Anayasa Mahkemesi yeni yaşını kutluyor

Etkinlikler kapsamında yarın ilk olarak, Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya ile beraberindeki heyet Anıtkabir'i ziyaret edecek.

Daha sonra Anayasa Mahkemesi Yüce Divan Salonu'nda 62. Kuruluş Yıl Dönümü Töreni ile Yüksek Mahkeme üyeliğine seçilen Ömer Çınar için yemin töreni düzenlenecek.

Mahkemenin kuruluş süreci

Yüksek Mahkeme, 1961 Anayasası ile kuruldu. Anayasa Mahkemesinin kuruluşu, görev ve yetkileri, yargılama ve çalışma usulü ile kararlarının niteliği 1961 Anayasası'nın 145-152. maddelerinde düzenlendi. Buna bağlı olarak Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun 22 Nisan 1962'de kabul edildi. Kanun, 25 Nisan 1962'de yürürlüğe girdi.

Yargı sistemindeki yerini 25 Nisan 1962'de alan Anayasa Mahkemesi, siyasi parti kapatma davaları, Yüce Divan yargılamaları ve norm denetimi başvurularının yanı sıra bireysel başvuruları da karara bağlıyor.

12 yılda 501 bin 810 bireysel başvuru sonuçlandırıldı

Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak amacıyla 23 Eylül 2012'de getirdiği Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı, çok sayıda kişinin umudu oldu.

23 Eylül 2012'den 22 Nisan 2024'e kadar geçen sürede Yüksek Mahkemeye 604 bin 373 bireysel başvuru yapıldı. Bunların 501 bin 810'u sonuçlandırılırken, mahkemenin önünde 102 bin 563 derdest başvuru bulunuyor. Yüksek Mahkeme, 73 bin 346 dosyada ihlal kararı verdi.

Norm denetimi istatistikleri

Norm denetimi istatistiklerine göre ise 2012 ile 2023 arasında Anayasa Mahkemesine 411'i iptal davası, 1404'ü itiraz başvurusu olmak üzere toplam 1815 başvuru yapıldı. Yüksek Mahkeme, bunlardan 1811'ini karara bağladı.

Anayasa Mahkemesi, 2023 yılı içinde sonuçlandırdığı 88 iptal davasından 62'sinde iptal, 24'ünde ret, 2'sinde birleştirme kararı aldı.

Mahkemenin 2023'de sonuçlandırdığı 141 itiraz başvurusunda ise 42 iptal, 76 ret ve 23 birleştirme yönünde karar çıktı.