Bebeklerin göbek kordonu kalbi onaracak!

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('dfp-haber-ici'); });

Göbek kordonundan elde edilen kök hücreler, Türk bilim insanlarınca dünyada ilk kez kalp krizi sonrası bu organda meydana gelen hasarın onarılması amacıyla kullanılacak.

"HUC- HEART" adını taşıyan proje, 13 kiÅŸilik ekip tarafından 2 Åžubat 2015 itibarıyla resmen uygulamaya geçirildi.

Yaklaşık iki buçuk yıl sürecek projeyle dünyaya gözlerini yeni açan bebeklerin kordonundan alınacak kök hücreler, ayrıştırılıp iÅŸlendikten sonra kalp krizi geçiren hastalara baypas ameliyatı sırasında verilecek.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı öÄŸretim üyesi Prof. Dr. Alp Can'ın yürütücülüÄŸünde, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı öÄŸretim üyesi Prof. Dr. A. Tulga Ulus'un yöneticiliÄŸinde ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı öÄŸretim üyesi Prof. Dr. Osman Ä°lhan'ın danışmanlığındaki çalışma, SaÄŸlık Muhabirleri DerneÄŸi (SMD) ve Hücresel Tedavi DerneÄŸince Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Morfoloji Binası'nda düzenlenen toplantıyla tanıtıldı.

Prof. Dr. Can projenin teknik detaylarına iliÅŸkin açıklamalarda bulundu.

Dünyada ölüm nedenleri arasında birinci sırada kalp ve damar hastalıklarının geldiÄŸini belirten Can, "Biz de kalp krizi sonrasında ortaya çıkan ölü dokuyu nasıl tamir eder, hastalarımızın geri alan yaÅŸamlarının kalitesini nasıl artırabiliriz düÅŸüncesiyle yola çıktık. Bizler hücreleri bilen, hücreleri üreten, hücreleri nakleden kiÅŸilerdik. Åžimdi kalp cerrahı arkadaÅŸlarımızla bunu hastaya veriyoruz" dedi.

Bu hastalıktan 2020 yılında yaklaşık 353 bin kiÅŸinin öleceÄŸini ve 15 milyar liralık bütçenin buna ayrılacağını anlatan Can, "Projede ülkemizin öz kaynaklarını kullanmayı amaçlıyoruz. Mümkün olduÄŸu kadar dışa bağımlılığı azaltmak istiyoruz. Hasta için kullanıma hazır hale getirdiÄŸimiz hücreler bunlar, hastanın kendisinden almıyoruz. Her hasta için aynı standartlarda aynı hücreleri kullanacağız. KiÅŸiden kiÅŸiye bir nakil söz konusu. Bu da önemli avantajları olan bir giriÅŸim ve GMP dediÄŸimiz iyi üretim koÅŸullarında hazırlanmış hücreyi kullanacağız" diye konuÅŸtu.

Prof. Dr. Can, projede göbek kordon kanından alınan kök hücrelerin deÄŸil kordon kök hücrelerinin kullanıldığını vurguladı.

Söz konusu kök hücreleri damar tıkanıklıklarına baÄŸlı hastalıklarda kullandıklarını anlatan Can, "Amacımız bu projeyle hücrelerin önce güvenliÄŸini, sonra da etkinliÄŸini kontrol etmek. Sonuçlar olumlu olursa, mevcut tedavi yöntemlerine ek bir tedavi yönteminin geçerliliÄŸini kanıtlamaya çalışıyoruz. Ä°ÅŸ gücü ve ekonomik kaybı azaltmaya çalışıyoruz. Bu amaçla da yeni bir ürünün patentlenmesi ve ruhsatlanmasını saÄŸlamaya doÄŸru bir yol çizmiÅŸ olacağız" diye konuÅŸtu.

Proje için SaÄŸlık Bakanlığının ilgili kurumlarından yasal izinlerin alındığını, Etik Kurulun onay verdiÄŸini, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ATÄ°GEN-CELL Teknoloji Özel SaÄŸlık Hizmetleri Ticaret ve Sanayi A.Åž. tarafından da desteklendiÄŸini anlatan Prof. Can, çalışmaya katılacak bütün hastaların sigortalandığını söyledi.

Projenin iÅŸleyiÅŸi hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Can, ÅŸöyle devam etti:

"Üç grup hastamız var. Birincisi kontrol grubu, bunlara hiç bir ÅŸey yapılmayacak sadece baypas operasyonu yapılacak. Ä°kinci gruba baypas operasyonu dışında kendi kemik iliklerinden alınan kök hücreler nakledilecek, 20 hasta. Üçüncü grupta ise baypas ameliyatından sonra göbek kordonu mezenkimal kök hücrelerini alacaklar. Toplam 39 hasta öngörülmekte. Hastalar belirlendikten hemen sonrasında ön tetkiklere giriyorlar. Bu tetkikler 25-30 civarında, kan ve görüntü tetkikleri var. Onlardan geçtikten sonra hasta ameliyat için hazırlanıyor ve o aÅŸamadan sonra hücreler hemen naklediliyor."

Kök hücrelerin uygulanması için herhangi bir uyum gerekmediÄŸini ifade eden Prof. Dr. Can, "Bebekten elde ettiÄŸimiz bu hücreler elimizde hazır, bankada bekletiliyor. Bir telefonumuzla 48 saat içinde hastaya nakledilecek hale geliyor" ifadesini kullandı.

Kök hücreler "kızlardan"

Tamamı erkek olan hastaların yaÅŸlarının 30 ile 80 arasında deÄŸiÅŸtiÄŸini belirten Prof. Dr. Can, nakledilen kök hücrelerin ise ilerde takibi açısından kız bebeklerin göbek kordonundan elde edildiÄŸini vurguladı.

Çalışmada ÅŸimdiye kadar 10 tane göbek kordonu kullanıldığını anlatan Can, kordonların onayla sezaryen ile doÄŸumlarda alındığını ve annenin hiç bir sistemik hastalığının olmaması ve belirli yaÅŸ aralığında bulunması gerektiÄŸini söyledi.

Prof. Dr. A. Tulga Ulus da projenin arkasında çok büyük bir ekip bulunduÄŸuna dikkati çekerek, "Hücreler elimize kullanılmaya hazır geliyor. Bunları mutlaka baypas sırasında kullanıyoruz çünkü ameliyat sırasında bu hücreleri kalbe vermek daha etkili. Direkt hasarlı dokunun etrafına bu hücreleri naklediyoruz. Çıplak gözle görerek daha önceden tetkik ettiÄŸimiz yerlere direkt vermek çok önemli çünkü bu hücrelerin orada kalıcılığı daha çok oluyor" ifadelerini kullandı.

Ä°lk hastaya cuma günü nakledildi

Hastaları nakil sonrası 1 yıl takip ettiklerini anlatan Ulus, "Daha projenin başındayız. 4 kemik iliÄŸi kaynaklı kök hücre verdiÄŸimiz hastamız var. 2 kontrol grubu hastamız var. Cuma günü bebek göbek kordonu naklettiÄŸimiz de 1 hastamız var. Bu hastamızın da durumu iyi, yoÄŸun bakımdan çıktı. Net sonuçları araÅŸtırma bittiÄŸinde göreceÄŸiz. 2 senelik bir süreç bizi bekliyor" diye konuÅŸtu.

Kalpteki hasarın sonucunun organ nakline kadar götüren kalp yetmezliÄŸine yol açtığını belirten Ulus, "Kalp nakline gerek kalmadan, o noktaya gelmeden hasarlı dokuda bir miktar düzelme saÄŸlayabilmek için bu projeyi baÅŸlattık ve bu tedaviyi uygulamaya çalışıyoruz. Sonuçlarını hep birlikte göreceÄŸiz" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Prof. Dr. Ä°lhan ise Türkiye'nin kök hücre çalışmalarında iyi bir noktada bulunduÄŸunu kaydederek, "Kök hücrelerin baÅŸka organlara döndüÄŸünü görmek için orijinal bir çalışmaya adım attık. Kök hücre gelecektir. Nihayet Türkiye kendi ayakları üzerinde duran, orijinal bir fikri olan bir projenin arkasında" deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Ankara Üniversitesinde kemik iliÄŸinden kök hücre nakillerinin baÅŸarıyla gerçekleÅŸtirildiÄŸine iÅŸaret eden Ä°lhan, "Bu 'kemik iliÄŸine karşı kordondan alınan kök hücre daha iyi olabilir' öngörüsüyle çok daha iddialı bir proje" dedi.

Kaynak : AA