Anadolu lezzetleri ramazanda sofraların baş tacı

Birbirinden farklı kültürleri bir arada barındıran Anadolu'da, ramazan ayına özgü gelenek ve görenekler, yüzlerce yıldır yaÅŸatılarak gelecek kuÅŸaklara aktarılıyor.  Akrabaların, komÅŸuların kaynaÅŸtığı, zenginin fakirle aynı sofrada buluÅŸtuÄŸu mübarek ramazan günlerinde, birbirinden lezzetli yemekler de sofradaki yerini alıyor.  AA muhabirinin, Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Kültür Portalı'ndan derlediÄŸi bilgilere göre, her yörenin kendine özgü ritüellerle geçirdiÄŸi ramazanda, bölgeden bölgeye deÄŸiÅŸen lezzetler bulunuyor. Köy düÄŸünlerinin vazgeçilmezi "KeÅŸkek" Geleneksel bir Çorum yemeÄŸi olan "KeÅŸkek", köy düÄŸünlerinin vazgeçilmez tatları arasında yer alıyor. Ramazan aylarında sabah erken saatlerde malzemeleri hazırlanıp güveç tencereye koyularak fırına verilen yemek, turÅŸu ve salatayla servis ediliyor. Güveç tencereye koyulan 2 kaşık yağın üzerine ince kıyılmış soÄŸanlar, et, biber, salça, tuz ve 1 su bardağı sıcak su ilave edilerek 15 dakika kaynatılıyor. AkÅŸamdan ıslatılan yarma yıkandıktan sonra 10 su bardağı sıcak suyla tencereye ilave edilerek kaynayana kadar piÅŸiriliyor. Daha sonra tencerenin kapağı hamurla kaplanıyor. Bir parmak sığacak kadar açıklık bırakıldıktan sonra buhar çıkması için kısık ateÅŸte 2 saat daha piÅŸirilmeye devam ediliyor. Afyonkarahisar'da ramazana özel kebap KuÅŸbaşı dana eti, maydanoz ve pideyle yapılan, özellikle iftarda yenildiÄŸi için "Ramazan Kebabı" olarak adlandırılan yemek Afyonkarahisar ile özdeÅŸleÅŸmiÅŸ. Kebabın yapılışı ise ÅŸöyle: KuÅŸbaşı et, suyunu çekene kadar kavruluyor. Üzerini örtecek kadar su konup tuzu ilave edilerek tekrar piÅŸiriliyor. DiÄŸer tarafta pideler kare ÅŸeklinde doÄŸranıyor. Pideler, istenirse arzuya göre fırında ısıtılabiliyor. PiÅŸen kuÅŸbaşı etin suyu süzülerek bu su, pideleri ıslatmak için kullanılıyor. Islatılan pideler servis tepsisine alınarak üzerine etler yerleÅŸtirilip istenirse bir kepçe et suyu daha gezdiriliyor. Yemek 5 dakika kadar fırında dinlendikten sonra üzerine ince doÄŸranmış maydanoz serpilerek servis ediliyor. Van'ın özgün lezzeti "Gavut" BuÄŸdayın kavrularak öÄŸütülmesi sonucu elde edilen bir un çeÅŸidi olan "Gavut", günlük yeneceÄŸi zaman yaÄŸ ile karıştırılarak sıcak ikram ediliyor. Hem sabah kahvaltılarında hem de ramazan ayında sahurda tüketilen bu lezzet, Urartular zamanında uzun savaÅŸlar sırasında askerlerin beslenmesinde kullanılmış ve bugüne kadar yaÅŸatılmış. "Tatlı lezzetler diyarı" Gaziantep Haklı bir ÅŸöhrete sahip baklava, hem ramazanın hem bayramların hem de düÄŸünlerin vazgeçilmez tatlarından birisi. Baklava denilince akla gelen ilk ÅŸehir ise GüneydoÄŸu Anadolu'nun incisi Gaziantep oluyor. Babadan oÄŸula bir miras titizliÄŸiyle aktarılan tatlıların yapımında kullanılan malzemelerin seçimindeki titizlik, hazırlamada ve piÅŸirmede gösterilen beceri, baklavanın ve diÄŸer tatlıların ÅŸöhrete kavuÅŸmasına ve aranılan damak tadı olmasına olanak saÄŸlıyor. Gaziantep'te baklavanın yanı sıra ÅŸöbiyet, bülbül yuvası ve zümrüt yeÅŸili dolama, kadayıf, künefe, susamlı, cevizli, leblebili helva, kuymak da tercih edilen tatlılardan.  Ağıza deÄŸdiÄŸi an dağılan kahke ve katmer ise baÅŸka bir yerde bulunamayacak tatlardan. Tatlı, tuzlu, sade, susamlı olarak üretilen, Gaziantepli'nin vazgeçemediÄŸi çörekler yörede kahke adını alıyor. Kahke aslında Arapça kökenli bir sözcük ve bilezik anlamına geliyor. Yuvarlak simit gibi üretilen çöreklerin yanı sıra kahke farklı ÅŸekil ve tatlarda da üretiliyor. ÖrneÄŸin yalnızca ramazan ayında yapılan ramazan kahkesi ya da özellikle evlerde üretilen bol baharatlı köy kahkesi gibi. Mahlep, susam, çörekotu, rezene, pekmez de kahkeye tadını veren malzemeler arasında bulunuyor. Mersin "Kerebiç"i tercih ediyor Mersin'de yapılan "Kerebiç", ramazan ayında hem iftarda hem sahurda tercih ediliyor. Kerebiç, içli köfte ÅŸeklinde hazırlanıyor. Dış kısmı irmik, yaÄŸ, karbonat ve ÅŸekerle yapılan tatlının içine antepfıstığı veya ceviz koyuluyor. Burada en çok dikkat edilmesi gereken ise kurabiyelerin kesinlikle kızarmaması. Kreması ise çöven otu köklerinin bir gece suda bekletilmesinin ardından 5 saat süreyle kaynatılması sonucunda oluÅŸan yeÅŸil suyun köpürene dek çırpılmasıyla köpük oluÅŸturuluyor ancak köpük oluÅŸtuktan sonra bol ÅŸeker ilave edilerek kıvamı arttırılıyor. Bu köpük içine koyulan kurabiyelerin üzerine tarçın dökülüyor. Kırıkkale'de "Göllem" yeniyor Kırıkkale'de özellikle ramazan ayında sahurda tüketilen "Göllem", pekmezle yapılan bir tatlı. Göllem için 200 gram yaÄŸ eritilip üzerine yarım kilogram pekmez ekleniyor. Pekmez kaynamaya baÅŸlamadan ocaktan indiriliyor. Evde daha önceden hazırlanmış 4-5 parça çörek doÄŸrandıktan sonra pekmezli karışım üzerine dökülüp servis ediliyor. Sıcaklarda "ferahlatan" ÅŸerbet "Meyan ÅŸerbeti" yaz boyunca ve ramazan ayında Diyarbakır'da sevilerek tüketilen bir içecek. Meyan ÅŸerbetinin mide ve böbrek hastalıklarında faydalı olduÄŸu da söyleniyor.  Erzurum kadayıf dolmasıyla ünlü "Kadayıf dolması" Erzurum'un en ünlü tatlısı. Ramazanda 30 gün süreyle sofraların eksilmez bir parçası. Dolma yumuÅŸak tel kadayıf, ceviz, yumurta ve balla yapılıyor.  Erzurum'da bu ayda çokça tercih edilen bir diÄŸer yemek de "Ayran aşı".  AÅŸlık (yarma), yoÄŸurt ve undan yapılan ayran aşı ile yufka, mercimek, soÄŸan ve tereyaÄŸdan yapılan kesme aşı da ÅŸehre özgü çorbalar arasında yer alıyor. Amasya'da sahurlar "PiÅŸi"yle güzel Amasya'da  ramazanda bilhassa sahurda pekmezle yenen "PiÅŸi", Türkiye'nin hemen hemen birçok ÅŸehrinde hazırlanan bir lezzet. Arzu edilirse içine çökelek peynir de koyulabilen piÅŸinin yapılışı ise ÅŸöyle: Un çukurca bir kap üzerine alınarak ortası açılıyor. Ilık suyla kulak memesi kıvamından biraz yumuÅŸak hamur yoÄŸuruluyor. Üzeri örtülerek mayalanmaya bırakılan hamurdan yumruk büyüklüÄŸünde bezeler yapılıyor. Elle ÅŸekil verilerek açılan hamur arzuya göre içine malzemesi koyulduktan sonra tavada kızdırılan yaÄŸda piÅŸiriliyor.