayıplarının genellikle zamanında baÅŸvuru yapılmamasıyla vücutta kanamaların baÅŸlaması ve bunun durdurulamamasından kaynaklandığını dile getirdi.