Depremde hayat kurtaracak cihaz tasarlandı

SCÃœ EÄŸitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Tuncay Dilci ve Ar-Ge BiliÅŸim Uzmanı Emrah Bekçi, depremde binalarda hayat kurtaracak bir cihaz tasarladı. Binaya monte edilecek cihaz, anlık veri giriÅŸi sayesinde içerideki insan sayısını bildirecek, deprem anında sesli uyarı, deprem sonrası ise hassas dinleme, canlı tespiti yapacak.

Enkaz altındaki sesleri 30 kat yükseltecek, vücut ısısı tespiti, enkazdakilerin koordinatı gibi bilgileri anlık olarak aktarabilecek. Depreme dayanıklı cihaz bataryaları sayesinde 5 gün boyunca kurtarma ekiplerine veri gönderebilecek. Ayrıca deprem anında binanın gaz ve suyunu anında kesecek cihaz, enkazda kaç kiÅŸinin olduÄŸu cinsiyetlerine varıncaya kadar raporlayabilecek. DAMAS olarak adlandırılan cihaz için patent baÅŸvurusu yapıldı. 

'ENKAZ ALTINDAKÄ°LERLE TEMAS KURMAYI SAÄžLAYAN BÄ°R SÄ°STEM' 

Cihaz hakkında bilgi veren Prof. Dr. Tuncay Dilci, Türkiye'nin deprem gerçeÄŸi ile her zaman karşı karşıya olduÄŸunu belirterek, "Bu durumun tabii ki bir kader olmadığı, depremin insanları öldürmeyeceÄŸi, kullanılabilecek yöntem, teknik ve yaklaşımların insanların hayatında çok önemli olduÄŸu gerçeÄŸinden hareketle, biz de bu durumdan vazife çıkartarak, daha önceki yapay zeka ve algoritmik deneyimlerimizi bu alana transfer etmeyi düşündük. Bir arkadaşımla bu sistemi geliÅŸtirdik.

Sistem dünyada ilk denebilecek özelliklere sahip. Sistemin en karakteristik özelliÄŸi kaos döneminde hizmet etmesidir. Yani enkaz altında apartmanların kara kutusu haline gelmesi ve bu kara kutunun günlerce elektrik ya da GSM baÄŸlantısına gerek kalmaksızın enkaz altındaki kiÅŸi sayılarını bize net bir ÅŸekilde vermesi ve canlı olan en hassas kiÅŸiyi hatta sağır ve konuÅŸma yetisi olmayan, o an ÅŸoktaki kiÅŸilerin hafif bir karınca kadar hareket etmesi bile bizim için önemli bir veridir. Sistemimiz bunu alarak otuz kat ses kalitesini yükselterek Wi-Fi sistemi üzerinden dışarıdaki görevlilere iletebilmektedir. Sistem bu yönüyle afet esnasında veya deprem enkazı sonrası tüm yıkıntı binalarının birbirine girmiÅŸ olması halinde bile uzaktan baÄŸlantı kurarak acil durum afet koordinasyon yetkililerini daha doÄŸru karar vermeleri ve pratik zamanda ölüm oranını ya da canlı hasar oranını azaltmak adına, enkaz altındakilerle temas kurmayı saÄŸlayan bir sistemdir" dedi. 

'EN UFAK BÄ°R MIRILDANMA BÄ°LE DUYULABÄ°LECEK' 

Sistemin ayrıca kamera sistemi ile de enkaz altını görüntüleyeceğini de söyleyen Dilci, "Bu kayıtlar hassas ses kalitesiyle yine ilgili kişilere sistemi üzerinden bilgisayar bağlantısı yoluyla ulaştırılabilmektedir ve network bir ağ sistemi üzerinden çalışmaktadır. Sistemimizin diğer bir özelliği elektrik ve GSM firmalarına bağlı kalmamasıdır.

Tasarladığımız batarya sistemiyle en az beÅŸ gün boyunca hizmet verebilmektedir. Enkaz altındaki kiÅŸilerle sesli konuÅŸma yapabilmekteyiz. Enkaz altındaki kiÅŸinin en ufak bir mırıldanması bile bize bilgisayar üzerinden ulaÅŸabilmektedir. Bunun bugüne kadar örneÄŸi yok. Enkaz altındaki kiÅŸilerle konuÅŸma ve karşılıklı bir psikolojik telkin ve motivasyonel duygu durum özelliÄŸi saÄŸlama adına ve enkaz altındaki kiÅŸilerin yaÅŸam süresini uzatma ve hayata tutunmalarını kolaylaÅŸtırması adına çok önemli bir sistem" diye konuÅŸtu.

'DEVLET POLÄ°TÄ°KASI OLARAK KULLANILMASI GEREKEN BÄ°R CÄ°HAZ' 

Cihazın enkaz altındaki kiÅŸilerin yer tespitini de yapabileceÄŸini belirten Prof. Dr. Dilci, "KiÅŸinin apartmanın kaçıncı katında oturduÄŸu yönüyle binanın yıkılış ÅŸekline göre yerinin tespit edilmesi de çok önemli. Yine cihazımız enkaz altında otuz metre çapındaki bir alanda canlı olan herkesle temas kurabilecek bir ses düzeni ve kalitesine sahip. Bu en öncelikli olarak enkaz altındaki kiÅŸilerin kurtarılmasına dönük planlamayı hızlandırması adına çok önemli. Çünkü bir bakıyorsunuz ısı var. Evet ama bu ısı bazen bir kedi, bir horoz olabilmektedir.

Oysa yan binada 30-40 kişi seslerini dışarı duyuramayabiliyor. Bu durumda enkaz altında canlı yokmuş algısı oluşabilir. Sistem, enkaz altında kaç kişi var, kadın, erkek, cinsiyet, çocuk bağlamında çeşitlilik ve oranlarını veriyor. Koordinasyon önceliğini hangi binaya verilmesi gerektiği ve binanın diğer yapısal özellikleri, yıkım esnasındaki durumuyla ilgili de bilgiler vermektedir. Cihazımızla ilgili gelişmeyi takip eden yurt dışından ülkelerden de talepler söz konusu ama biz önceliği ülkemize ve halkımıza vermeyi düşünüyoruz. Buradan AFAD yetkilileri veya başka bu konuda ben bunu seri bir şekilde üretirim diyen varsa onlarla da iş birliği yapmaya hazırız. Bu bir devlet politikası olarak binalarda kullanılması gereken bir cihazdır" ifadelerini kullandı.