Deprem sonrası uyku bozukluğu

TÃœRK Uyku Tıbbı DerneÄŸi Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Hikmet Fırat, KahramanmaraÅŸ merkezli depremlerin ardından uyku sorunu yaÅŸayanların sayısının arttığını belirterek, "Uyku bozuklukların ileriki dönemlerde özellikle metabolik hastalıklar, psikolojik hastalıklar ve kardiyovasküler hastalıklar dediÄŸimiz hastalık gruplarına sebep olması söz konusu. O nedenle özellikle uyku bozukluÄŸu olan gerek çocuklarda gerek eriÅŸkinlerde mutlaka tedavi edilmesi gereken durumlarımız var" dedi. Türk Uyku Tıbbı DerneÄŸi Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Hikmet Fırat, KahramanmaraÅŸ merkezli depremlerin ardından birçok kiÅŸide 'posttravmatik stres' denilen bir durum ortaya çıktığını söyledi. Prof. Dr. Fırat, deprem bölgesinde yaÅŸayanlarda ve özellikle depremi bire bir yaÅŸayanlarda bu durumun kaçınılmaz olduÄŸunu belirterek, "Bu aslında insanoÄŸlunun doÄŸal bir cevabı; vücudun vermiÅŸ olduÄŸu bir cevap. Ä°nsanoÄŸlu strese girdiÄŸi zaman beyinden salınan birtakım hormonlar var. Bu 'nörotransmitter' dediÄŸimiz hormonlar sayesinde kendini korumaya alıyor ve bu koruma sayesinde hayatta kalıyor. Ancak bu koruma hastalıkları da beraberinde getiriyor. Ä°lk etapta, çok kısa sürede travmayı yaÅŸamış kiÅŸilerin deprem sonrasında birtakım unutkanlıkları, stresleri, depresyonları oluyor. Çok fazla bu konuyla ilgili konuÅŸmak istemiyorlar. Bunlar ilk etapta olan belirtiler ama bunun ileri dönemlerinde insanın davranışlarına yansıyan durumları var. Gerek psikolojik davranış bozuklukları olsun gerekse de uyku ile ilgili problemler olsun karşımıza geliyor" dedi.

'TEDAVÄ° YAPILMAZSA 10 SENE DEVAM EDÄ°YOR'

Hastalarda özellikle uyku bozukluklarının ön planda olduÄŸunu vurgulayan Prof. Dr. Fırat, "Yapılan daha önceki çalışmalarda gösterilmiÅŸ, eÄŸer bunun önüne geçilmezse yani bu problemlerin tedavisi yapılmazsa 10 seneye kadar bu sıkıntılar devam edebiliyor. Dolayısıyla bunları tespit etmemiz mutlaka önemli. Bu kiÅŸileri yalnız bırakmamamız gerekiyor. Özellikle karşımıza çıkan uyku bozuklukları; uyku süresinde azalma yani akÅŸam yatıyor ama her zaman kalkması gereken saatte deÄŸil de gece 3'te, 4'te kalkıyor; gece sık sık uyanmalar, kabus görmeler, rüya görmeler ve bunların sonucunda tabii sabah çok yorgun argın kalkıyor bu kiÅŸiler ve bunların gündüz uykuya meyilleri artıyor. Uyku bozuklukların ileriki dönemlerde özellikle metabolik hastalıklar, psikolojik hastalıklar ve kardiyovasküler hastalıklar dediÄŸimiz hastalık gruplarına sebep olması söz konusu. O nedenle özellikle uyku bozukluÄŸu olan gerek çocuklarda gerek eriÅŸkinlerde mutlaka tedavi edilmesi gereken durumlarımız var. Altını çizmek istiyorum eÄŸer kiÅŸi bunlarla baÅŸ edemeyecek duruma gelirse ki daha henüz depremin üzerinden bir ay geçti, o zaman mutlaka uzmanlara baÅŸvurması gerekiyor" diye konuÅŸtu.

'BU KAYGILARLA YATAĞA GİRİLDİĞİ SÜRECE UYKU YOK'

Sadece depremzedelerin değil deprem bölgesi dışındaki kişilerin de medyadan aldığı görsellerle psikolojik durumlarının olumsuz yönde etkilendiğini belirten Prof. Dr. Fırat, şöyle konuştu:

"Burada tabii kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸen durumlar söz konusu, herkeste aynı cevap oluÅŸmaz. Herkesin hassasiyeti ve duruma karşı verdiÄŸi cevap farklı olur. Özellikle altta yatan uyku problemi olan, daha önceden de altta birtakım psikolojik hastalıkları olan; depresyon gibi veya anksiyete bozuklukları gibi hastalıkları olan kiÅŸilerin tabii ki bu tür durumlarda etkilenmeleri çok daha fazla oluyor. Deprem bölgesinde olmasa dahi depremden dolayı etkilenmiÅŸ, bu travmayı içinde olmadan da olsa medyadan gönderilen haberler, görseller sayesinde veya aldıkları haberler sayesinde gerçekten etkilenip uyku bozuklukları yaÅŸayan birçok kiÅŸi var. Bunların içinde 'insomnia' dediÄŸimiz uykusuzluk en ön planda gelen durumdur. Türkiye'nin birçok yerinde deprem bölgesi olduÄŸu biliniyor yani kiÅŸi eÄŸer yaÅŸadığı yer, semt olsun, ÅŸehir olsun eÄŸer deprem bölgesine yakınsa bu kaygıyı mutlaka yaşıyor. Kendi başına böyle bir ÅŸey geldiÄŸinde 'acaba ben bunun üstesinden gelebilir miyim' endiÅŸesini yaşıyor. Hemen hemen her akÅŸam bu kaygılarla yataÄŸa girdiÄŸi sürece tabii ki uyku bozukluÄŸu yaÅŸamamama ihtimali yok. Özellikle depremden etkilenen bir popülasyon son bir aylık dönemde çok fazla arttı. Gerçekten bizlere baÅŸvuran hasta sayısı da bu konuda arttı."