600 yıllık çarşı zamana direniyor

SeydiÅŸehir’de geçmiÅŸi 600 yıl öncesine uzanan tarihi Arasta Çarşısı, günümüzde de açık olan son dükkanlarıyla zamana direniyor.

AlışveriÅŸ merkezlerinin artması ve deÄŸiÅŸen alışveriÅŸ kültüründen dolayı zamanla popülerliÄŸi azalan çarşıdaki dükkan sahipleri, eskiden bölge ticaretinin can damarı olan çarşının tekrar canlanmasını ümit ediyor.

Çarşıda leblebi imal eden 70 yaşındaki Eyüp PekÅŸenarslan, dükkanın kendisine dedesinin dedesinden kalma olduÄŸunu ve tarihi çarşıda 60 yıldır leblebi kavurup müÅŸterilerine sunduÄŸunu söyledi.

ÇocukluÄŸu döneminde çarşının çok canlı olduÄŸunu anlatan PekÅŸenarslan, "Eskiden bu çarşıda 360 ila 400 arasında leblebi tezgahı vardı. Türkiye'nin her tarafına buradan leblebi giderdi. O zamanlar SuÄŸla Gölü çevresinde nohut çoktu. Åžimdi orası baraj oldu, nohut azaldı. Burada da leblebi üretimi yapan neredeyse kimse kalmadı diyebiliriz." diye konuÅŸtu.

PekÅŸenarslan, SeydiÅŸehir ve çevresinde eskisi kadar nohut üretimi yapılmadığı için çevre illerden temin ederek leblebi kavurduklarını dile getirdi.

Leblebiyi tüketiciye sunmanın meÅŸakkatli bir süreci olduÄŸunu aktaran PekÅŸenarslan, ÅŸöyle devam etti:

"Nohudun kabuÄŸundan ayrılması için 120 kiloluk bakır tavada döndürülmesi gerekiyor. Leblebi dört kere ateÅŸten geçtikten müÅŸteriye sunuluyor. AteÅŸinin tavını tutturamazsan yanar. Dolayısıyla zahmetli bir süreç. Zor bir iÅŸ olduÄŸundan gençlerin ilgisini çekmiyor. Gençler iÅŸin kolayına kaçıyor, sonra da 'iÅŸ yok' diyor. Ben bu iÅŸe dedemin yanında çırak olarak baÅŸladım. Åžimdi oÄŸlumla yürütüyoruz. Torunum da öÄŸrenirse bu iÅŸi o devam ettirecek."

"BU İŞİ YAPAN BENDEN BAŞKA KİMSE KALMADI"

Arasta'da semercilikle uğraşan 68 yaşındaki Muammer Kıl da mesleğin kendisine dedesinden kaldığını anlattı.

At ve eÅŸeklerin sayısının azalması nedeniyle semere olan talebin düÅŸtüÄŸüne iÅŸaret eden Kıl, "Åžu an bu iÅŸi yapan benden baÅŸka kimse kalmadı. At ve eÅŸeÄŸin yerini arabalar alınca meslek bitme noktasına geldi. Çok az talep var. Artık hem hobi olarak hem de çok az kalan talebi karşılamak için üretiyorum." ifadelerini kullandı.

Muammer usta, tarihi çarşının eskiden semercilik yapan 30 kadar atölyenin olduÄŸunu dile getirdi.

Kendisinden sonra mesleÄŸi devam ettirecek kimsenin olmadığını vurgulayan Kıl, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Artık sadece civar köylerde ikamet eden çobanlar semere ihtiyaç duyuyor. Ben de kahvede zaman öldürmek yerine gelip dükkanımda semer yapıyorum. Eskiden 5 günde bir semer yapardık. Åžimdi ayda 2-3 tane yapıyorum. O da talep olursa."

Çarşıdaki birkaç yorgancıdan biri olarak mesleÄŸini devam ettirmeye çalışan 46 yaşındaki Åžaban Koç ise el emeÄŸi yorgancılığın makineleÅŸmeye yenik düÅŸtüÄŸünü belirtti.

Arasta Çarşısı'nda az sayıda yorgancı kaldığına dikkati çeken Koç, ÅŸunları kaydetti:

"Bu çarşıda 17 yorgancı vardı. Her dükkanda 2-3 arasında kalfa ve çırak meslek öÄŸreniyordu. Sadece yorgancılar 80 ila 100 kiÅŸiye istihdam saÄŸlıyordu. Benden sonra bu iÅŸi yapacak kimse kalmadı. Artık yorgan ve benzeri ürünler el iÅŸi olmaktan çıkmış durumda. Herkes makineye diktiriyor. Ayrıca her meslek için geçerli bir ÅŸey var; o da çocukların meslek beÄŸenmemeleri. Okuyacak çocuÄŸu da okutuyoruz, okumayacak olanı da. Okumayan çocukları mesleÄŸe yönlendirmek gerekir. Ne iÅŸ olursa olsun bir zanaat öÄŸretmek çok önemli."